ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Αγωγή 105-106 ΕισΝΑΚ – Αίτημα της ενάγουσας για καταβολή από το εναγόμενο ΔΙ.ΠΑ.Ε. αποζημίωσης αντιστοιχούσας σε αναδρομικές αποδοχές για χρονικό διάστημα, για το οποίο η ενάγουσα αποκαταστάθηκε διοικητικά με έκδοση πράξης αναδρομικού διορισμού της ως μέλος Δ.Ε.Π. του εναγομένου Πανεπιστημίου, μετά την ακύρωση της αρχικής πράξης διορισμού της καθώς και χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης – Η στέρηση αποδοχών στην ενάγουσα για το ένδικο χρονικό διάστημα κατόπιν της ως άνω διοικητικής αποκατάστασης συνιστά παράνομη παράλειψη – Θεμελίωση δικαιώματος επιδίκασης τόκων επί του ποσού των μη καταβληθεισών αποδοχών, καθότι έλαβε χώρα παραίτηση (κατόπιν συμμόρφωσης του εναγομένου με την καταβολή του οικείου ποσού αποδοχών) μόνο από την κύρια απαίτηση και όχι από τους τόκους επ’ αυτής – Μη συμψηφιστέο με τις οφειλόμενες σ’ αυτήν ισόποσες αναδρομικές αποδοχές το εισόδημα που αποκόμισε η ενάγουσα από την απασχόλησή της κατά το κρίσιμο διάστημα ως ωρομίσθια εκπαιδευτικός και δυνάμει σύμβασης ανάθεσης ερευνητικού έργου από τον Ε.Λ.Κ.Ε. του Α.Π.Θ., καθότι λόγω της παράνομης παραμονής της εκτός των καθηκόντων της κατέστη αναγκαία η εκ μέρους της επαγγελματική επανεκτίμηση και η άσκηση από αυτήν βιοποριστικών δραστηριοτήτων, άλλων, πάντως, έναντι των συγκεκριμένων επίμαχων καθηκόντων, και ως εκ τούτου διακόπτεται, ως εκ της φύσης της ανθρώπινης εργασίας, ο κατά νόμον αιτιώδης σύνδεσμος προς το ζημιογόνο γεγονός της παρανομίας του εναγομένου ν.π.δ.δ. και καθιστά τις σχετικές ωφέλειες απότοκες, όχι του γεγονότος εκείνου, αλλά της αυτόνομης ανάληψης βιοποριστικής δράσης εκ μέρους της ενάγουσας – Επιδίκαση κονδυλίου ηθικής βλάβης – Δεκτή εν μέρει η αγωγή
ΤΟ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΤΜΗΜΑ Ε΄
ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ
Σ υ ν ε δ ρ ί α σ ε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 9 Μαΐου 2023, με δικαστή την Αναστασία Διδή, Πρωτοδίκη Δ.Δ., και γραμματέα τη Γεσθημανή Μουρατίδου, δικαστική υπάλληλο,
γ ι α ν α δικάσει την αγωγή με αριθμό και χρονολογία κατάθεσης ΑΓ…/03.12.2020
τ η ς … του …, κατοίκου … Θεσσαλονίκης (οδός … αρ. …), που παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου της Κωνσταντίνου Ανδριόπουλου, ο οποίος κατέθεσε την από 05.05.2023 δήλωση της παραγράφου 2 του άρθρου 133 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (Κ.Δ.Δ., κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999, ΦΕΚ Α΄ 97), όπως αυτή ισχύει μετά την αντικατάστασή της με την παράγραφο 4 του άρθρου 24 του ν. 4446/2016 (ΦΕΚ Α΄ 240),
κ α τ ά τ ο υ νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.δ.) με την επωνυμία «Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος» (ΔΙ.ΠΑ.Ε.), που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, εκπροσωπείται νόμιμα από τον Πρύτανή του και παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου του Σπυρίδωνος Κωνσταντόπουλου, ο οποίος κατέθεσε την από 08.05.2023 δήλωση της ως άνω παραγράφου 2 του άρθρου 133 του Κ.Δ.Δ., όπως ισχύει.
