ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΕΞ ΑΔΙΑΘΕΤΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΔΟΧΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ
Άρθρο 95
Σχολάζουσα κληρονομία
- Κληρονομία της οποίας ο κληρονόμος είτε είναι άγνωστος, ή δεν έχει ακόμα βρεθεί ή δεν
είναι βέβαιο ότι την έχει αποδεχθεί,, θεωρείται σχολάζουσα. - Κατά παρέκκλιση της διαδικασίας των άρθρων 98 έως 100, εφόσον, μετά τον θάνατο του
κληρονομουμένου, διαπιστωθεί από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση της τελευταίας κατοικίας
του ή από τη Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας
Περιουσίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τους
κληρονομουμένους που η τελευταία κατοικία τους ήταν στον εξωτερικό, κατόπιν ελέγχου
στα αρμόδια Ληξιαρχεία, στο Μητρώο Πολιτών, στο Μητρώο Διαθηκών και στα Πρωτοδικεία
της Χώρας και στους φορείς που διαθέτουν στοιχεία για το ενεργητικό και το παθητικό της
κληρονομίας, ότι α) δεν υφίσταται δημοσιευμένη διαθήκη του κληρονομουμένου ή η
διαδοχή από διαθήκη έχει ματαιωθεί ολικώς, και β) οι εξ αδιαθέτου κληρονόμοι του, μέχρι
και την πέμπτη τάξη, έχουν αποποιηθεί την κληρονομία, ή δεν υπάρχουν τέτοιοι κληρονόμοι,
η ως άνω αρμόδια αρχή συντάσσει αιτιολογημένη εισήγηση, σχετικά με το κληρονομικό
δικαίωμα του Δημοσίου, και την υποβάλλει στην Επιτροπή του άρθρου 96. Κατόπιν
γνωμοδότησης της Επιτροπής επί της εισήγησης, εκδίδεται από τον Υπουργό Εθνικής
Οικονομίας και Οικονομικών, πράξη διαπίστωσης του κληρονομικού δικαιώματος του
Δημοσίου. Η πράξη του προηγούμενου εδαφίου αναρτάται στην ψηφιακή πλατφόρμα «ediadoxi» για χρονικό διάστημα ενός (1) μηνός. Κατά της πράξης διαπίστωσης χωρεί αίτηση
θεραπείας ενώπιον του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η οποία ασκείται
εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την εκπνοή του ανωτέρω χρονικού
διαστήματος της ανάρτησης. Μετά την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας για υποβολή
αίτησης θεραπείας, τεκμαίρεται ότι μοναδικός εξ αδιαθέτου κληρονόμος έκτης τάξης είναι
το Ελληνικό Δημόσιο. - Για την αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών και μέχρι την καταχώριση στο οικείο
κτηματολογικό γραφείο της πράξης της παρ. 2, με απόφαση του Υπουργού Εθνικής
Οικονομίας και Οικονομικών, κατόπιν εισήγησης της αρμόδιας αρχής της παρ.1, δύναται να
ανατίθεται στον Φορέα η διενέργεια των αναγκαίων διαχειριστικών πράξεων επί
σχολαζουσών κληρονομιών.
