Συνέδριο για την κράτηση προσφύγων, τη διαδικασία ασύλου και τα ρατσιστικά εγκλήματα διοργάνωσε το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, μετά τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από την κράτηση τού ενός από τους οκτώ τούρκους αξιωματικούς.
«Σας διαβεβαιώνω, ως δικηγόρος, ότι η απονομή ασύλου είναι μία βεβαιωτική πράξη και δεν μπορεί να ανακληθεί» σχολίασε ο πρόεδρος του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, Κωνσταντίνος Μαυροειδής σχετικά με την προσωρινή άρση, από το Διοικητικό Εφετείο, του καθεστώτος ασύλου στον ένα από τους οκτώ Τούρκους αξιωματικούς.
Ο συντονιστής της νομικής υπηρεσίας του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες και πρώην γενικός γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής, Βασίλης Παπαδόπουλος, παρατήρησε από την πλευρά του: «Ειδικά στο θέμα των Τούρκων η κράτηση είναι ανεπίτρεπτη. Υπάρχουν και άλλες λύσεις, όπως η υποχρεωτική διαμονή τους σε ορισμένη κατοικία».
Υπενθυμίζεται, ότι το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες παρέχει νομική εκπροσώπηση στους οκτώ Τούρκους, ενώ την Τρίτη υπέβαλε μηνυτήρια αναφορά κατά παντός υπευθύνου για την παράνομη σύλληψη και κράτηση του ενός Τούρκου, ως απάντηση στην απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου ότι η κράτησή του είναι νόμιμη.
Στο επίκεντρο η διοικητική κράτηση αλλοδαπών
Το θέμα της διοικητικής κράτησης αλλοδαπών απασχόλησε ευρέως τους ομιλητές κατά τη διάρκεια της σημερινής πρώτης ημέρας του συνεδρίου.
Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, Τζανέτος Φιλιππάκος, ανέφερε ότι λειτουργούν σε όλη τη χώρα οκτώ προαναχωρησιακά κέντρα κράτησης, στα οποία μέχρι την Τρίτη κρατούνταν 2.304 άτομα, ενώ παραδέχτηκε ότι σε αυτά υπάρχουν προβλήματα υγιεινής και έλλειψη κατάλληλων χώρων προσθέτοντας: «Στόχος μας είναι, μέσω συνεργειών, να επιλύσουμε στο μέγιστο τα προβλήματα αυτά».
Ο αστυνομικός διευθυντής της Διεύθυνσης Διαχείρισης Μετανάστευσης, Γιώργος Καραΐσκος, διευκρίνισε ότι «η κράτηση επιβάλλεται για το απολύτως αναγκαίο χρονικό διάστημα με μέγιστο τους έξι μήνες και δύναται να παραταθεί για δώδεκα μήνες όταν η διαδικασία απομάκρυνσης είναι πιθανό να διαρκέσει περισσότερο, όταν ο υπήκοος αρνείται να συνεργαστεί ή καθυστερεί η λήψη εγγράφων από τις τρίτες χώρες», συμπληρώνοντας ότι «όλες οι αποφάσεις κράτησης που εκδίδονται από την Ελληνική Αστυνομία υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο και αν ο πρωτοδίκης διαφωνήσει, τότε ο αλλοδαπός αφήνεται ελεύθερος».
Αντίθετα, ο καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βοηθός Συνήγορος του Πολίτη, Γιώργος Νικολόπουλος, διαπίστωσε «υπερβάσεις στη χρήση της διοικητικής κράτησης που μας οδηγούν σε ερωτήματα και υποψίες για τη σκοπιμότητα του μέτρου», καθώς και «συνεχιζόμενη κράτηση αλλοδαπών προς επιστροφή σε αστυνομικά τμήματα, τα οποία είναι εντελώς ακατάλληλα για παραμονή ημερών ή ακόμα και μηνών».