Το Δικαστήριο αφού μελέτησε τη δικογραφία
Σκέφθηκε κατά το νόμο
1. Επειδή, με την υπό κρίση αγωγή, η ενάγουσα ζητεί να υποχρεωθεί το εναγόμενο να της καταβάλει, νομιμοτόκως και με απόφαση που θα κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστή: α) ως αποζημίωση, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (Εισ.Ν.Α.Κ.), το ποσό των 30.722,36 ευρώ, που αντιστοιχεί, κατά τους ισχυρισμούς της, σε αναδρομικές αποδοχές για το επίμαχο χρονικό διάστημα από 10.05.2018 έως 24.09.2019, για το οποίο αποκαταστάθηκε διοικητικά με την έκδοση της …/23.07.2019 πράξης του Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του ΔΙΠΑΕ (ΦΕΚ Γ΄ 1504/30.08.2019) περί αναδρομικού διορισμού της ως μέλος ΔΕΠ βαθµίδας Λέκτορα Εφαρµογών του εναγομένου Πανεπιστημίου μετά την ακύρωση, ως παράνομης, λόγω τυπικών πλημμελειών, της …/11.11.2016 (ΦΕΚ Γ΄ …/2016) πράξης αρχικού διορισμού της και β) ως χρηματική ικανοποίηση, κατ’ άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα (ΑΚ), το ποσό των 3.000 ευρώ για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που, κατά τους ισχυρισμούς της, υπέστη από την ίδια ως άνω αιτία. Επικουρικά, τα παραπάνω ποσά τα ζητεί, ως ωφέλεια του εναγόμενου σε βάρος της περιουσίας της, κατά τις διατάξεις των άρθρων 904 επ. του ΑΚ περί αδικαιολογήτου πλουτισμού. Εξάλλου, τόσο με προφορική δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου της ενώπιον του Δικαστηρίου όσο και με το από 07.12.2022 νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, η ενάγουσα νομίμως περιόρισε, κατ’ άρθρο 275 παρ. 3 του Κ.Δ.Δ, το ως άνω υπό στοιχ. α΄ αίτημά της σε 2.925,34 ευρώ, λόγω εν μέρει ικανοποίησης του αιτήματός τούτου με καταβολή από το εναγόμενο ποσού 27.797,02 ευρώ για την ίδια ως άνω αιτία, διατηρώντας την αξίωση της για τους τόκους επί του τελευταίου αυτού ποσού (27.797,02 ευρώ). Με τα δεδομένα αυτά η κρινόμενη αγωγή, η οποία ασκείται εν γένει παραδεκτώς, πρέπει να ερευνηθεί ως προς την ουσία της.
2. Επειδή, στο άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (Εισ.Ν.Α.Κ., π.δ. 456/1984, ΦΕΚ Α΄ 164) ορίζεται ότι «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του Δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το Δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος […]» και στο άρθρο 106 ότι «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων […] ή των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Με τις παραπάνω διατάξεις θεσπίζεται η ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου (ή ν.π.δ.δ.) για αποζημίωση από τις παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του κατά την άσκηση της σε αυτά ανατεθειμένης δημοσίας εξουσίας, η αποζημίωση δε αυτή περιλαμβάνει την αποκατάσταση της θετικής και αποθετικής ζημίας του ζημιωθέντος. Συνεπώς, στην εν λόγω αποζημίωση περιλαμβάνεται τόσο η αποκατάσταση της ζημίας την οποία υπέστη η υπάρχουσα προ της παρανόμου πράξης ή παράλειψης των δημοσίων οργάνων περιουσία του ζημιωθέντος, όσον και η αποκατάσταση της ζημίας, την οποία υπέστη αυτός με τη στέρηση, εξ αιτίας της παρανόμου πράξης ή παράλειψης, παροχών τις οποίες πιθανώς, κατά την συνήθη πορεία των πραγμάτων ή τις ειδικές περιστάσεις, θα αποκόμιζε, εάν δεν είχε μεσολαβήσει η παράνομη αυτή πράξη ή παράλειψη. Εκ των ανωτέρω προκύπτει, επίσης, ότι, σε περίπτωση κατά την οποία ορισμένο πρόσωπο, εξαιτίας παράνομης πράξης ή παράλειψης της Διοίκησης παραμείνει για κάποιο διάστημα εκτός θέσης του Δημοσίου (ή ν.π.δ.δ.), την οποία (θέση) κατείχε ή επιδίωκε να καταλάβει (όπως επί παράνομης απόλυσης ή παράλειψης διορισμού του, αντίστοιχα), με αποτέλεσμα να στερηθεί τις αποδοχές τις οποίες, κατά την συνήθη πορεία των πραγμάτων, θα αποκόμιζε από την υπηρεσία του κατά το πιο πάνω διάστημα, δικαιούται ως αποζημίωση, τα ποσά των αποδοχών αυτών (Σ.