Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ,
τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού,
Είναι γεγονός ότι η οικονομική κρίση που πέρασε η χώρα έπληξε τον κλάδο της οικοδομής. Πολλά κτίρια έμειναν ημιτελή γιατί οι ιδιοκτήτες αδυνατούσαν να ολοκληρώσουν την οικοδομή τους καθώς η οικοδομική άδεια που εξέδωσαν από την Πολεοδομία έληξε.
Επίσης χιλιάδες οικοδομικές άδειες οι οποίες εκδόθηκαν κυρίως τη δεκαετία του ‘90 έχουν ήδη λήξει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, πολλοί από αυτούς τους ιδιοκτήτες που δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να ολοκληρώσουν τις εργασίες κατασκευής, να μην μπορούν να προβούν σήμερα στην αποπεράτωση των εργασιών των κτιρίων τους με τις άδειες αυτές.
Τα τρία τελευταία χρόνια υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από τους ιδιοκτήτες για την αποπεράτωση αυτών των κτιρίων προκειμένου να τα αξιοποιήσουν. Όμως η ολοκλήρωση ημιτελών κατασκευών είναι μια περίπλοκη διαδικασία τόσο ως προς την αδειοδότησή της όσο και προς την υλοποίηση της, διότι διέπετε από αυστηρά πολεοδομικές διατάξεις, που αν δεν τηρηθούν μπορεί να καταστεί μια οικοδομή ακόμα και αυθαίρετη.
Γι’ αυτό το λόγω οι πολίτες που επιθυμούν να συνεχίσουν τις οικοδομικές εργασίες σε ένα ακίνητο θα πρέπει να απευθύνονται στον μηχανικό που θα αναλάβει την διαδικασία της νόμιμης επαναλειτουργίας του εργοταξίου. Πρόσφατα ψηφίστηκε στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση (ΦΕΚ Τεύχος Α’ 231/12.12.2025) με την οποία παρατείνεται για δύο (2) έτη – έως την 31η Δεκεμβρίου 2027 – η ισχύς όλων των οικοδομικών αδειών που έληγαν στις 31 Δεκεμβρίου 2025.
Επίσης δίνονται παρατάσεις για ένα ή και δύο έτη, για διάφορες κατηγορίες οικοδομικών αδειών όπως η ισχύς αδειών για κτίρια των οποίων έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός τους προκειμένου να τελειώσουν οι όψεις ή και η στέγη.
Αφορά άδειες που εκδόθηκαν με τις διατάξεις του νόμου 2831/2000 (άρθρο 26) για τον εκσυγχρονισμό κτιρίων ή την επέκτασή τους με όρους δόμησης που ίσχυαν κατά το χρόνο έγκρισης της παρέκκλισης, αλλά και παλαιότερων αδειών και αναθεωρήσεων οι οποίες είχαν εκδοθεί έως και τον Μάρτιο του 2012 ή έως το 2017 βάσει παλαιότερων διαταγμάτων και νόμων κλπ.
– Τι ισχύει σήμερα για την αποπεράτωση ημιτελών κτιρίων;
– Παράταση ισχύος οικοδομικής άδεις «επ’ αόριστον», εφόσον μέχρι τη λήξη της ισχύος της άδειας ή της πράξης αναθεώρησής της έχουν περατωθεί ο φέρων οργανισμός, οι όψεις του κτιρίου και η στέγη του κτιρίου, όπου αυτή είναι υποχρεωτική και εφόσον ο ιδιοκτήτης και ο επιβλέπων μηχανικός του έργου υποβάλουν υπογεγραμμένο χρονοδιάγραμμα προόδου της εκτέλεσης του έργου στην αρμόδια ΥΔΟΜ (Πολεοδομία).
– Επανεκκίνηση οικοδομής με γνωστοποίηση. Αφορά οικοδομή ημιτελή στην οποία για να συνεχιστούν οι εργασίες οποιασδήποτε φάσης ο ιδιοκτήτης ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να ενημερώσει εγγράφως την Πολεοδομία πριν από οποιαδήποτε έναρξη ή συνέχιση των εργασιών.
– Εκτέλεση πρόσθετων εργασιών με γνωστοποίηση. Αφορά κτίριο που η οικοδομική του άδεια βρίσκεται σε ισχύ και θέλει ο ιδιοκτήτης να προβεί στην εκτέλεση πρόσθετων εργασιών ή προσθήκης, που δεν συμπεριλαμβάνονται στην οικοδομική άδεια. Σε αυτήν την περίπτωση η δήλωση γνωστοποίησης υποβάλλεται ηλεκτρονικά και καταχωρίζεται στον ηλεκτρονικό φάκελο της άδειας πριν από την έναρξη των εργασιών αυτών. Στη γνωστοποίηση αναφέρονται όλες οι πρόσθετες εργασίες που θα εκτελεστούν και εντός διαστήματος δυο 2 μηνών, υποβάλλεται πλήρης συμπληρωματική μελέτη.
Σε κάθε περίπτωση, η μελέτη αυτή πρέπει να κατατίθεται πριν από την ημερομηνία αυτοψίας από τον ελεγκτή μηχανικό που προβλέπεται από τη διαδικασία ελέγχου εφαρμογής οικοδομικών αδειών, σύμφωνα με το νέο πολεοδομικό νόμο. Αν δεν υποβληθεί εγκαίρως η γνωστοποίηση εκτέλεσης πρόσθετων εργασιών, οι πρόσθετες αυτές εργασίες καταγράφονται ως αυθαίρετες ή ως πολεοδομικές παραβάσεις, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία υπάγονται, και επιβάλλεται διακοπή οικοδομικών εργασιών.
