ΑΠΟΦΑΣΗ
Guyvan κατά Ουκρανίας της 06.11.2025 (προσφ. αριθ. 46704/16)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο προσφεύγων, Ουκρανός υπήκοος γεννηθείς το 1958, χρησιμοποιούσε κινητό τηλέφωνο τόσο για επαγγελματικούς όσο και για προσωπικούς λόγους. Ο αριθμός τηλεφώνου ήταν αρχικά προσωπικός του από το 2002 και αργότερα έγινε επαγγελματικός, με την εταιρεία P. να πληρώνει τους λογαριασμούς. Σύμφωνα με εντολή της εταιρείας του Μαΐου 2010, οι υπάλληλοι μπορούσαν να χρησιμοποιούν τα εργασιακά τηλέφωνα για προσωπικές κλήσεις, συμπεριλαμβανομένων κλήσεων roaming από το εξωτερικό, υπό την προϋπόθεση επιστροφής του κόστους.
Τον Φεβρουάριο 2015, η εταιρεία P. ξεκίνησε εσωτερική έρευνα διαπιστώνοντας ότι ο προσφεύγων είχε χρησιμοποιήσει υπηρεσίες διεθνούς roaming ενώ, σύμφωνα με το παρουσιολόγιο, βρισκόταν στον χώρο εργασίας του. Η εταιρεία ζήτησε και έλαβε από τον πάροχο κινητής τηλεφωνίας λεπτομερή στοιχεία για τις κλήσεις του προσφεύγοντος από 1 Ιανουαρίου 2014 έως 31 Ιανουαρίου 2015, συμπεριλαμβανομένων ημερομηνίας, ώρας, χωρών roaming, αριθμών τηλεφώνου επικοινωνίας και διάρκειας κλήσεων.
Τον Σεπτέμβριο 2015, ο προσφεύγων κατέθεσε αγωγή κατά της εταιρείας P. ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, ισχυριζόμενος παράνομη συλλογή και επεξεργασία των προσωπικών του δεδομένων. Τα εθνικά δικαστήρια και των τριών βαθμών απέρριψαν την αγωγή του, κρίνοντας ότι τα στοιχεία που συνέλεξε η εταιρεία δεν συνιστούσαν προσωπικά δεδομένα, καθώς ο αριθμός τηλεφώνου ανήκε στην εταιρεία και η πληροφόρηση αφορούσε εργασιακές σχέσεις.
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι οι πληροφορίες σχετικά με την τοποθεσία του προσφεύγοντος σε συγκεκριμένες χώρες και ημερομηνίες, καθώς και οι αριθμοί τηλεφώνου των επικοινωνιών του, συνιστούσαν προσωπικά δεδομένα. Το Δικαστήριο υπογράμμισε ότι ενώ η εταιρεία δικαιούτο να λαμβάνει πληροφορίες για τον προσδιορισμό των εργασιακών κλήσεων, οι αιτήσεις του Φεβρουαρίου 2015 είχαν διαφορετικό σκοπό: τη συλλογή δεδομένων που αποκάλυπταν την τοποθεσία του προσφεύγοντος στο εξωτερικό.
Το Δικαστήριο εφάρμοσε τα κριτήρια Bărbulescu για την παρακολούθηση επικοινωνιών στον χώρο εργασίας και διαπίστωσε ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν προέβησαν σε πλήρη αξιολόγηση του κατά πόσον πληρούνταν αυτά τα κριτήρια. Αντ’ αυτού, συμπέραναν απλώς ότι οι πληροφορίες δεν αφορούσαν προσωπικά δεδομένα του προσφεύγοντος.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής του εργαζομένου προσφεύγοντος (άρθρο 8).
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων Petro Dmytrovych Guyvan γεννήθηκε το 1958 και κατοικεί στην Πολτάβα της Ουκρανίας. Από το 2002 χρησιμοποιούσε συγκεκριμένο αριθμό κινητού τηλεφώνου ως προσωπικό, ο οποίος αργότερα έγινε επαγγελματικός αριθμός που πλήρωνε η εταιρεία P.
Στις 7 Νοεμβρίου 2003, η εταιρεία P. σύναψε σύμβαση με πάροχο κινητής τηλεφωνίας για την παροχή υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένου του τηλεφώνου του προσφεύγοντος. Με την Εντολή αριθ. 402 της 1ης Νοεμβρίου 2005, ο αριθμός καταχωρήθηκε ως προσωπικά ανατεθειμένος στον προσφεύγοντα για εργασιακούς σκοπούς.
Στις 6 Μαΐου 2010, η εταιρεία P. εξέδωσε την Εντολή αριθ. 142 περί ορίων χρήσης κινητών υπηρεσιών. Το όριο για τον προσφεύγοντα ήταν περίπου 30 ευρώ μηνιαίως. Η Εντολή όριζε ότι το διεθνές roaming πληρωνόταν από τον εργοδότη μόνο σε επίσημα επαγγελματικά ταξίδια, διαφορετικά το κόστος αφαιρούνταν από τον μισθό του υπαλλήλου.