τ.Ε. 416/2024 σκ. 5, πρβλ. Σ.τ.Ε. 553/2023, 879/2017, 7/2017, 1536/2016, 850/2015, 3761/2013, 3607/2013, 4016/2012, 4277/2009, 3270/2009, 580/2009, 3257/2008, 2791/2008, 1848/2007, 1599/2007, 1378/2007, 3629-31/3001 κ.ά.). Στο σύνολο δε των αποδοχών αυτών περιλαμβάνονται και τα πάσης φύσεως και οιασδήποτε μορφής επιδόματα, τα οποία καταβάλλονται στα όργανα του Κράτους, που βρίσκονται σε ενεργό υπηρεσία, έστω και αν αυτά συναρτώνται, είτε κατά το νόμο, είτε κατά τη φύση τους, προς ενεργό υπηρεσία, υπό μόνη την προϋπόθεση ότι καταβάλλονται παγίως και κατά τακτά χρονικά διαστήματα στους τελούντες σε ενεργό υπηρεσία θα καταβάλλονταν δε με σοβαρή πιθανότητα και κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων και στον παρανόμως μη προσληφθέντα σε δημόσια υπηρεσία στην περίπτωση που δεν είχε μεσολαβήσει η παράνομη άρνηση πρόσληψής του (Σ.τ.Ε. 103/2021, 3258/2015, 4387, 1147, 206/2014, 309/2011, 3713/2010, 920/2009, 2512/2008, 2531/2007 7μ., 1553/2006 7μ.). Εξάλλου, απαραίτητη προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημίωσης λόγω παράνομης πράξης ή παράλειψης των οργάνων του Δημοσίου είναι η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράλειψης και της επελθούσης ζημίας. Αιτιώδης δε σύνδεσμος υπάρχει, όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η ζημιογόνος πράξη ή παράλειψη είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικώς, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, να επιφέρει τη ζημία (Σ.τ.Ε. 1955/2021, 1185/2013, 809/2012, 322/2009 7μ). Περαιτέρω, κατά την έννοια των ίδιων διατάξεων σε συνδυασμό προς εκείνες του άρθρου 298 Α.Κ., η αποζημίωση περιλαμβάνει τη διαφορά μεταξύ της περιουσιακής κατάστασης στην οποία βρίσκεται ο ζημιωθείς μετά την επέλευση του ζημιογόνου γεγονότος και εκείνης στην οποία θα τελούσε, εάν δεν είχε συμβεί το γεγονός αυτό. Οσάκις δε από το ζημιογόνο γεγονός προκύπτει και ωφέλεια, πραγματική ζημία είναι εκείνη που εξακολουθεί να υφίσταται μετά τον συμψηφισμό ζημίας και ωφέλειας. Τούτο όμως, εφόσον μεταξύ ζημιογόνου γεγονότος και ωφέλειας υφίσταται πράγματι αιτιώδης σύνδεσμος και όχι όταν ζημία και ωφέλεια στηρίζονται σε διαφορετική η καθεμία αιτία (Σ.τ.Ε. 1578/2018, 2150/2017, 744/2016, 1618/2015, 296/2015, 1287/2013, 3732/2012, 3606/2012, 866/2011 7μ., 2803/2000 7μ, Α.Π. 74/2014, 762/2007, 523/1995, 642/1982).
3. Επειδή, περαιτέρω, στην περίπτωση κατά την οποία ο ζημιωθείς, ενόσω βρισκόταν εκτός Υπηρεσίας, επιδόθηκε σε άλλη βιοποριστική δραστηριότητα (παροχή εξαρτημένης εργασίας, άσκηση ελευθερίου επαγγέλματος κ.λπ.), τα εντεύθεν οφέλη (μισθοί, αμοιβές κ.λπ.) δεν είναι συμψηφιστέα με τις οφειλόμενες σε αυτόν αναδρομικές ως άνω αποδοχές. Και τούτο, διότι η λόγω της παράνομης παραμονής του εκτός υπηρεσίας αναγκαία εκ μέρους του επαγγελματική επανεκτίμηση και η άσκηση από αυτόν βιοποριστικής δραστηριότητας, άλλης, πάντως, έναντι της συγκεκριμένης δημόσιας υπηρεσίας, διακόπτει, ως εκ της φύσεως της ανθρώπινης εργασίας, τον κατά νόμον αιτιώδη σύνδεσμο προς το ζημιογόνο γεγονός της παρανομίας της Διοίκησης, και καθιστά τις σχετικές ωφέλειες απότοκες, όχι του γεγονότος εκείνου, αλλά της αυτόνομης ανάληψης βιοποριστικής δράσης. Τούτο δε άσχετα, κατ’ αρχήν, από τη συνάφεια ή μη της ασκηθείσας δραστηριότητας προς τη συγκεκριμένη δημόσια υπηρεσία. Εκτός και αν η αναληφθείσα δραστηριότητα παρουσιάζει τέτοιο εξαιρετικό βαθμό ομοιότητας προς τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης δημόσιας θέσης, ώστε, λαμβανομένων υπόψη και των εκάστοτε ιδιαίτερων συνθηκών, να συνιστά, κατ’ ουσίαν την ίδια με αυτήν εργασία. Στην εξαιρετική αυτή και μόνον περίπτωση δεν διασπάται ο αιτιώδης σύνδεσμος και χωρεί συμψηφισμός ζημίας και ωφέλειας (Σ.τ.Ε. 416/2024, 1241/2023 7μ., 552-553/2023, 358/2023, 2871/2020).
