Της ΓΡΑΜΜΑΤΗΣ ΜΠΑΚΛΑΤΣΗ,
τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού,
«Μπλοκαρισμένες» βρίσκονται σήμερα χιλιάδες εκτάσεις λόγω δασικών χαρτών και Κτηματολογίου κι αυτό γιατί χιλιάδες ιδιοκτησίες εμφανίζονται ως δασικές που ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, ενώ οι πολίτες πρέπει να αποδείξουν ότι το σπίτι τους, το οικόπεδο και το χωράφι τους, ανήκει σε αυτούς. Αυτή όμως η κατάσταση δημιουργεί πολλές εμπλοκές διότι, μέχρι να ξεκαθαρίσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς απαγορεύεται κάθε μεταβίβαση, έκδοση οικοδομικής αδείας ακόμα και καλλιέργειας, αφού για το δημόσιο ο πολίτης θεωρείται ότι είναι «καταπατητής.
Αναγνωρίζοντας το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει, η κυβέρνηση έφερε νέες νομοθετικές ρυθμίσεις για τους Δασικούς Χάρτες και το Κτηματολόγιο οι οποίες ψηφίστηκαν πρόσφατα στο νομοσχέδιο για την «ψηφιακή ενίσχυση της οδικής ασφάλειας». Οι ρυθμίσεις αυτές βοηθούν αρκετούς ιδιοκτήτες να «βγάλουν» τα ακίνητά τους από το δασικό χάρτη και να τα διορθώσουν στο κτηματολόγιο εξωδικαστικά, όμως δεν επιλύουν το μεγάλο πρόβλημα της απώλειας περιουσίας για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν δικαιώνονται οι ενστάσεις τους από τις Επιτροπές Αντιρρήσεων και από τις Διευθύνσεις Δασών. Μάλιστα, μέχρι σήμερα από την εξέταση των 400.000 περίπου αντιρρήσεων που έκαναν οι πολίτες, εκτιμάται ότι πάνω από το 50% των ενστάσεων έχει απορριφθεί πανελλαδικά, ενώ σε ορισμένες περιοχές όπως σε Λάρισα, Κυκλάδες και Πελοπόννησο τα ποσοστά των απορρίψεων από τις επιτροπές αγγίζουν το 80%.
Αυτό σημαίνει, ότι στο κλείσιμο του Κτηματολογίου εκατομμύρια εκτάσεις θα καταγραφούν υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου και οι περιουσίες των πολιτών θα χαθούν.
- Ποιές είναι οι νέες ρυθμίσεις και ποιές ιδιοκτησίες ξεμπλοκάρουν;
Με τις νέες διατάξεις, δίνεται η δυνατότητα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες να διορθώσουν την κτηματολογική εγγραφή σε περιπτώσεις δασικών χαρτών και να «βγάλουν» τα ακίνητά τους από το Δασικό Χάρτη. Αφορά ιδιοκτησίες που, μεταξύ άλλων, πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως:
α) υφίσταται απόφαση Επιτροπής Εξέτασης Αντιρρήσεων με την οποία έγινε δεκτή προβληθείσα αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη και έχει παρέλθει χρονικό διάστημα δύο μηνών από την έκδοσή της, ή έχει εκδοθεί απόφαση με την οποία εγκρίνεται η αναμόρφωση του κυρωμένου δασικού χάρτη, με την εξαίρεση από αυτόν έκτασης, ως μη υπαγόμενης στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας
β) βρίσκεται σε περιοχή για την οποία υπάρχει εγκεκριμένη πολεοδομική μελέτη, σχέδιο πόλεως η πράξη οριοθέτησης οικισμού, (σύμφωνα με τις διατάξεις των προεδρικών διαταγμάτων της 21.111.12.1979, της 2.3-13.3.1981 ή της 24.4-3.5.1985) και προσκομίζεται σχετική βεβαίωση της Πολεοδομίας
γ) βρίσκεται σε περιοχή που εξαιρέθηκε της ανάρτησης του δασικού χάρτη και του κυρωμένου δασικού χάρτη και προσκομίζεται πράξη χαρακτηρισμού που χαρακτηρίζει την έκταση ως μη υπαγόμενη διατάξεις της δασικής νομοθεσίας σύμφωνα με το ν. 998/1979 και υπάρχουν πιστοποιητικά τελεσιδικίας αυτής
δ) βρίσκεται εντός περιοχής κυρωμένου δασικού χάρτη που δεν σημαίνεται ως δάσος, δασική έκταση κλπ., προσκομίζεται δε προς απόδειξη απόσπασμα δασικού χάρτη.
ε) βρίσκεται σε περιοχή,η οποία έχει εξαιρεθεί από την ανάρτηση του δασικού χάρτη ή και τον κυρωμένο δασικό χάρτη, επειδή δεν υπάγεται στις εκτάσεις του «σκληρού πυρήνα» του δασικού νόμου 998/1979. Δηλαδή η έκταση του ακινήτου δεν είναι με τις προϋποθέσεις που ο νόμος ορίζει, σε δάσος ή δασικό οικοσύστημα, δασική έκταση,σε πάρκο και άλσος εντός των πόλεων και των οικιστικών περιοχών, σε περιαστικό πράσινο,σε κηρυγμένες δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις κ.α. και προσκομίζεται βεβαίωση δασάρχη ή απόσπασμα του δασικού χάρτη.
στ) υπάγεται στις περιπτώσεις της νομοθεσίας για τις οποίες «ουδέν δικαίωμα κυριότητος ή νομής του Ελληνικού Δημοσίου υφίσταται». Αφορά σε εκτάσεις για τις οποίες έχουν εκδοθεί δικαστικές αποφάσεις, «κατέχονται προ της 1ης Ιανουαρίου 1967 υπό φυσικών ή νομικών προσώπων», έχει κριθεί αγροτικός χαρακτήρας τους κ. α.και προσκομίζεται σχετική βεβαίωση δασάρχη.