Τον Φεβρουάριο 2015, διαπιστώθηκε ότι ο προσφεύγων χρησιμοποίησε διεθνές roaming ενώ το παρουσιολόγιο έδειχνε την παρουσία του στην εργασία. Στις 6 και 26 Φεβρουαρίου 2015, η εταιρεία ζήτησε από τον πάροχο λεπτομερείς πληροφορίες για τις σχετικές κλήσεις για την περίοδο 1.1.2014 – 31.1.2015.
Στις 11 Σεπτεμβρίου 2015, η εταιρεία P. υπέβαλε μήνυση κατά του προσφεύγοντος. Στις 29 Οκτωβρίου 2015, ο προσφεύγων απολύθηκε λόγω αδικαιολόγητης απουσίας από την εργασία.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 8
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 8 – Θετικές υποχρεώσεις
Το Δικαστήριο υπενθύμισε ότι η έννοια της «ιδιωτικής ζωής» είναι ευρεία και εξελισσόμενη, περιλαμβάνοντας τις αλληλεπιδράσεις του ατόμου σε δημόσιο και επαγγελματικό περιβάλλον, καθώς και πληροφορίες για την τοποθεσία του σε δεδομένη χρονική στιγμή.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι πληροφορίες που ζήτησε και έλαβε ο εργοδότης σχετικά με τη χρήση roaming, την τοποθεσία του προσφεύγοντος σε συγκεκριμένες χώρες και ημερομηνίες, και τους αριθμούς τηλεφώνου των επικοινωνιών του, συνιστούσαν προσωπικά δεδομένα. Το γεγονός ότι η εταιρεία μπορούσε να λάβει αυτές τις πληροφορίες δεν τις στερούσε του προσωπικού τους χαρακτήρα.
Όσον αφορά τα κριτήρια Bărbulescu για την παρακολούθηση επικοινωνιών στον χώρο εργασίας (προηγούμενη ειδοποίηση, έκταση παρακολούθησης, νόμιμοι λόγοι, λιγότερο παρεμβατικές εναλλακτικές, συνέπειες, επαρκείς εγγυήσεις), το Δικαστήριο τόνισε ότι τα εθνικά δικαστήρια πρέπει να διασφαλίζουν ότι ο υπάλληλος του οποίου οι επικοινωνίες παρακολουθήθηκαν έχει πρόσβαση σε ένεση ενώπιον δικαστικού οργάνου με αρμοδιότητα να καθορίσει πώς τηρήθηκαν αυτά τα κριτήρια.
Στην προκειμένη υπόθεση, ενώ η εταιρεία δικαιούτο να λαμβάνει πληροφορίες για τον προσδιορισμό των εργασιακών κλήσεων, οι αιτήσεις του Φεβρουαρίου 2015 έγιναν με διαφορετικό σκοπό: τη συλλογή δεδομένων που αποκάλυπταν την τοποθεσία του προσφεύγοντος στο εξωτερικό. Επιπλέον, τα δεδομένα περιλάμβαναν πληροφορίες που, κατά παραδοχή των αρχών, δεν ήταν απαραίτητες για τον προσδιορισμό της παρουσίας του στην εργασία.
Τα εθνικά δικαστήρια δεν προέβησαν σε πλήρη αξιολόγηση του ζητήματος σύμφωνα με τα κριτήρια Bărbulescu, αλλά αντίθετα συμπέραναν ότι οι πληροφορίες δεν αφορούσαν προσωπικά δεδομένα του προσφεύγοντος.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 8, καθώς το Κράτος απέτυχε να εκπληρώσει τις θετικές του υποχρεώσεις.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΗ ΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ
“Ο προσφεύγων στερήθηκε κρατικής προστασίας ενώπιον δικαστικού οργάνου που θα καθόριζε εάν πληρούνταν τα κριτήρια σχετικά με την παρακολούθηση των επικοινωνιών του στο χώρο εργασίας του” (παράγραφος 40).
ΣΧΟΛΙΟ
Η απόφαση Guyvan κατά Ουκρανίας αφορά την προστασία των προσωπικών δεδομένων στον εργασιακό χώρο, επεκτείνοντας και εξειδικεύοντας τις αρχές που τέθηκαν στην υπόθεση Bărbulescu κατά Ρουμανίας της 05.09.2017 με αριθμ. προσφ. 61496/08.
Το Δικαστήριο διευκρίνισε ότι τα δεδομένα τοποθεσίας και επικοινωνιών συνιστούν προσωπικά δεδομένα ακόμη και όταν προέρχονται από εργασιακό τηλέφωνο, ενισχύοντας την προστασία που παρέχεται στην υπόθεση López Ribalda κ.ά. κατά Ισπανίας της 17.10.2019 με αριθμ. προσφ. 1874/13 και 8567/13. Η απόφαση τόνισε ότι η δυνατότητα του εργοδότη να λαμβάνει πληροφορίες δεν στερεί αυτές τις πληροφορίες του προσωπικού τους χαρακτήρα.
Η υποχρέωση των εθνικών δικαστηρίων να εφαρμόζουν τα κριτήρια Bărbulescu αναδεικνύεται πλέον ως θεμελιώδης προϋπόθεση για την εκπλήρωση των θετικών υποχρεώσεων του Κράτους.