4. Επειδή, περαιτέρω, κατά την έννοια των άρθρων 299 και 932 του Αστικού Κώδικα, ερμηνευομένων σε συνδυασμό με τα άρθρο 105 και 106 Εισ.Ν.Α.Κ., στις περιπτώσεις παράνομης πράξης, παράλειψης, υλικής ενέργειας ή παράλειψης υλικής ενέργειας οργάνου του Δημοσίου, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το Δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει και εύλογη, κατά την κρίση του, χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης (Σ.τ.Ε. 552/2023, 465/2021 155/2020, 2473/2019. 7/2017, 1055/2016, 4097/2015, 3032/2014, 1398/2013, 3333/2012, 288, 473/ 2011, 1215/2010, 160/2009, 521, 2579/2006). Η επέλευση ηθικής βλάβης διαπιστώνεται κατ’ εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών που τίθενται υπόψη του δικαστηρίου με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας και της λογικής και δεν απαιτείται να ταχθούν αποδείξεις (Σ.τ.Ε. 15/2018, 744/2016, 3793/2014, 1410/2006, 2727/2003). Τέλος, για τον καθορισμό του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, χρησιμεύουν ως κριτήρια, μεταξύ άλλων, το είδος της προσβολής, η έκταση της βλάβης, οι συνθήκες τέλεσης της παρανομίας, η βαρύτητα του πταίσματος και η περιουσιακή και κοινωνική κατάσταση των μερών (Σ.τ.Ε. 1042/2007, 1410/2006 κ.ά.).
5. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας προκύπτουν τα εξής: Με την …/2009 Προκήρυξη τακτικού ΕΠ του Τμήματος Νοσηλευτικής της ΣΕΥΠ ΑΤΕΙ/Θ, προκηρύχθηκαν δύο θέσεις τακτικού ΕΠ στη βαθµίδα Καθηγητή Εφαρµογών µε ειδικότητα «Νοσηλευτική» του Τομέα Νοσηλευτικής. Δικαιολογητικά συμμετοχής για την κατάληψη των ως άνω θέσεων υπέβαλε μεταξύ άλλων συνολικώς δώδεκα υποψηφίων και η ενάγουσα. Το Εκλεκτορικό Σώµα συνεδρίασε στις 15.02.2012, ενώ κατόπιν αξιολόγησης και αφού έλαβε υπόψη την οικεία Εισηγητική Έκθεση, κατέταξε στις δύο πρώτες θέσεις τις … και …. Ακολούθως, αφού διενεργήθηκε ο σχετικός έλεγχος νοµιµότητας από τον Πρόεδρο του ΑΤΕΙ/Θ, εξεδόθησαν και δημοσιεύθηκαν οι …/2014 και …/2013 Πράξεις του Προέδρου ΑΤΕΙ/Θ περί διορισµού των ανωτέρω επιλεγεισών. Οι δε διορισμοί αυτοί δυνάµει των ../2015 και …/2014 Πράξεων Προέδρου ΑΤΕΙ/Θ ανακλήθηκαν, δεδοµένου ότι οι προαναφερθείσες … και … δεν αποδέχτηκαν τον διορισμό τους. Συνεπεία της μη αποδοχής του εν λόγω διορισµού από τις ανωτέρω, οι οποίες έγιναν σε διαφορετικό χρόνο, και στα πλαίσια της ανάγκης κάλυψης των κενών θέσεων από τους λοιπούς συνυποψηφίους αποφασίσθηκε η επανάληψη της διαδικασίας. Στη συνέχεια, συγκροτήθηκαν, ύστερα από γνωµοδότηση της νοµικής υπηρεσίας του ΑΤΕΙ, δύο νέα εκλεκτορικά σώµατα για την πλήρωση των επίµαχων θέσεων. Ειδικότερα, λόγω μη αποδοχής του διορισμού από την …, επαναλήφθηκε η διαδικασία εκλογής της θέσης που έµεινε κενή, και συγκροτήθηκε εκ νέου το εκλεκτορικό σώµα στις 16.06.2015, ενώ η διαδικασία πλήρωσης της θέσης που δεν έγινε αποδεκτή από την … επαναλήφθηκε στις 10.03.2015 με την εκ νέου συγκρότηση άλλου εκλεκτορικού σώματος. Στις 12.01.2016 το συγκροτηθέν «1ο εκλεκτορικό σώµα» που συνήλθε λόγω ανάκλησης διορισμού