Άρθρο 96
Επιτροπή Σχολαζουσών Κληρονομιών
- Στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών συστήνεται Επιτροπή Σχολαζουσών
Κληρονομιών, η οποία συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και
Οικονομικών. Με την ίδια απόφαση ορίζονται ο γραμματέας της Επιτροπής και ο
αναπληρωτής αυτού, οι οποίοι είναι υπάλληλοι της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας
Περιουσίας. - Η Επιτροπή Σχολαζουσών Κληρονομιών αποτελείται από τρία (3) μέλη του κύριου
προσωπικού του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, και συγκεκριμένα από έναν Πάρεδρο,
ως Πρόεδρο, και δύο δικαστικούς πληρεξουσίους ως μέλη, οι οποίοι, μαζί με τους
αναπληρωτές τους, υποδεικνύονται από τον Πρόεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. - Η θητεία των μελών της Επιτροπής είναι διετής και μπορεί να ανανεώνεται άπαξ, σύμφωνα
με την ανωτέρω διαδικασία. - Η Επιτροπή Σχολαζουσών Κληρονομιών γνωμοδοτεί, μετά από εισήγηση της αρμόδιας
αρχής του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 95, ή του Φορέα, για το κληρονομικό ή
μη δικαίωμα του Δημοσίου, πριν από την έκδοση της πράξης διαπίστωσης του κληρονομικού
δικαιώματος του Δημοσίου της παρ. 2 του άρθρου 95, καθώς και της παρ. 1 του άρθρου 100. - Τα μέλη της Επιτροπής Σχολαζουσών Κληρονομιών αντικαθίστανται με απόφαση του
Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, είτε μετά από αίτησή τους, είτε σε
περίπτωση σημαντικών και αδικαιολόγητων καθυστερήσεων, κατά τη διεκπεραίωση των
υποθέσεων που τους ανατίθενται. - Στα μέλη της Επιτροπής δύναται να καταβληθεί ειδική αποζημίωση, η οποία καθορίζεται
με την απόφαση της παρ. 4 του άρθρου 123.
Άρθρο 97
Δημιουργία και λειτουργία Ψηφιακής Πλατφόρμας και Ενιαίου Ψηφιακού Μητρώου
Σχολαζουσών Κληρονομιών
- Στη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και
Οικονομικών αναπτύσσεται και λειτουργεί, με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής
Οικονομίας και Οικονομικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, η
ψηφιακή πλατφόρμα με την ονομασία «e-diadoxi». Η εποπτεία της πλατφόρμας ανήκει στο
Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το οποίο μεριμνά για τη συνεχή τεχνική
υποστήριξη, αναβάθμιση και ασφάλειά της. - Η πλατφόρμα «e-diadoxi» αποτελεί το ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για τον
εντοπισμό, την καταγραφή, επεξεργασία, παρακολούθηση, διαχείριση και εκκαθάριση των
σχολαζουσών κληρονομιών. - Η πλατφόρμα διαλειτουργεί με:
α) το Μητρώο Πολιτών,
β) τα Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα (Ο.Π.Σ.) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων
Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.),
γ) το Μητρώο Διαθηκών,
δ) τα πληροφοριακά συστήματα του Υπουργείου Δικαιοσύνης,
ε) τα ληξιαρχεία των Δήμων,
στ) το Εθνικό Κτηματολόγιο,
ζ) το Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων (Ε.Μ.Α.),
η) το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (Μ.Ι.Δ.Α.), και
θ) τα πληροφοριακά συστήματα των πιστωτικών ιδρυμάτων και των χρηματοοικονομικών
