Της Σίσσυς Σταυροπιερράκου
Περιθώριο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 εχουν οι φορολογούμενοι προκειμένου να υποβάλουν ηλεκτρονικά δηλώσεις χρηματικών δωρεών και γονικών παροχών μέσω της πλατφόρμας myPROPERTY της ΑΑΔΕ, εφόσον τα ποσά αυτά χρησιμοποιήθηκαν για την κάλυψη τεκμηρίων διαβίωσης ή για αγορές περιουσιακών στοιχείων που δεν δικαιολογούνται από τα εισοδήματά τους.
Η έγκαιρη υποβολή της δήλωσης είναι κρίσιμη, καθώς αποτρέπει την επιβολή πρόσθετου φόρου λόγω “πόθεν έσχες”. Η εξουδετέρωση των τεκμηρίων μέσω δωρεών και γονικών παροχών είναι απολύτως εφικτή, αρκεί να τηρούνται αυστηρά οι χρονικές προθεσμίες, οι τραπεζικές διαδικασίες και οι κανόνες διαφάνειας που προβλέπει η φορολογική νομοθεσία.
Βασική προϋπόθεση για την αναγνώριση των ποσών είναι η δήλωση να υποβληθεί μέσα στο ίδιο φορολογικό έτος κατά το οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη. Δηλαδή για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του έτους τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε εάν χρειαστεί να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές αρχές) σχετικό πιστοποιητικό του αρμοδίου προϊσταμένου ΔOY από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από την 31η Δεκεμβρίου.
Σε αυτή την περίπτωση η φορολογική διοίκηση υποχρεούται να λάβει υπόψη ποσά για την κάλυψη της διαφοράς μεταξύ τεκμαρτού και πραγματικού εισοδήματος. Αντίθετα, σε εκπρόθεσμη δήλωση, η ΑΑΔΕ διατηρεί τη διακριτική ευχέρεια να αναγνωρίσει ή όχι τα ποσά, υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται τόσο η είσπραξή τους όσο και η νόμιμη φορολόγηση ή απαλλαγή τους.
Ιδιαίτερη σημασία έχει και ο χρόνος μεταφοράς των χρημάτων. Τα ποσά της δωρεάς ή της γονικής παροχής πρέπει να έχουν καταβληθεί στον δωρεοδόχο ή στο τέκνο πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης που δημιουργεί το τεκμήριο. Μεταγενέστερη μεταφορά χρημάτων δεν μπορεί να καλύψει αναδρομικά τεκμήρια.
Το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ ισχύει αποκλειστικά για μεταβιβάσεις μεταξύ προσώπων της Α’ κατηγορίας συγγένειας, δηλαδή μεταξύ συζύγων, γονέων, τέκνων και εγγονών. Δωρεές μεταξύ αδελφών, ανιψιών ή λοιπών συγγενών δεν καλύπτονται από το αφορολόγητο και φορολογούνται με τους προβλεπόμενους συντελεστές. Επιπλέον, η μεταφορά των χρημάτων πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά μέσω του τραπεζικού συστήματος. Γονικές παροχές ή δωρεές σε μετρητά, ακόμη και αν κατατεθούν στη συνέχεια σε τραπεζικό λογαριασμό, φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 10%, χωρίς αφορολόγητο όριο.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται και στις διαδοχικές δωρεές. Όταν τα χρήματα μεταβιβάζονται μέσω ενδιάμεσων προσώπων, η ΑΑΔΕ ελέγχει ποιος είναι ο τελικός ωφελούμενος και αν υπάρχει σκοπός φοροαποφυγής. Σε περίπτωση καταστρατήγησης, επιβάλλεται φόρος 20% από το πρώτο ευρώ.
Ακόμα η χρήση κοινών τραπεζικών λογαριασμών αποτελεί συχνή παγίδα. Αν αποδειχθεί ότι τα χρήματα της δωρεάς ή της γονικής παροχής χρησιμοποιήθηκαν από συνδικαιούχο που δεν είναι ο δηλωμένος δωρεοδόχος, επιβάλλεται φόρος δωρεάς. Αντίστοιχα, αναλήψεις ποσών από κοινό λογαριασμό από πρόσωπο που δεν έχει συνεισφέρει στον λογαριασμό μπορεί να χαρακτηριστούν ως δωρεά και να οδηγήσουν σε φορολογικό έλεγχο.
Άλλοι τρόποι κάλυψης των τεκμηρίων
– Ανάλωση κεφαλαίου. Εισοδήματα και έσοδα που αποκτήθηκαν τα προηγούμενα έτη και δεν ξοδεύτηκαν μέχρι τις 31/12 σε δαπάνες. Πρόκειται για τη μέθοδο κάλυψης τεκμηρίων μέσω “ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών”. Με την “ανάλωση κεφαλαίου”, ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη 20 χρόνια πριν.
– Κέρδη από μετοχές και κεφάλαια. Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν το προηγούμενο έτος από τον ίδιο το φορολογούμενο, τη σύζυγο του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο.
– Πώληση περιουσιακών στοιχείων. Κάθε έσοδο ή τίμημα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του έτους από πώληση περιουσιακού στοιχείου ή από δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους.
-Τυχερά παιχνίδια. Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη.