της … εξέλεξε στη 1η θέση την …, στη 2η θέση την …, στην 3η θέση την ενάγουσα και ακολούθησαν οι λοιποί κριθέντες ως εκλόγιµοι συνυποψήφιοι. Τελικώς, η πρώτη επιλεγείσα …, με την …/12.10.2016 σχετική αίτηση της επέλεξε να αποδεχθεί την εκλογή της ως καταταγείσα πρώτη βάσει του έτερου – δεύτερου πρακτικού του εκλεκτορικού σώματος του ΑΤΕΙ για την πλήρωση της δεύτερης από τις προκηρυχθείσες αρχικώς θέσεις, ενώ η δεύτερη καταταγείσα … υπέβαλε την …/13.10.2016 αίτηση παραίτησης από την επίδικη θέση. Ακολούθως, με την …/11.11.2016 πράξη του Προέδρου του εν λόγω ΑΤΕΙ (ΦΕΚ Γ΄ …/2016) η ενάγουσα ως επόμενη στην οικεία σειρά κατάταξης διορίστηκε σε κενή οργανική θέση τακτικού Ε.Π. στη βαθµίδα του Καθηγητή Εφαρµογών µε ειδικότητα «Νοσηλευτική» του Τοµέα Νοσηλευτικής του Τµήµατος Νοσηλευτικής της Σχολής Επαγγελµάτων Υγείας και Πρόνοιας του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, όπου, αφού ανέλαβε υπηρεσία, υπηρέτησε έως 10.05.2018. Τούτο δε, διότι με την …/07.05.2018 απόφαση του Υπουργού Παιδείας (ΦΕΚ Γ΄ …/2018) ακυρώθηκε η προμνησθείσα πράξη διορισμού της ενάγουσας, λόγω τυπικών πλημμελειών στη διαδικασία εκλογής της (αναρμοδιότητα των οργάνων ως προς την διατύπωση εισήγησης για τη συμπλήρωση του επίμαχου εκλεκτορικού σώματος, αλλά και ως προς την ίδια τη συμπλήρωση του σώματος των εκλεκτόρων), που καθιστούσαν άκυρη την εκλογή και την πράξη διορισμού της, και αναπέμφθηκε ο σχετικός φάκελος για τις απαιτούμενες κατά νόμο ενέργειες. Σε συμμόρφωση, μεταξύ άλλων, και προς την απόφαση αυτή, επαναλήφθηκε η επίδικη διαδικασία εκλογής καταλήξασα αρχικώς στην πράξη …/29.03.2019 του Πρύτανη του ΑΤΕΙ/Θ (ΦΕΚ Γ΄ …/2019) περί αναδρομικού διορισμού της ενάγουσας και τελικώς – κατόπιν κατάργησης ως αυτοτελούς ν.π.δ.δ. του ΑΤΕΙ/Θ και ενσωμάτωσής του στο ΔΙΠΑΕ (ν.4610/2019) – στην …/23.07.2019 πράξη του Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του ΔΙΠΑΕ (ΦΕΚ Γ΄ …/2019), με την οποία η ενάγουσα διορίσθηκε αναδρομικά από 30.12.2016, ήτοι από τη δημοσίευση της αρχικής πράξης διορισμού της με την …/11.11.2016 (ΦΕΚ Γ΄ …/2016) πράξη του Προέδρου του παραπάνω ΑΤΕΙ, σε κενή οργανική θέση μέλους ΔΕΠ βαθµίδας Λέκτορα Εφαρµογών µε ειδικότητα «Νοσηλευτική» του Τομέα Νοσηλευτικής του πρώην Τµήµατος Νοσηλευτικής της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας του πρώην ΑΤΕΙ/Θ και εντάχθηκε σε κενή οργανική θέση μέλους ΔΕΠ βαθµίδας Λέκτορα Εφαρµογών µε ειδικότητα «Νοσηλευτική» στο Τµήµα Νοσηλευτικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΔΙΠΑΕ. Η δε ενάγουσα ανέλαβε, και πάλι, καθήκοντα στις 25.09.2019. Εξάλλου, βάσει των ανωτέρω, η μισθοδοσία της ενάγουσας από το εναγόμενο, διακόπηκε από 10.05.2018 έως 24.09.2019. Στη συνέχεια, η ενάγουσα κατέθεσε την …/11.10.2019 αίτηση προς το εναγόμενο ζητώντας, δυνάμει του ως άνω αναδρομικού διορισμού της, τις αποδοχές που θα ελάμβανε κατά το τελευταίο ως άνω χρονικό διάστημα εάν δεν είχε εμφιλοχωρήσει η προμνησθείσα διοικητική πράξη, πλην, όμως, η αξίωση αυτή της ενάγουσας δεν ικανοποιήθηκε.
