Το παγκόσμιο ΑΕΠ έχει επιβραδυνθεί κατακόρυφα, από το σχεδόν 4% στα τέλη 2017, στο μισό αυτού του ρυθμού ανάπτυξης στα τελευταία τρίμηνα. Η κάμψη αυτή των δύο τελευταίων ετών, έχει έρθει ως μεγάλη έκπληξη. Η ραγδαία ανάπτυξη του 2016/2017 ήταν ευρεία αλλά πέθανε νωρίς.
Τα προϊόντα του μεταποιητικού κλάδου επιβραδύνθηκαν πολύ περισσότερο από ό,τι οι υπηρεσίες. Οι επενδύσεις επιβραδύνθηκαν ακόμη και όταν η κατανάλωση παρέμεινε σταθερή. Και το παγκόσμιο εμπόριο έχει υποχωρήσει σημαντικά, από την ανάπτυξη του κατά 6% το 2017, σε μηδενική το περασμένο έτος, σε μια πολύ ασυνήθιστη συγκυρία.
Η επιβράδυνση παγκοσμίως λαμβάνει χώρα σε ένα περιβάλλον με προστατευτικά βήματα ποτ ξεκίνησαν στην Ουάσιγκτον και ακολούθησαν από όλο τον κόσμο. Αυτά τα μέτρα περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, την πρώτη επίκληση εθνικής ασφάλειας στην φορολόγηση αλουμινίου και χάλυβα και στη συνέχεια την απειλή για τα αυτοκίνητα, και την χρήση του άρθρου 301 (αθέμιτο εμπόριο), άνευ προηγουμένου από την ημέρα της δημιουργίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, για να δικαιολογηθούν οι δασμοί έναντι της Κίνας.
Σε έρευνες, τα στελέχη των επιχειρήσεων τονίζουν τις εμπορικές εντάσεις και την αβεβαιότητα την οποία προκαλούν αυτές, ως την μεγαλύτερη ανησυχία. Τα χρηματιστήρια έχουν γίνει ιδιαίτερα ευαίσθητα στις εμπορικές ειδήσεις. Και η εξασθένιση της δραστηριότητας παραμένει παρά τα αρνητικά πραγματικά επιτόκια. Οι εμπορικές εντάσεις δεν έχουν μόνο επιβραδύνει το εμπόριο, αλλά έχουν επίσης εμποδίσει την εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής.
Πολλοί αρχικά είχαν εφησυχάσει για τις επιδράσεις των δασμών, από τη στιγμή που αφορούσαν μόνο σε ένα μικρό κομμάτι του εμπορίου, και η επίδραση του στο ΑΕΠ θεωρούνταν μικρές. Αλλά οι υπολογισμοί ήταν λάθος. Οι δασμοί επηρέασαν συγκεκριμένους κλάδους σε μεγάλο βαθμό, και οι εμπορικές διαφωνίες μπορούν να μετατραπούν σε εμπορικούς πολέμους. Οι επενδυτές δυσκολεύονται να προβλέψουν που θα πέσει το τσεκούρι. Η αιτία της επιβράδυνσης δεν είναι οι δασμοί αυτοί κάθε αυτοί, αλλά ο φόβος της αλλαγής καθεστώτος. Σε αυτή την περίπτωση, η αλλαγή καθεστώτος είναι η μετάβαση του εμπορικού συστήματος βασισμένου σε κανόνες και η αντικατάσταση του από την πάλη για εξουσία.
Όταν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μιλούν σοβαρά για αποσύνδεση από την Κίνα, για την επιβολή δασμών 25% στα αυτοκίνητα, για την κατάρρευση της δικαστικής λειτουργίας του ΠOE εξαιτίας της άρνησης των ΗΠΑ να αντικαταστήσει τους δικαστές της, αυτή είναι η αρχή της αλλαγής καθεστώτος.
Οι οικονομολόγοι γνωρίζουν αρκετά για τα αποτελέσματα της αλλαγής καθεστώτος στο διεθνές εμπόριο. Πολλοί αναφέρονται στους δασμούς Smoot-Hawley και την Μεγάλη Ύφεση. Πιο πρόσφατα παραδείγματα περιλαμβάνουν τις κυρώσεις στο Ιράν οι οποίες έχουν καταστρέψει την οικονομία της καθώς και τον αποκλεισμό της Γάζας που εκτιμάται ότι έχει μειώσει το βιοτικό επίπεδο κατά περισσότερο από 12%. Ακόμη και αυτά τα παραδείγματα δεν κατορθώνουν να μεταδώσουν τις πιθανές επιδράσεις των εμπορικών πολέμων σε οικονομίες όπου οι σύνθετες αλυσίδες παραγωγής έχουν γίνει διεθνώς ολοκληρωμένες. Η αλλαγή καθεστώς του είδους στο οποίο εισερχόμαστε, δεν χρειάζεται να σημαίνει πλήρη διακοπή, αλλά σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις δεν μπορούν πλέον να εξαρτώνται από το διεθνές εμπόριο για πελάτες και προμηθευτές.
Το εάν θα υπάρξει αλλαγή καθεστώτος ή όχι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ, την Κίνα και τους Ευρωπαίους. Θα συνεχίσουν οι ΗΠΑ να επιδεικνύουν το σύστημα που βασίζεται σε κανόνες; Θα υιοθετήσει το σύστημα η Κίνα και θα συμμορφωθεί πιο στενά με τους μεγαλύτερους εμπορικούς της εταίρους; είναι πρόθυμοι οι Ευρωπαίοι να απελευθερώσουν την γεωργική αγορά τους, να μειώσουν τους υψηλούς τους δασμούς, όπως εκείνους σε αυτοκίνητα και υφάσματα και είναι πρόθυμη η Γερμανία να ξοδέψει περισσότερα;
Όλοι θέλουν μια συμφωνία, αλλά θα ήταν αφελές να πιστεύουμε ότι, ακόμη και μετά τον trump, οι Αμερικάνοι θα χάσουν τον φόβο τους για μια Κίνα σε άνοδο.
Το Πεκίνο είναι πρόθυμο να απελευθερώσει περισσότερα και να κάνει μια καλύτερη δουλειά σε ό,τι αφορά στην προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, αλλά θα ήταν επίσης αφελές να σκεφτούμε ότι η Κίνα είναι πρόθυμη να εγκαταλείψει το εξαιρετικά επιτυχημένο μοντέλο, που στηρίζεται στο κράτος. Στο μεταξύ, οι Ευρωπαίοι που συχνά υποστηρίζουν ότι είναι η ενάρετη εξαίρεση, είναι αντίθετος οι πιο δύσκολοι να αλλάξουν.
Διακυβεύονται τόσα πολλά που πιστεύω ότι μπορούν να βρεθούν συμβιβασμοί, επιτρέποντας το εμπορικό σύστημα βασισμένο σε κανόνες, να επιβιώσει. Αλλά πολλά θα πρέπει να αλλάξουν για να συμβεί αυτό, και δεν είναι σίγουρο ότι υπάρχει η πολιτική βούληση. Η ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί διότι οι επενδυτές έχουν λάβει γνώση.
https://www.capital.gr/bruegel-org/3390332/o-fobos-tis-allagis-epibradunei-tin-pagkosmia-oikonomia
