Μια μικρή επανάσταση στις υποθέσεις κληρονομιών φέρνει το Υπουργείο Δικαιοσύνης, καθώς από τον επόμενο μήνα η δημοσίευση διαθήκης θα ολοκληρώνεται μέσα σε μόλις δύο ημέρες, αντί για τους 15 μήνες (450 ημέρες) που απαιτούνταν έως σήμερα.
Το νέο Κληρονομικό Δίκαιο, που θα παρουσιαστεί επίσημα στις 15 Οκτωβρίου, βάζει τέλος σε δεκαετίες γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων, εκσυγχρονίζοντας πλήρως το θεσμικό πλαίσιο ύστερα από 80 χρόνια χωρίς ουσιαστικές αλλαγές.
Ηλεκτρονική πλατφόρμα για διαθήκες και κληρονομιές
Όπως ανακοίνωσε ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας, στις 15 Οκτωβρίου θα παρουσιαστεί επίσημα η νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα δημοσίευσης διαθηκών.
Με το νέο σύστημα, η δημοσίευση, η έκδοση πιστοποιητικού και η αποδοχή κληρονομιάς θα πραγματοποιούνται εξ ολοκλήρου ψηφιακά μέσα σε 48 ώρες, έναντι 400–450 ημερών που απαιτούνταν μέχρι σήμερα.
Ο υφυπουργός χαρακτήρισε τη μεταρρύθμιση «επανάσταση» που ωφελεί τόσο το Δημόσιο όσο και τους πολίτες, καθώς οι φόροι θα εισπράττονται άμεσα και η αξιοποίηση των περιουσιών θα γίνεται χωρίς καθυστερήσεις.
Στόχος: διαφάνεια, ταχύτητα και ασφάλεια
Το νέο Κληρονομικό Δίκαιο, που αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και να ψηφιστεί έως το τέλος του 2025, φέρνει σαρωτικές αλλαγές για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της ταχύτητας στις διαδικασίες.
Σύμφωνα με τον κ. Μπούγα, η μεταρρύθμιση αποτελεί μια συνολική τομή που ωφελεί όλους —πολίτες, δικαστήρια και Δημόσιο— καθώς οι διαδικασίες θα γίνονται γρήγορα, οικονομικά και χωρίς ταλαιπωρία, ενώ παράλληλα θα μειωθεί σημαντικά ο φόρτος των δικαστηρίων.
Κύριες αλλαγές στο νέο Κληρονομικό Δίκαιο
- Υποχρεωτική συμμετοχή γραφολόγων σε κάθε ιδιόχειρη διαθήκη, για την αποτροπή φαινομένων πλαστογραφίας που είχαν οδηγήσει σε δεκάδες δικαστικές διαμάχες.
- Αναθεώρηση των ποσοστών εξ αδιαθέτου κληρονομικής διαδοχής, με αυξημένα δικαιώματα για τον/την σύζυγο, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών.
- Προστασία για τον επιζώντα σύντροφο (χωρίς γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης), ο οποίος θα μπορεί να παραμένει προσωρινά στην κοινή κατοικία ή να λαμβάνει χρηματική αποζημίωση, χωρίς να καθίσταται κληρονόμος.
- Κατάργηση της ευθύνης του κληρονόμου με την προσωπική του περιουσία για τα χρέη της κληρονομιάς. Πλέον, κάθε κληρονόμος θα ευθύνεται μόνο μέχρι την αξία των περιουσιακών στοιχείων που κληρονομεί.
«Θέλουμε να βάλουμε τέλος σε τραγικές περιπτώσεις ανθρώπων που έχασαν το σπίτι τους για χρέη συγγενών που δεν γνώριζαν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός Δικαιοσύνης.
Νέο εργαλείο: Οι κληρονομικές συμβάσεις
Μια από τις πιο καινοτόμες ρυθμίσεις του νέου νόμου είναι η θεσμοθέτηση των κληρονομικών συμβάσεων — συμφωνιών που θα μπορούν να συνάπτονται εν ζωή μεταξύ του διαθέτη και των μελλοντικών του κληρονόμων.
Οι συμβάσεις αυτές θα επιτρέπουν στους ενδιαφερόμενους να καθορίζουν εκ των προτέρων τον τρόπο διανομής της περιουσίας, μειώνοντας τις δικαστικές διαμάχες και τις καθυστερήσεις.
Όπως εξήγησε ο κ. Μπούγας, το νέο εργαλείο μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμο για οικογενειακές επιχειρήσεις, όπου τα περιουσιακά στοιχεία —υλικά ή άυλα, όπως εμπορικά σήματα, πατέντες και δικαιώματα— συχνά αποτελούν πηγή συγκρούσεων.
Με τη νέα ρύθμιση, ο επιχειρηματίας θα μπορεί να διασφαλίσει τη συνέχεια της επιχείρησης και να αποτρέψει πολυετείς δικαστικές διαμάχες.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης φιλοδοξεί, με το νέο πλαίσιο, να τερματίσει οριστικά τη γραφειοκρατία στις κληρονομιές και να εγκαινιάσει μια νέα ψηφιακή εποχή για τους πολίτες και τη Δικαιοσύνη