6. Επειδή, με την υπό κρίση αγωγή, η ενάγουσα ζήτησε να υποχρεωθεί το εναγόμενο να της καταβάλει, νομιμοτόκως και με απόφαση που θα κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστή: α) ως αποζημίωση, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., το ποσό των 30.722,36 ευρώ, που αντιστοιχεί, κατά τους ισχυρισμούς της, σε αναδρομικές αποδοχές για το επίμαχο χρονικό διάστημα από 10.05.2018 έως 24.09.2019, για το οποίο αποκαταστάθηκε διοικητικά με την έκδοση της …/23.07.2019 πράξης του Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του ΔΙΠΑΕ (ΦΕΚ Γ΄ …/2019) περί αναδρομικού διορισμού της ως μέλος ΔΕΠ βαθµίδας Λέκτορα Εφαρµογών του εναγομένου Πανεπιστημίου μετά την ακύρωση, ως παράνομης, λόγω τυπικών πλημμελειών, της …/11.11.2016 (ΦΕΚ Γ΄ …/2016) πράξης αρχικού διορισμού της και β) ως χρηματική ικανοποίηση, κατ’ άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα, το ποσό των 3.000 ευρώ για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που, κατά τους ισχυρισμούς της, υπέστη από την ίδια ως άνω αιτία. Επικουρικά, δε, η ενάγουσα ζήτησε τα παραπάνω ποσά, ως ωφέλεια του εναγόμενου σε βάρος της περιουσίας της, κατά τις διατάξεις των άρθρων 904 επ. του Αστικού Κώδικα περί αδικαιολογήτου πλουτισμού. Ακολούθως, το εναγόμενο αναγνώρισε την υποχρέωσή του να καταβάλει αναδρομικές αποδοχές στην ενάγουσα για την ίδια ως άνω αιτία και για το ίδιο κρίσιμο διάστημα, πλην όμως ικανοποίησε εν μέρει την ένδικη αξίωση της ενάγουσας καταβάλλοντας της στις 05.07.2021 ποσό ύψους 27.797,02 ευρώ από τις υπολογισθείσες από το αρμόδιο Τμήμα Μισθοδοσίας του συνολικές ύψους 30.704,67 ευρώ, καθώς αφαίρεσε από τις τελευταίες, ως ωφέλεια της ενάγουσας κατά το κρίσιμο διάστημα: α) ποσό 682,07 ευρώ, το οποίο έλαβε η ενάγουσα κατά το έτος 2018, λόγω απασχόλησής της ως ωρομίσθια εκπαιδευτικός στην ΕΠΑ.Σ. 2 Θεσσαλονίκης του ΟΑΕΔ, και β) ποσό 2.225,58 ευρώ, το οποίο έλαβε η ενάγουσα κατά το έτος 2019, αφενός λόγω απασχόλησής της ως ωρομίσθια εκπαιδευτικός στην ΕΠΑ.Σ. 2 Θεσσαλονίκης του ΟΑΕΔ (ποσό 1.732,08 ευρώ), αφετέρου δυνάμει της από 04.06.2019 σύμβασης ανάθεσης ερευνητικού έργου μεταξύ της ενάγουσας του Προέδρου της Επιτροπής Ερευνών του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) του ΑΠΘ (ποσό 493,50) (σχετ. το απόσπασμα πρακτικού της …/2021 συνεδρίασης της Διοικούσας Επιτροπής του ΔΙΠΑΕ, καθώς και οι βεβαιώσεις αποδοχών της ενάγουσας φορολογικών ετών 2018 και 2019 από την ΑΑΔΕ). Ακολούθως, η ενάγουσα τόσο με προφορική δήλωση του πληρεξουσίου δικηγόρου της ενώπιον του Δικαστηρίου όσο και με το από 07.12.2022 νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, περιόρισε νομίμως, κατ’ άρθρο 275 παρ. 3 του Κ.Δ.Δ, το ως άνω υπό στοιχ. α΄ αίτημά της σε 2.925,34 ευρώ, λόγω εν μέρει ικανοποίησης του αιτήματός τούτου με καταβολή από το εναγόμενο του προρρηθέντος ποσού των 27.797,02 ευρώ, διατηρώντας την αξίωση της για τους τόκους επί του τελευταίου αυτού ποσού (27.797,02 ευρώ). Συναφώς, δε, η ενάγουσα υποστηρίζει ότι όταν από το ζημιογόνο γεγονός του μη διορισμού υπαλλήλου προκύπτει και ωφέλεια, που τελεί σε αιτιώδη σύνδεσμο προς αυτό, πραγματική ζημία είναι ό,τι υπολείπεται μετά την αφαίρεση της ωφέλειας. Τέτοιος σύνδεσμος, όμως, κατά τα τους ισχυρισμούς της, δεν υπάρχει όταν ζημία και ωφέλεια στηρίζονται σε διαφορετική η καθεμιά αιτία, όπως εν προκειμένω, και επομένως μη νόμιμα δεν της αποδόθηκε το σύνολο των οφειλόμενων αποδοχών. Περαιτέρω, ως προς την αποκατάσταση της ηθικής της βλάβης, η ενάγουσα διατείνεται ότι από την προμνησθείσα μη νόμιμη παράλειψη του εναγομένου μειώθηκε ιδίως η προσωπικότητα της ως εργαζομένης εκπαιδευτικού επί σειρά ετών στην τριτοβάθμια δημόσια εκπαίδευση με άψογη και ανεπίληπτη υπηρεσιακή διαδρομή και υπέστη πρωτοφανή υπηρεσιακή υποβάθμιση, καθώς επιπροσθέτως προσεβλήθη βάναυσα ενώπιον συναδέλφων, σπουδαστών και εν γένει όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας του εναγομένου, αιτούμενη προς τούτο το εύλογο, κατά την κρίση της, για τις περιστάσεις ποσό των 3.000 ευρώ. Αντιθέτως το εναγόμενο Πανεπιστήμιο, με την …/06.03.2023 έκθεση απόψεων και το νομίμως κατατεθέν υπόμνημά του, προβάλλει ένσταση περί συμψηφισμού της ωφέλειας που αποκόμισε η ενάγουσα από την παροχή άλλης εργασίας κατά το ένδικο χρονικό διάστημα, ύψους (682,07 + 2.225,58 =) 2.907,65 ευρώ, όπως το συνολικό αυτό ποσό αναλύεται ανωτέρω, και υποστηρίζει ότι για το λόγο αυτό ορθώς δεν της έχει καταβληθεί.
