Της Αλεξάνδρας Γκίτση
Τελικά το ποτήρι των ελληνικών εξαγωγών παραμένει μισοάδειο. Η ποσοστιαία άνοδος των περασμένων ετών, όπως αποδεικνύεται εκ του αποτελέσματος, με
βάση και τα τελευταία στοιχεία, είχε στηριχθεί σε πήλινα πόδια. Κάτι που γνωρίζουν καλύτερα όσοι ασχολούνται με τις εξαγωγές και οι οποίοι εξακολουθούν να είναι λίγοι (σ.σ. το ποσοστό παραμένει σε χαμηλό μονοψήφιο νούμερο σύμφωνα με επίσημα στοιχεία παρελθόντων ετών και εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς), παρά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η εσωτερική αγορά.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία η συνολική αξία των εξαγωγών τον περασμένο Ιούνιο ήταν μειωμένη κατά 6,6% υποχωρώντας στα 2,1 δις ευρώ, ενώ εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών η πτώση ήταν της τάξεως του 4,5%. Ως αποτέλεσμα των νέων πιέσεων, σε επίπεδο 6μήνου, η συνολική αξία των εξαγωγών μειώθηκε κατά 8,1% (σ.σ. τρίτη μεγαλύτερη μείωση μεταξύ των 28 κρατών – μελών της ΕΕ σύμφωνα με τη Eurostat), με αποτέλεσμα να υποχωρήσει στα 11,97 δις ευρώ, ενώ μείωση 1,4% (ή 125,9 εκατ. ευρώ) προκύπτει για τις εξαγωγές ακόμη κι αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή. Βέβαια εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το 50% των εξαγωγικών απωλειών χωρίς τα πετρελαιοειδή οφείλεται στη μείωση των εξαγωγών ελαιολάδου και αυτό γιατί η φετινή χρονιά, όπως αναφέρουν παράγοντες του κλάδου, ήταν καλή για την Ισπανία και την Ιταλία, οπότε δεν αναγκάστηκαν να εισάγουν επιπλέον ποσότητες χύμα ελαιολάδου από την Ελλάδα, όπως συνέβη πέρυσι.
Σύμφωνα πάντως με την πρόεδρο του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων κα. Χριστίνα Σακελλαρίδη η πτώση των ελληνικών εξαγωγών το πρώτο εξάμηνο οφείλεται και στην έλλειψη κανονικότητας στην εσωτερική αγορά. Όπως δήλωσε σχετικά “οι εξαγωγικές επιχειρήσεις της χώρας ένα και πλέον χρόνο από την επιβολή των capital controls εξακολουθούν να πληρώνουν βαρύ τίμημα της έλλειψης κανονικότητας στην αγορά.” Στην εικόνα των προβλημάτων η πρόεδρος του ΠΣΕ συμπεριέλαβε τις διεθνείς εξελίξεις, όπως για παράδειγμα στη Μεγάλη Βρετανία, βασικός εξαγωγικός προορισμός των ελληνικών προϊόντων, έλλειψη ρευστότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά και την αδυναμία υλοποίησης επιθετικών εκστρατειών προώθησης προβολής ελληνικών προϊόντων σε δυναμικές αγορές, όπως σημείωσε.
Και η μεγάλη εικόνα
Εν αντιθέσει πάντως με όσα υποστηρίζει η κα. Σακελλαρίδη και μεγάλη μερίδια φορέων και στελεχών εγχώριων εταιρειών, επιχειρηματίες, οι εταιρείες των οποίων είναι κατά βάση εξαγωγικές, έχουν διαφορετική άποψη ή για να είμαστε πιο ακριβείς βλέπουν διαφορετικά τη μεγάλη εικόνα. Σύμφωνα με τους ίδιους τα στοιχεία του φετινού πρώτου εξαμήνου για την πορεία των ελληνικών εξαγωγών επιβεβαιώνουν τις παθογένειες δεκαετιών, την αδυναμία της εγχώριας παραγωγής να βρει τον δρόμο προς τα διεθνή ράφια, την έλλειψη στρατηγικής και branding αλλά και την απροθυμία μεγάλης μερίδας επιχειρηματιών να επιχειρήσουν έξω από τα προστατευμένα, μέχρι και πριν λίγα χρόνια, εγχώρια σύνορα.