ζ) βρίσκεται σε έκταση για την οποία έχει ανακληθεί η τροποποιηθεί απόφαση κήρυξης της ως αναδασωτέας για οποιαδήποτε πραγματική ή νομική αιτία και προσκομίζεται αντίγραφο στο ΦΕΚ της σχετικής απόφασης του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
- Τι ισχύει με τις νέες διατάξεις για τα «Αγνώστου ιδιοκτήτη» που ανήκουν στο δημόσιο ως «δασικά»;
Για τα ακίνητα που είναι καταχωρημένα στο Κτηματολόγιο ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» και άρα περιέρχονται στο Δημόσιο ή στους Δασικούς Χάρτες ως δασικά, οι νέες ρυθμίσεις εισάγουν διαδικασία εξωδικαστικής διόρθωσης των εγγραφών.
Με τις νέες διατάξεις, η ίδια δήλωση θα επέχει θέση αίτησης διόρθωσης προδήλου σφάλματος που θα εξετάζεται από το Κτηματολογικό Γραφείο, όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις.
Για τα ακίνητα που έχουν καταχωρηθεί στο δασικό χάρτη με δικαιούχο κυριότητας το Δημόσιο, οι νέες διατάξεις προβλέπουν ότι ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να προσκομίσει στο Κτηματολογικό Γραφείο (σε όσες περιπτώσεις δεν έχει προσκομιστεί στο Γραφείο Κτηματογράφησης) την απόφαση με την οποία έγινε δεκτή προσβληθείσα αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη από την Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων, έως την έκδοση της απόφασης του προϊσταμένου για την αποδοχή ή την απόρριψη του αιτήματος διόρθωσης.
- Ποια ακίνητα δεν έχουν πρόβλημα με το Κτηματολόγιο και μπορούν άμεσα να μεταβιβαστούν (πώληση, γονική παροχή, δωρεά κ.ά.);
Μπορούν να μεταβιβαστούν τα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές εντός οικισμού ή εντός σχεδίου πόλης, καθώς και όλα τα αγροτεμάχια που βρίσκονται εκτός σχεδίου και φαίνονται στους μερικά κυρωμένους Δασικούς Χάρτες ως (ΑΑ), δηλαδή Άλλης μορφής έκταση στον ιστορικό χάρτη έτους 1945 και Άλλης μορφής έκταση στον ορθοφωτοχάρτη του Κτηματολογίου έτους 2007 -2009. Αυτές μόνο οι περιοχές δεν υπόκεινται στη δασική νομοθεσία.
- Τι γίνεται με τις κληρονομιές;
Επιτρέπονται οι αποδοχές κληρονομιάς όλων των ακινήτων, διότι δεν απαιτείται τοπογραφικό διάγραμμα και βεβαίωση μηχανικού ότι δεν υπόκεινται στη δασική νομοθεσία το ακίνητο.
- Πότε θα μπορέσουν να μεταβιβαστούν και τα υπόλοιπα ακίνητα εκτός σχεδίου για τα οποία έχουν γίνει Αντιρρήσεις κατά του Δασικού Χάρτη;
Μόλις συνεδριάσουν οι Επιτροπές Αντιρρήσεων, που είναι τριμελείς και αποτελούνται από Δικηγόρο, δασολόγο και ένα μηχανικό. Με το νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση τον Μάιο του 2020,κάθε αντίρρηση εξετάζεται και βγαίνει απόφαση που δημοσιεύεται στην Διαύγεια. Σε περίπτωση θετικής απόφασης η έκταση αποδεσμεύεται και είναι άμεσα μεταβιβάσιμη, διορθώνεται και η αρχική εγγραφή στο κτηματολόγιο και μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια.
- Τι γίνεται με όσους δεν έκαναν εμπρόθεσμα Αντίρρηση και η έκταση τους χαρακτηρίστηκε Δασική ή Χορτολιβαδική;
Δεν μπορούν να υποβάλλουν Αντίρρηση εκπρόθεσμα. Σε περίπτωση όμως που υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι στο χάρτη χαρακτηρίστηκε λανθασμένα η έκταση τους ως δασική,τότε μπορούν να υποβάλλουν αίτημα προδήλου σφάλματος ζητώντας την αναμόρφωση του χάρτη.
- Ποια ακίνητα θα «χαθούν», λόγω διασταύρωσης δασικών χαρτών και Κτηματολογίου;
Αυτοί που κινδυνεύει η ιδιοκτησία τους να χαρακτηρισθεί ως αγνώστου ιδιοκτήτη και επομένως να περιέλθει στο Ελληνικό Δημόσιο είναι όσοι:
- Δεν έχουν συμβόλαια κυριότητας και δηλώσουν την ιδιοκτησία τους με χρησικτησία, ενώ φαίνεται ως δασική έκταση.
- Αμέλησαν να κάνουν εμπρόθεσμα αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη.
- Έκαναν στο «περίπου» εντοπισμό του ακινήτου στον χάρτη του κτηματολογίου.
- Υπέβαλαν ανακριβείς ή εσφαλμένες δηλώσεις ιδιοκτησίας, που οδηγούν στην αδυναμία αντιστοίχισης συμβολαίου και ακριβής θέσης του ακινήτου στο Κτηματολόγιο.
- Δεν δήλωσαν έγκαιρα το ακίνητό τους στο κτηματολόγιο πριν την οριστικοποίηση των αρχικών (πρώτων) εγγραφών και χαρακτηρίστηκαν ως «αγνώστου ιδιοκτήτη».