7. Επειδή, με τα δεδομένα αυτά, η μη καταβολή των αποδοχών που αντιστοιχούν στο ένδικο χρονικό διάστημα από 10.05.2018 έως 24.09.2019, για το οποίο η ενάγουσα αποκαταστάθηκε διοικητικά με την έκδοση της …/23.07.2019 πράξης του Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του ΔΙΠΑΕ (ΦΕΚ Γ΄ …/2019) περί αναδρομικού διορισμού της ως μέλος ΔΕΠ βαθµίδας Λέκτορα Εφαρµογών του εναγομένου Πανεπιστημίου μετά την ακύρωση, ως παράνομης, λόγω τυπικών πλημμελειών, της …/11.11.2016 (ΦΕΚ Γ΄ …/2016) πράξης αρχικού διορισμού της, συνιστά, κατά τα γενόμενα δεκτά στην 2η σκέψη της παρούσας, παράνομη παράλειψη κατά την έννοια των άρθρων 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., συνεπεία της οποίας η ενάγουσα στερήθηκε τις ένδικες αποδοχές που, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, θα λάμβανε εάν είχε νομίμως διοριστεί από την 30η.12.2016. Ειδικότερα, δε, η ενάγουσα μη νομίμως στερήθηκε, μέχρι τις 05.07.2021 (ημερομηνία που της καταβλήθηκαν) αποδοχές ύψους 27.797,02 ευρώ και, επομένως, δικαιούται τόκους επί του προμνησθέντος ποσού ύψους 27.797,02 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στην κύρια απαίτησή της από την οποία και μόνο παραιτήθηκε, ήτοι τόκους επί του ποσού των 27.797,02 ευρώ για το χρονικό διάστημα από την επίδοση της αγωγής της στο εναγόμενο στις 07.12.2020 (σχετ. η …/07.12.2020 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης Αλκιβιάδη Μπότσογλου) έως τις 05.07.2021 (ημερομηνία καταβολής των εν λόγω αποδοχών), με επιτόκιο 6% (άρθρο 7 παρ. 2 του ν.δ. 496/1974 – πρβλ. ΑΕΔ 25/2012). Περαιτέρω, ενόψει όσων έγιναν δεκτά στην 3η σκέψη της παρούσας, το εισόδημα (μισθοί, αμοιβές κ.λπ.), συνολικού ύψους 2.907,65 ευρώ, που αποκόμισε η ενάγουσα κατά το κρίσιμο διάστημα από την κατά τα ανωτέρω απασχόλησή της, ως ωρομίσθια εκπαιδευτικός στον ΟΑΕΔ και δυνάμει συμβάσεως ανάθεσης ερευνητικού έργου από τον ΕΛΚΕ του ΑΠΘ, δεν είναι συμψηφιστέο με τις λοιπές οφειλόμενες σ’ αυτήν ισόποσες αναδρομικές αποδοχές, όπως αυτές υπολογίσθηκαν από αρμόδιο Τμήμα Μισθοδοσίας του εναγομένου. Και τούτο, διότι η λόγω της παράνομης παραμονής της εκτός των καθηκόντων της κατέστη αναγκαία η εκ μέρους της επαγγελματική επανεκτίμηση και η άσκηση από αυτήν βιοποριστικών δραστηριοτήτων, άλλων, πάντως, έναντι των συγκεκριμένων επίμαχων καθηκόντων, και ως εκ τούτου διακόπτεται, ως εκ της φύσεως της ανθρώπινης εργασίας, ο κατά νόμον αιτιώδης σύνδεσμος προς το ζημιογόνο γεγονός της παρανομίας του εναγομένου ν.π.δ.δ., και καθιστά τις σχετικές ωφέλειες απότοκες, όχι του γεγονότος εκείνου, αλλά της αυτόνομης ανάληψης βιοποριστικής δράσης εκ μέρους της ενάγουσας. Εξάλλου, ο καταλογισμός του προκύψαντος οφέλους στη ζημία υπό τις ανωτέρω περιστάσεις θα αντέκειτο στην καλή πίστη, δεδομένου ότι, με τον τρόπο αυτό, το εναγόμενο θα επωφελείτο από την επιμέλεια εκείνης κατά της οποίας είχε εκδοθεί η κριθείσα ως παράνομη πράξη, με αποτέλεσμα να περιορίζονται από ενέργειες της ζημιωθείσας οι συνέπειες της παρανομίας του (πρβλ. Σ.τ.