Θανάσης Κουκάκης
Με την απόφαση αυτή είχε ήδη απορριφθεί η έφεση του Δημοσίου και είχαν παραμείνει σε ισχύ οι αποζημιώσεις που επιδικάστηκαν για τη μεγάλη πυρκαγιά στη Σιδηρούντα της Χίου.
Το Ελληνικό Δημόσιο αποφάσισε να μην προχωρήσει σε νέα προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας και να μην ζητήσει την ακύρωση της τελεσίδικης απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά (Α1597/2025). Με την απόφαση αυτή είχε ήδη απορριφθεί η έφεση του Δημοσίου και είχαν παραμείνει σε ισχύ οι αποζημιώσεις που επιδικάστηκαν για τη μεγάλη πυρκαγιά στη Σιδηρούντα της Χίου, τον Αύγουστο του 2016, κατά την οποία έχασε τη ζωή της μία γυναίκα και τραυματίστηκαν σοβαρά μέλη της οικογένειάς της.
Η υπόθεση ξεκίνησε από αγωγή συγγενών της γυναίκας που πέθανε και ατόμων που τραυματίστηκαν. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Μυτιλήνης είχε κρίνει ότι το Ελληνικό Δημόσιο ευθύνεται, μαζί με άλλους συνυπεύθυνους φορείς (αναφέρονται Περιφέρεια και Δήμος), επειδή όργανα του Δημοσίου, και ειδικά του Πυροσβεστικού Σώματος, έκαναν παράνομες πράξεις ή παραλείψεις κατά τη διαχείριση της πυρκαγιάς. Με βάση αυτό, αναγνώρισε ότι πρέπει να καταβληθούν χρήματα ως αποζημιώσεις για ψυχική οδύνη (λόγω θανάτου), για ηθική βλάβη (λόγω τραυματισμού) και, σε μία περίπτωση, επιπλέον ειδική χρηματική παροχή επειδή υπήρξε μόνιμη παραμόρφωση του σώματος.
Σύμφωνα με το πρακτικό, πρωτοδίκως είχαν αναγνωριστεί ενδεικτικά τα εξής ποσά: 200.000 ευρώ στον σύζυγο της εκλιπούσας για ψυχική οδύνη, 300.000 ευρώ στην κόρη της (200.000 για τον θάνατο της μητέρας της και 100.000 για δικό της τραυματισμό), 215.000 ευρώ στον γιο της (200.000 για ψυχική οδύνη και 15.000 για δικό του τραυματισμό), 30.000 ευρώ στον γαμπρό και 30.000 ευρώ στη νύφη για ψυχική οδύνη, ποσά από 10.000 έως 25.000 ευρώ στα εγγόνια, ενώ για μία τραυματισμένη ενάγουσα αναφέρεται συνολικό ποσό 400.000 ευρώ, εκ των οποίων 300.000 για ηθική βλάβη και 100.000 ως ειδική παροχή για μόνιμη παραμόρφωση . Επίσης σημειώνεται ότι τα ποσά αυτά οφείλονται με τόκους: με επιτόκιο 6% από την επίδοση της αγωγής έως 30/04/2019 και από 01/05/2019 έως την εξόφληση με το επιτόκιο που προβλέπει ο ν. 4607/2019.
Το Διοικητικό Εφετείο Πειραιά, όμως, δεν δέχτηκε τα επιχειρήματα του Δημοσίου και απέρριψε την έφεσή του, κρατώντας ουσιαστικά την ίδια εικόνα ευθύνης. Στο πρακτικό εξηγείται ότι το Εφετείο έκρινε πως, με βάση τη νομοθεσία για την πολιτική προστασία και τη λειτουργία του Πυροσβεστικού Σώματος, τα αρμόδια όργανα έχουν υποχρέωση να προστατεύουν τη ζωή και την υγεία των πολιτών σε μια πυρκαγιά, παίρνοντας τα κατάλληλα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα, και ότι αυτή η υποχρέωση δεν είναι θέμα «διακριτικής ευχέρειας» (δηλαδή δεν είναι κάτι που μπορούν απλώς να το επιλέξουν ή να το παραλείψουν).
Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, εξετάζοντας αν υπάρχει λόγος να πάει το Δημόσιο στο επόμενο στάδιο (αναίρεση), κατέληξε ότι δεν υπάρχει ουσιαστική πιθανότητα να σταθεί μια τέτοια κίνηση. Για κάποιους από τους ενάγοντες, ο λόγος είναι και «τυπικός»: η διαφορά ποσού δεν φτάνει το όριο των 40.000 ευρώ που απαιτεί ο νόμος για να κάνει το Δημόσιο αναίρεση σε αυτές τις περιπτώσεις. Για τους υπόλοιπους, όπου το όριο των 40.000 ευρώ ξεπερνιέται, το πρακτικό εξηγεί ότι οι βασικές κρίσεις του Εφετείου είναι σύμφωνες με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, ενώ πολλά από τα σημεία που θα ήθελε να αμφισβητήσει το Δημόσιο θεωρούνται «κρίσεις ουσίας» (δηλαδή βασίζονται στην εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών) και δεν ανατρέπονται εύκολα με αναίρεση.
Επιπλέον, στο κείμενο αναφέρεται ότι το Εφετείο έκρινε πως δεν υπάρχει «ανωτέρα βία» που να απαλλάσσει το Δημόσιο, ούτε συντρέχον πταίσμα των θυμάτων, και ότι το ύψος της χρηματικής ικανοποίησης (ψυχική οδύνη/ηθική βλάβη) και της ειδικής παροχής για παραμόρφωση δεν ελέγχεται αναιρετικά ως προς το «αν είναι μεγάλο ή μικρό», γιατί είναι ζήτημα εκτίμησης των συνθηκών της συγκεκριμένης υπόθεσης.
Τέλος, το πρακτικό σημειώνει και δύο πρακτικά σημεία για την πληρωμή: για να καταβληθούν τα ποσά, οι δικαιούχοι θα πρέπει να δηλώσουν υπεύθυνα ότι δεν έχουν ήδη πάρει χρήματα από τους άλλους συνυπεύθυνους φορείς, και μετά την πληρωμή η υπηρεσία του Δημοσίου θα ενημερώσει το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους ώστε να γίνουν οι νόμιμες ενέργειες για τυχόν αναζήτηση ποσών από τους λοιπούς συνυπεύθυνους.