οργανισμών της ημεδαπής. - Η πλατφόρμα υποστηρίζει τον αυτοματοποιημένο εντοπισμό σχολαζουσών κληρονομιών
και την αυτοματοποιημένη εύρεση:
α) των εγγυτέρων συγγενών έως και την πέμπτη τάξη,
β) των πράξεων αποποίησης κληρονομίας, και
γ) της ύπαρξης ή μη διαθήκης. - Στην πλατφόρμα «e-diadoxi» λειτουργεί Ενιαίο Ψηφιακό Μητρώο Σχολαζουσών
Κληρονομιών (Ε.Ψ.Μ.Σ.Κ.), στο οποίο ενσωματώνεται το Μητρώο Σχολαζουσών
Κληρονομιών του άρθρου 64 του Κώδικα κοινωφελών περιουσιών και σχολαζουσών
κληρονομιών (ν. 4182/2013, Α’ 185). Το Ε.Ψ.Μ.Σ.Κ. είναι προσβάσιμο, μέσω κατάλληλων
δικαιωμάτων χρήσης, από τη Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών της Γενικής Γραμματείας
Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, από τις
Διευθύνσεις Κοινωφελών Περιουσιών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, οι οποίες είναι
αρμόδιες για τον εντοπισμό των σχολαζουσών κληρονομιών, την καταχώριση, επεξεργασία
και διαχείριση των δεδομένων, που αφορούν τις σχολάζουσες κληρονομιές της
αρμοδιότητάς τους, καθώς και από τον Φορέα. - Στο Ε.Ψ.Μ.Σ.Κ. καταγράφεται κάθε κληρονομία χωρίς εμφανείς κληρονόμους, όπως
προκύπτει από στοιχεία και πληροφορίες που περιέρχονται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση
της τελευταίας κατοικίας του κληρονομουμένου από οποιαδήποτε φυσικό ή νομικό
πρόσωπο, υπηρεσία ή φορέα του Δημοσίου, με ιδιαίτερη υποχρέωση ενημέρωσης της
Α.Α.Δ.Ε., εφόσον παρέλθουν εννέα (9) μήνες από τον θάνατο του κληρονομουμένου χωρίς
να εμφανιστούν οι κληρονόμοι του. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση της τελευταίας κατοικίας
του κληρονομουμένου δύναται επίσης να εντοπίζει και αυτοματοποιημένα την ύπαρξη του
κληρονομικού του δικαιώματος, μέσω διασύνδεσης με τα Μητρώα της παρ. 3. - Πρόσωπα που, χωρίς να έχουν ιδιαίτερη νομική υποχρέωση λόγω του επαγγέλματός τους,
καταδεικνύουν είτε στην αρμόδια Αποκεντρωμένη Διοίκηση είτε στη Διεύθυνση Κοινωφελών
Περιουσιών της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Εθνικής
Οικονομίας και Οικονομικών, σχολάζουσες κληρονομίες, άγνωστες στο Δημόσιο, δικαιούνται
αμοιβής, κατ΄ ανάλογη εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου 27. - Για κάθε σχολάζουσα κληρονομία δημιουργείται στο Ε.Ψ.Μ.Σ.Κ. από την Αποκεντρωμένη
Διοίκηση της τελευταίας κατοικίας του κληρονομουμένου ατομικός ψηφιακός φάκελος, στον
οποίο καταχωρίζονται ή αντλούνται μέσω διαλειτουργικότητας, ιδίως:
α) το όνομα του κληρονομουμένου,
β) η ληξιαρχική πράξη θανάτου,
γ) το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης,
δ) το πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών,
ε) πρόσφατο πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης,
στ) δηλώσεις αποποίησης των κληρονόμων,
ζ) η πράξη της παρ. 2 του άρθρου 95, ή η πράξη της παρ. 1 του άρθρου 100 του Υπουργού
Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών,
η) η απογραφή και αποτίμηση της περιουσίας,
θ) πράξεις διαχείρισης,
ι) ετήσιες οικονομικές καταστάσεις,
ια) συναφή έγγραφα και αλληλογραφία,
ιβ) αιτήσεις, έγγραφα, προσφυγές και δηλώσεις από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον.