Και όλα αυτά τη στιγμή που δεν υπάρχει εσωτερική αγορά ή όπως είπε καλύτερα ο ισχυρός άνδρας της Chipita Σπύρος Θεοδωρόπουλος μιλώντας σε εκδήλωσε που διοργάνωσε ο ΣΕΒ πριν από λίγο διάστημα, “δεν υπάρχει ελληνική αγορά. Η αγορά είναι διεθνής. Η αγορά είναι για όλους μας”. Όπως σημείωσε αυτό που πρέπει να ζητάνε οι επιχειρηματίες από το κράτος είναι να μην δημιουργεί αντικίνητρα. “Το να μας βοηθήσει δεν το αντιλαμβάνομαι” τόνισε εμφατικά. Ανέφερε δε πως το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μιας επιχείρησης είναι το ίδιο της το management, ενώ συμπλήρωσε πως ο επιχειρηματικός κόσμος πρέπει να ξεφύγει από το τι θα κάνει το κράτος. “Πρέπει να το αφήσουμε στην άκρη” όπως είπε.
Βέβαια, κάποιος μπορεί να σκεφτεί ότι ο κ. Θεοδωρόπουλος βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση, διότι η εταιρεία του, η Chipita, λόγω μεγέθους, είναι σε τελείως διαφορετική μοίρα από αρκετές εγχώριες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θέλουν να επιχειρήσουν εκτός των ελληνικών συνόρων.
Είναι όμως έτσι; Δηλαδή ο δρόμος για τις εξαγωγές είναι ανοικτός μόνο για τους μεγάλους παίκτες; Μάλλον όχι. Η εταιρεία Χ.Κ. Παπαδημητρίου είναι μια μικρομεσαία επαρχιακή ελληνική βιομηχανία τροφίμων που έχει καταφέρει 3 στα 4 επώνυμα προϊόντα που παράγει να εξάγονται. Όπως λέει ο Χρήστος Παπαδημητρίου αυτό που απαιτείται είναι στρατηγική, στόχευση αγορών, καλό επώνυμο προϊόν και χρόνος. Στην περίπτωση της Χ.Κ. Παπαδημητρίου απαιτήθηκαν, πάνω από 11 χρόνια στοχευμένης προσπάθειας, προκειμένου σήμερα τα προϊόντα που εξάγει να έχουν μια ορατή επώνυμη παρουσία σε αγορές όπως οι Σκανδιναβικές και η Τσεχία, όπως λέει. Σύμφωνα με τον κ. Παπαδημητρίου είναι στο χέρι των επιχειρηματιών να κάνουν εξαγωγές, αλλά χρειάζεται υπομονή και στοχευμένη προετοιμασία για την κάθε χώρα που επιλέγεται.
Κάτι που ασπάζεται και στέλεχος μικρής εταιρείας βιολογικού ελαιολάδου και ελιών από τη Χαλκιδική. Η συγκεκριμένη εταιρεία, το 70% του τζίρου της οποίας προέρχεται πλέον από τις εξαγωγές, έχει επιλέξει να μην περάσει μέσα από τα “επίσημα” κανάλια των χονδρεμπόρων αλλά έχει καταφέρει να ανοίξει δρόμο απ’ ευθείας στα τελικά σημεία πώλησης της Κεντρικής Ευρώπης και της Σκανδιναβίας.
Όλοι πάντως παραδέχονται πως οι εξαγωγές δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Αντιθέτως η δουλειά που πρέπει να γίνει, κόντρα στα όποια προβλήματα υπάρχουν, πριν το προϊόν παραχθεί και φορτωθεί για να πάει στο εξωτερικό είναι το ίδιο ή ίσως σημαντικότερη από τη στιγμή που θα τοποθετηθεί στο ράφι. Ακόμη και σε ποιο ράφι θα τοποθετηθεί, θα κρίνει πολλά για την εξαγωγική του πορεία. Η λογική στέλνω ένα κοντέινερ π.χ. στην Κίνα ή στην Ιαπωνία, χωρίς να έχω κάνει έρευνα αγοράς και να γνωρίζω αν πρέπει να στοχεύσω στην Κίνα, στην Ιαπωνία ή εν τέλει στη Σουηδία, είναι λάθος προσέγγιση η οποία είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Βέβαια το ρίσκο πάντα υπάρχει. Αλλά όπως λένε αρκετοί εξαγωγείς αυτό είναι το επιχειρείν. Όπως σημειώνουν δε κάποιοι εξ αυτών, αν η ΦΑΓΕ δεν έπαιρνε το ρίσκο πριν από 30 και πλέον χρόνια, σήμερα δεν θα μιλάγαμε για αυτό που έχει καταφέρει. Όχι μόνο γιατί κάνει εξαγωγές αλλά γιατί κατέφερε να δημιουργήσει ένα παγκόσμιο brand, ένα παγκόσμιο trend και να βάλει γεωγραφικό προσδιορισμό σε ένα εθνικό προϊόν, ανοίγοντας τον δρόμο και σε άλλες εταιρείες. Άλλωστε όπως λένε η επιχειρηματικότητα είναι η τέχνη του εφικτού.
capitalgr