Σύμφωνα με τα ευρήματα που παρουσίασε η δικηγόρος του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, Αθανασία Γεωργοπούλου, τα οποία προκύπτουν από επισκέψεις του Συμβουλίου σε χώρους διοικητικής κράτησης αλλοδαπών το 2017, στα αστυνομικά τμήματα και τα προαναχωρησιακά κέντρα παρατηρούνται, μεταξύ άλλων, παντελής έλλειψη προαυλισμού και άσκησης, κακές συνθήκες υγιεινής, ανεπαρκή ή βρώμικα κλινοσκεπάσματα, ανεπαρκής σίτιση, προβληματική παροχή ή πλήρης απουσία ιατρικών υπηρεσιών και απουσία διερμηνείας. Στα αστυνομικά τμήματα διαπιστώθηκε και κοινή κράτησή τους με ποινικούς κρατούμενους.
Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρθηκε το προαναχωρησιακό κέντρο Κορίνθου, όπου τον Αύγουστο του 2017 που οι εκπρόσωποι του ΕΣΠ το επισκέφθηκαν είχε λήξει η σύμβαση με συνεργείο καθαριότητας, με αποτέλεσμα να υπάρχουν συσσωρευμένα σκουπίδια στους προαύλιους χώρους. Την ίδια ώρα, γιατροί επισκέπτονται το κέντρο περίπου μία φορά στις 15 ημέρες, ενώ ο αριθμός των κρατουμένων ξεπερνούσε τα 780 άτομα.
Σε όλες τις περιπτώσεις που το ΕΣΠ παρείχε νομική συνδρομή, οι αποφάσεις κράτησης και επιστροφής δεν περιείχαν εξατομικευμένη κρίση, με αποτέλεσμα σε χώρους κράτησης στην ενδοχώρα να εντοπίζονται γυναίκες, ασυνόδευτοι ανήλικοι και οικογένειες.
Κράτηση ευάλωτων διαπιστώθηκε και στα νησιά, όπως εξήγησε η δικηγόρος του ΕΣΠ, Κλειώ Νικολοπούλου, όπου όλοι μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών πρώτης υποδοχής παραμένουν σε διαδικασία περιορισμού της ελευθερίας τους. Αυτή η κατάσταση επιτείνεται από τα προβλήματα που εντοπίστηκαν στη διαδικασία του ασύλου, καθώς δεν προλαβαίνουν να πιστοποιηθούν οι ευάλωτοι, ακολουθούνται διαφορετικές διαδικασίες ασύλου για διαφορετικές εθνικότητες, ενώ ακόμα και όσοι πιστοποιούνται ως ευάλωτοι οφείλουν να παραμείνουν στο νησί μέχρι να γίνει η συνέντευξη για άσυλο σε πρώτο βαθμό.
Τέλος, ο διευθυντής προγραμμάτων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Απόστολος Βεΐζης, υπενθύμισε ότι εκτός από τη διοικητική κράτηση των 2.000 και πλέον ατόμων, «υπάρχουν και οι 13.000 στα νησιά, που βρίσκονται και αυτοί σε κράτηση, παρόλο που δεν την ονομάζουμε έτσι». Επίσης, κατήγγειλε ότι στη Μόρια, δίπλα στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης, έχει δημιουργηθεί ένας δεύτερος άτυπος καταυλισμός, όπου οι διαμένοντες, «κυρίως οικογένειες και άτομα τρίτης ηλικίας», αναγκάζονται «να πληρώσουν σε κάποιους 200-300 ευρώ για να μπορέσουν να μείνουν στις μεταλλικές κατασκευές και 100 ευρώ για να πάρουν ρεύμα από τη Μόρια».
Το συνέδριο του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, το οποίο ολοκληρώνεται την Πέμπτη, διοργανώνεται στο πλαίσιο του προγράμματος «Θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου και η εφαρμογή τους: Ευρωπαϊκό Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για Λειτουργούς της Δικαιοσύνης για τα δικαιώματα των προσώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας και όσων είναι θύματα ρατσιστικής βίας», το οποίο χρηματοδοτεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υλοποιεί το ΕΣΠ. Το πρόγραμμα αφορά κυρίως την εκπαίδευση των δικαστικών σε θέματα ασύλου, κράτησης και εγκλημάτων μίσους.