Άρθρο 98
Έναρξη διαδικασίας αναγνώρισης κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου
- Η διαδικασία αναγνώρισης του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου επί
σχολάζουσας κληρονομίας εκκινεί αυτοδικαίως μέσω της πλατφόρμας «e-diadoxi», με τη
συμπλήρωση ενός (1) έτους από τον θάνατο προσώπου, που κατέλειπε ακίνητη ή κινητή
περιουσία, εφόσον:
α) ο κληρονόμος παραμένει άγνωστος ή
β) δεν προκύπτει δήλωση αποδοχής κληρονομίας από ορισμένο πρόσωπο. - Με την έναρξη της διαδικασίας αναγνώρισης του κληρονομικού δικαιώματος του
Δημοσίου η Αποκεντρωμένη Διοίκηση της τελευταίας κατοικίας του κληρονομουμένου, ή η
Διεύθυνση Κοινωφελών Περιουσιών της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας του
Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τους κληρονομουμένους που η
τελευταία κατοικία τους ήταν στον εξωτερικό, αναρτά στην πλατφόρμα «e-diadoxi»
πρόσκληση προς οποιονδήποτε τυχόν αξιώνει κληρονομικό δικαίωμα, να δηλώσει εγγράφως
το δικαίωμά του ενώπιόν της, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών (3) μηνών, η οποία
αρχίζει από την επομένη της ημερομηνίας ανάρτησης. Η πρόσκληση αναρτάται ταυτόχρονα
και στον ιστότοπο της αρμόδιας Αποκεντρωμένης Διοίκησης και παραμένει αναρτημένη σε
αμφότερες τις πλατφόρμες για χρονικό διάστημα ενός (1) μηνός.
Άρθρο 99
Διοίκηση και διαχείριση της σχολάζουσας κληρονομίας
- Μετά από την ανάρτηση της πρόσκλησης της παρ. 2 του άρθρου 98, η προσωρινή διοίκηση,
διαχείριση και εκκαθάριση της σχολάζουσας κληρονομίας περιέρχεται αυτοδικαίως στον
Φορέα, ο οποίος ασκεί όλα τα καθήκοντα του κηδεμόνα της. Ο Φορέας προβαίνει σε κάθε
πράξη που αφορά στην εξακρίβωση των περιουσιακών στοιχείων, των χρεών και βαρών της
σχολάζουσας κληρονομίας και του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου, καθώς και
στην επωφελή διαχείριση της περιουσίας αυτής, και αναρτά ετησίως στην πλατφόρμα «ediadoxi» τον ισολογισμό της, καθώς και συνοπτική έκθεση με όλες τις πράξεις διαχείρισης
και εξακρίβωσης που διενήργησε, αφενός του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου, και
αφετέρου της περιουσίας. Για την πληρωμή χρεών, βαρών και δαπανών διαχείρισης και
εκκαθάρισης της κληρονομίας εφαρμόζεται ανάλογα το άρθρο 80. - Για την εξακρίβωση των στοιχείων της κληρονομίας ο Φορέας δύναται να ζητά
πληροφορίες, πιστοποιητικά και αντίγραφα δημοσίων εγγράφων από κάθε δημόσια αρχή,
γραμματείς δικαστηρίων, κτηματολογικά γραφεία, υποθηκοφύλακες, πιστωτικά ιδρύματα,
χρηματοοικονομικούς οργανισμούς και συμβολαιογράφους, οι οποίοι χορηγούν τα
αιτούμενα στοιχεία, πιστοποιητικά ή αντίγραφα, ατελώς, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από
τη λήψη της σχετικής αίτησης. - Όσο διαρκεί η προσωρινή διοίκηση της σχολάζουσας κληρονομίας, ο Φορέας, ως
κηδεμόνας της, την εκπροσωπεί ενώπιον των δικαστηρίων σε όλες τις δίκες που την
αφορούν, έχει δε το δικαίωμα άσκησης κάθε σχετικού ενδίκου βοηθήματος και μέσου, που
αφορά ιδίως στην εξακρίβωση των στοιχείων της και την εκκαθάρισή της. - Ο Φορέας αποξενώνεται από την περιουσία και την παραδίδει στον κληρονόμο, εφόσον:
α) διαπιστωθεί το κληρονομικό δικαίωμα τρίτου με απόφαση της αρμόδιας αρχής ή
κοινοποιηθεί τελεσίδικη δικαστική απόφαση περί αναγνώρισης του δικαιώματος του
κληρονόμου, και β) έχει προηγουμένως ενημερώσει την αρμόδια αρχή, η οποία παρέχει τη
σχετική έγκρισή της. - Μετά τη λήξη του έργου του, ο Φορέας υποχρεούται να αναρτήσει στην πλατφόρμα «ediadoxi» πλήρη έκθεση των πράξεων διοίκησης και διαχείρισης της περιουσίας, που
πραγματοποίησε.