– Ποιά είναι η ισχύ των οικοδομικών αδειών;
Ανάλογα με την κατηγορία ισχύουν τα εξής:
- Η προ έγκριση οικοδομικής άδειας Η προέγκριση οικοδομικής άδειας ισχύει συνήθως για 1-2 χρόνια και εντός αυτού του διαστήματος πρέπει να υποβληθεί η πλήρης αίτηση για την έκδοση της οικοδομικής άδειας, αλλιώς μπορεί να ακυρωθεί. Εάν υπάρξουν αλλαγές στα εγκεκριμένα στοιχεία, μπορεί να γίνει αναθεώρηση μέσα στο χρόνο ισχύος της.
- Η οικοδομική άδεια κτιρίου ισχύει για τέσσερα (4) έτη από τη χορήγησή της.
- Ειδικά για μεγάλα κτίρια με συνολική επιφάνεια μεγαλύτερη των πέντε χιλιάδων (5.000) τετραγωνικών μέτρων ισχύει για έξι (6) έτη.
- Οι άδειες κατεδαφίσεων, εκσκαφών, επιχώσεων, διαμορφώσεων και κοπής δέντρων ισχύουν για ένα (1) έτος από τη χορήγησή τους.
- Οι άδειες νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών, τους οποίες δεν προβλέπεται η εκτέλεση οικοδομικών εργασιών τους, ισχύουν χωρίς χρονικό περιορισμό.
- Η άδεια Εργασιών Μικρής Κλίμακας, ισχύει για ένα (1) έτος από τη χορήγησή της
– Πότε η οικοδομική άδεια αναθεωρείται ως προς την ισχύ της, μετά τη λήξη της;
α) για τέσσερα (4) έτη από την ημερομηνία λήξης της και σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν κατά το χρόνο έκδοσης της πράξης αναθεώρησης, αν μέχρι τη λήξη της ισχύος της άδειας δεν έχει περατωθεί ο φέρων οργανισμός του κτιρίου
β) για τέσσερα (4) έτη από την ημερομηνία λήξης της και σύμφωνα με τις διατάξεις που ίσχυαν κατά το χρόνο έκδοσής της, αν μέχρι τη λήξη της ισχύος της άδειας έχει περατωθεί ο φέρων οργανισμός του κτιρίου.
γ) Οι εγκρίσεις εργασιών μικρής κλίμακας κατά ένα (1) έτος.
– Μέχρι πότε οι ιδιοκτήτες οφείλουν να αποπερατώνουν τις όψεις του κτιρίου;
α) εντός (4) τεσσάρων ετών από την υλοποίηση του φέροντος οργανισμού, που αποδεικνύεται από το πόρισμα του ελεγκτή δόμησης σε κατασκευές οι οποίες βρίσκονται σε κέντρα πόλεων, σε παραδοσιακά τμήματα πόλεων, σε παραδοσιακούς οικισμούς, σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, σε αρχαιολογικούς χώρους, καθώς και σε ιστορικούς τόπους.
β) εντός έξι (6) ετών από την υλοποίηση του φέροντος οργανισμού που αποδεικνύεται από το πόρισμα του ελεγκτή δόμησης σε κατασκευές, οι οποίες βρίσκονται σε όλες τις άλλες περιοχές.
–Τι γίνεται όταν οι ιδιοκτήτες αδυνατούν να ολοκληρώσουν τις εργασίες;
Σε περίπτωση αδυναμίας αποπεράτωσης των όψεων, οι ιδιοκτήτες οφείλουν να ενημερώσουν εγγράφως την Πολεοδομία και να υποβάλουν σχετική μελέτη στο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, για τις κατασκευές που πρέπει να γίνουν ώστε να καλυφτεί το κτίριο. Η μελέτη περιλαμβάνει τεχνική έκθεση με περιγραφή κατασκευών, συνοδευόμενη από ενδεικτικές όψεις.
Οι κατασκευές αυτές επιτρέπεται να είναι από όποιο υλικό συνάδει κατά περίπτωση, όπως ξύλινα πάνελ, επιφάνειες από διάτρητη λαμαρίνα, σύνθετες κατασκευές με ορθοστάτες και πλήρωση των κενών με ξύλο, καραβόπανο ή όποιο άλλο υλικό κρίνει το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής ότι:
α) είναι εναρμονισμένη αισθητικά με το περιβάλλον
β) αναβαθμίζει αισθητικά τον περιβάλλοντα χώρο,
γ) έχει κατασκευαστική δομή τέτοια που να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των πολιτών.
Όλες οι παραπάνω κατασκευές μετά την υποβολή της μελέτης πρέπει να εκτελεστούν εντός προβλεπόμενου χρονικού ορίου, ώστε να καλυφθούν οι όψεις του κτιρίου.
–Τι γίνεται όταν ο ιδιοκτήτης αδιαφορεί και αφήνει σε δημόσια θέα ημιτελές το κτίσμα του;
Σε περίπτωση μη υποβολής μελέτης ή μη υλοποίησης αυτής από τον ιδιοκτήτη, επιβάλλεται ετήσιο πρόστιμο διατήρησης, το ύψος του οποίου, η διαδικασία επιβολής και κάθε άλλο θέμα σχετικό καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