Ε. 744/2016, 1618/2015, 4441, 1287/2013, 3606/2012), απορριπτομένης της προρηθείσας ένστασης συμψηφισμού και όσων περί του αντιθέτου προβάλλονται από το εναγόμενο ως αβασίμων. Συνεπώς, η ενάγουσα δικαιούται να λάβει ως αποζημίωση και το ένδικο ποσό των 2.907,65 ευρώ που μη νόμιμα δεν της κατέβαλε το εναγόμενο, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής της στο εναγόμενο στις 07.12.2020 έως την πλήρη εξόφληση, με επιτόκιο 6%. Τέλος, η κατά τα ανωτέρω παράνομη παράλειψη του εναγόμενου Πανεπιστημίου να καταβάλει στην ενάγουσα τις αναδρομικές αποδοχές της, παρά το γεγονός ότι προσέδωσε αναδρομική ισχύ στο διορισμό της, προκάλεσε σε αυτήν, κατά τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, στενοχώρια, αγωνία και ψυχική ταλαιπωρία, λόγω του εξαναγκασμού του να προβεί σε αλλεπάλληλες διοικητικές και δικαστικές ενέργειες για την πλήρη αποκατάστασή της. Επομένως, η ενάγουσα για την ως άνω αιτία υπέστη και ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας δικαιούται χρηματική ικανοποίηση, το ύψος της οποίας, ενόψει του είδους και του μεγέθους της προσβολής, προσδιορίζεται στο εύλογο και προσήκον, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, ποσό των 1.000 ευρώ, το οποίο δικαιούται νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής της στο εναγόμενο στις 07.12.2020 έως την πλήρη εξόφληση, με επιτόκιο 6%.
8. Επειδή, κατ’ ακολουθίαν, πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η κρινόμενη αγωγή και να υποχρεωθεί το εναγόμενο να καταβάλει στην ενάγουσα α) τόκους επί του ποσού των 27.797,02 ευρώ για το χρονικό διάστημα από την επίδοση της αγωγής της στο εναγόμενο στις 07.12.2020 έως τις 05.07.2021, με επιτόκιο 6%, β) το ποσό των 2.907,65 ευρώ που μη νόμιμα δεν της κατέβαλε το εναγόμενο, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής της στο εναγόμενο στις 07.12.2020 έως την πλήρη εξόφληση, με επιτόκιο 6% και γ) ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης το ποσό των 1.000 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής της στο εναγόμενο στις 07.12.2020 έως την πλήρη εξόφληση, με επιτόκιο 6%. Περαιτέρω, το αίτημα της ενάγουσας να κηρυχθεί η παρούσα απόφαση προσωρινώς εκτελεστή πρέπει να απορριφθεί, καθόσον δεν προκύπτει – ελλείψει επίκλησης συγκεκριμένων στοιχείων – ότι συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι που συνηγορούν προς τούτο ή ότι υπάρχει αδυναμία ή ιδιαίτερη δυσχέρεια αυτής προς αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών διαβίωσης της ιδίας ή της οικογένειάς της (άρθρο 80 παρ. 3 του Κ.Δ.Δ.). Τέλος, ενόψει της μερικής νίκης και μερικής ήττας των διαδίκων, τα δικαστικά έξοδα συμψηφίζονται μεταξύ των διαδίκων (άρθρο 275 παρ. 1 εδ. γ΄ του Κ.Δ.Δ.).
Δ Ι Α Τ Α Υ Τ Α
Δέχεται εν μέρει την αγωγή.
Υποχρεώνει το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (ΔΙ.ΠΑ.Ε.) να καταβάλει στην ενάγουσα τόκους επί του ποσού των 27.797,02 ευρώ για το χρονικό διάστημα από την επίδοση της αγωγής της στο εναγόμενο στις 07.12.2020 έως τις 05.07.2021, με επιτόκιο 6%.
Υποχρεώνει το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (ΔΙ.ΠΑ.Ε.) να καταβάλει στην ενάγουσα το ποσό των (2.907,65 ευρώ + 1.000 ευρώ =) 3.907,65 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής της στο εναγόμενο στις 07.12.2020 έως την πλήρη εξόφληση, με επιτόκιο 6%.
Συμψηφίζει τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων.
Η απόφαση αυτή δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου στη Θεσσαλονίκη στις 14.02.2025.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