Άρθρο 100
Αναγνώριση κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου από σχολάζουσα κληρονομία
- Εάν, μετά την πάροδο ενός (1) έτους από την ανάρτηση της πρόσκλησης της παρ. 2 του
άρθρου 98 δεν έχει δηλωθεί νόμιμος κληρονόμος της σχολάζουσας κληρονομίας, δεν
υπάρχει εκκρεμοδικία και δεν προκύπτει από τα διαθέσιμα στοιχεία ότι υπάρχει άλλος
κληρονόμος εκτός από το Δημόσιο, ο Φορέας υποβάλλει αιτιολογημένη εισήγηση στην
Επιτροπή του άρθρου 96, περί του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου, η οποία
γνωμοδοτεί επ’ αυτής. Κατόπιν της γνωμοδότησης της Επιτροπής, ο Υπουργός Εθνικής
Οικονομίας και Οικονομικών εκδίδει πράξη διαπίστωσης του κληρονομικού δικαιώματος του
Δημοσίου. - Η πράξη της παρ. 1 αναρτάται στην πλατφόρμα «e-diadoxi» για χρονικό διάστημα ενός (1)
μηνός. Κατά της πράξης διαπίστωσης του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου
επιτρέπεται αίτηση θεραπείας ενώπιον του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών,
εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών, από την εκπνοή του ανωτέρω χρονικού
διαστήματος ανάρτησης. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία για την υποβολή αίτησης
θεραπείας, τεκμαίρεται μαχητά ότι μοναδικός εξ αδιαθέτου κληρονόμος έκτης τάξης είναι το
Ελληνικό Δημόσιο. - Η πράξη του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών περί της διαπίστωσης του
κληρονομικού δικαιώματος του δημοσίου της παρ. 1, καθώς και η αντίστοιχη πράξη της παρ.
2 του άρθρου 95, επέχουν θέση κληρονομητηρίου υπέρ του Δημοσίου, κατά τα άρθρα 1956,
1962 και 1963 του Αστικού Κώδικα (π.δ. 456/1984, Α’ 164). - Με τη διαπίστωση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου, θεωρείται ότι η
κληρονομία επάγεται σε αυτό με το ευεργέτημα της απογραφής, χωρίς όρο και χωρίς
περιορισμό σε προθεσμία για σύνταξη απογραφής. Για τη σύνταξη της απογραφής και την
εκκαθάριση της κληρονομίας ακολουθείται η διαδικασία των άρθρων 83 έως 89 του
παρόντος. - Μετά το πέρας της εκκαθάρισης, τα κληρονομιαία ακίνητα καθίστανται ιδιωτική περιουσία
του Δημοσίου και καταχωρίζονται στο όνομά του στο αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο με
ευθύνη του Φορέα, ο οποίος στη συνέχεια αποστέλλει την πράξη καταχώρησης με τον οικείο
φάκελο στην αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία για την καταγραφή τους στα Βιβλία Δημοσίων
Κτημάτων.
Άρθρο 101
Αμφισβήτηση του εξ αδιαθέτου κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου
- Σε περίπτωση σχολάζουσας κληρονομίας, η αγωγή περί κλήρου επιδίδεται στον Υπουργό
Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, καθώς και στον Φορέα, επί ποινή απαραδέκτου της
συζήτησής της. - Πριν από την έκδοση των πράξεων διαπίστωσης του κληρονομικού δικαιώματος του
Δημοσίου της παρ. 2 του άρθρου 95 και της παρ. 1 του άρθρου 100, δεν μπορεί να ασκηθεί
δικαίωμα από το δημόσιο ή κατά του δημοσίου ως εξ αδιαθέτου κληρονόμου.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΕΔΩ
