Οι σημερινοί 55άρηδες δεν έχουν πια τα «παράθυρα» εξόδου των προηγούμενων γενεών.
Οι ασφαλισμένοι γεννημένοι μετά το 1968 που δεν πρόλαβαν τις ευνοϊκές διατάξεις συνταξιοδότησης έχουν επιλογές σύμφωνα με τον δικηγόρο Διονύση Ρίζο να συνταξιοδοτηθούν πριν τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης που είναι σήμερα 62 και 67 ετών.
Για την κατηγορία αυτή η εικόνα διαφοροποιείται ανάλογα με το αν πρόκειται για παλαιούς ασφαλισμένους (πρώτη ασφάλιση πριν την 1/1/1993) ή νέους ασφαλισμένους (πρώτη ασφάλιση μετά την 1/1/1993) και φυσικά για το αν είναι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, δημόσιοι υπάλληλοι ή ελεύθεροι επαγγελματίες.
Οι σημερινοί 55άρηδες δεν έχουν πια τα «παράθυρα» εξόδου των προηγούμενων γενεών. Ωστόσο:
- Οι παλαιοί ασφαλισμένοι μπορούν ακόμη να αξιοποιήσουν πολυτεκνία ή βαρέα επαγγέλματα για έξοδο κοντά στα 58-60.
- Οι νέοι ασφαλισμένοι έχουν ξεκάθαρο ορίζοντα: 62 με 40 χρόνια ή 67 με 15 χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση, η προσεκτική χρήση των πλασματικών ετών και η γνώση των ειδικών προϋποθέσεων διαμορφώνουν τον πραγματικό «χάρτη» συνταξιοδότησης για τη γενιά των 55άρηδων.
Τι ισχύει σήμερα
Τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για τους σημερινούς 55άρηδες είναι οι εξής:
- 62 έτη με συνολικά 40 χρόνια ασφάλισης, τα οποία μπορούν να συμπληρωθούν και με εξαγορά πλασματικών ετών.
- 67 έτη με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης.
1. Δημόσιο
Βαρέα ΟΤΑ
Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου (άνδρες και γυναίκες) που ανήκουν στο καθεστώς ασφάλισης των βαρέων και εργάζονται ως μόνιμοι σε ΟΤΑ έχουν δύο σενάρια:
- Αν είχαν τουλάχιστον 12 χρόνια στα βαρέα έως 31/12/2012, τότε το όριο ηλικίας παραμένει το 58ο.
- Αν τα 12 χρόνια συμπληρώθηκαν μετά την 1/1/2013, τότε το όριο ηλικίας είναι το 60ό.
Παράδειγμα: Δημοτικός υπάλληλος με 12 χρόνια βαρέα το 2011, που συνεχίζει στην καθαριότητα, κατοχυρώνει έξοδο στα 58. Μπορεί να φύγει από τον Νοέμβριο του 2028.
Πρόωρες συντάξεις
Οι δημόσιοι υπάλληλοι (άνδρες και γυναίκες) μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη/πρόωρη στα 62, αρκεί να έχουν 25 χρόνια ασφάλισης (με εξαγορά πλασματικών).
Παράδειγμα: Υπάλληλος με 25ετία το 2020, γεννημένος τον 2/1969, κατοχυρώνει δικαίωμα στα 62 (2/2031).
Μητέρες με 20ετία και τρία+ τέκνα
Τρίτεκνες (ή πολύτεκνες) μητέρες δημόσιοι υπάλληλοι που είχαν 20ετία έως το 2010 μπορούν να αποχωρήσουν οποτεδήποτε, χωρίς όριο ηλικίας.
Παράδειγμα: Δημοτική υπάλληλος, μητέρα τριών παιδιών, με 20ετία το 2010 και γεννημένη τον 12/1970, έχει δικαίωμα εξόδου άμεσα από το 2025 (55 ετών).
2. ΙΚΑ
Βαρέα και ανθυγιεινά
- Με 7.500 ένσημα βαρέα και 10.500 συνολικά (μαζί με πλασματικά): μειωμένη στα 60, πλήρης στα 62. Η μείωση για έξοδο στα 60 είναι περίπου 51 € το μήνα.
- Με 3.600 βαρέα και 4.500 συνολικά: πλήρης σύνταξη στα 62.
Γυναίκες στα βαρέα
- Αν είχαν 4.500 συνολικά και 3.600 βαρέα το 2010 πλήρης στα 55.
- Το 2011 πλήρης στα 56.
- Το 2012 πλήρης στα 57.
- Από 1/1/2013 και μετά πλήρης στα 62.
Παράδειγμα: Μισθωτή που συμπλήρωσε τις 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 βαρέα το 2011, γεννημένη τον 2/1969, μπορεί να αποχωρήσει από τον Φεβρουάριο 2025 (56 ετών) με πλήρη σύνταξη. Στις περιπτώσεις βαρέων είναι υποχρεωτικό να έχουν συμπληρωθεί 1.000 βαρέα ένσημα τα τελευταία 17 χρόνια πριν την αίτηση.
Πρόωρες συντάξεις ΙΚΑ
Για μειωμένη/πρόωρη σύνταξη απαιτούνται:
- 15 χρόνια ασφάλισης χωρίς εξαγορά πλασματικών.
- 100 ένσημα ανά έτος την τελευταία 5ετία.
Έτσι μπορούν να αποχωρήσουν στα 62. Η μείωση είναι περίπου 130,9 € το μήνα.
3. ΟΑΕΕ (ελεύθεροι επαγγελματίες)
Οι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ) έχουν δικαίωμα εξόδου μόνο με τα γενικά όρια: 62 με 40 χρόνια ή 67 με 15 χρόνια.
Παράδειγμα: Έμπορος γεννημένος τον 1/1968 θα μπορέσει να φύγει το 2030, στα 62, αν συμπληρώσει 40ετία (με εξαγορά πλασματικών).
4. ΕΤΑΑ (επιστήμονες)
Αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες (δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί) συνταξιοδοτούνται με τα γενικά όρια:
- 62 με 40 χρόνια (και πλασματικά).
- 67 με 15 χρόνια.
Παράδειγμα: Μηχανικός γεννημένος τον 12/1969 μπορεί να φύγει τον 12/2031, στα 62, εφόσον έχει 40ετία.
5. ΟΓΑ (αγρότες)
Και για τους αγρότες ισχύουν τα γενικά όρια: 62 με 40 χρόνια (μαζί με πλασματικά) ή 67 με 15 χρόνια.
Παράδειγμα: Αγρότης γεννημένος τον 5/1968 μπορεί να φύγει τον 5/2030, στα 62, εφόσον συμπληρώσει 40 χρόνια.
6. Νέοι ασφαλισμένοι (μετά την 1/1/1993)
Για όσους ξεκίνησαν ασφάλιση μετά το 1993 ισχύουν μόνο τα ενιαία όρια, ανεξαρτήτως φορέα:
- 62 έτη με τουλάχιστον 15 χρόνια → πρόωρη/μειωμένη σύνταξη. (Απαιτούνται 750 ημέρες ασφάλισης την τελευταία 5ετία).
- 67 έτη με τουλάχιστον 15 χρόνια → πλήρης σύνταξη.
- Τα 67 μπορούν να αποφευχθούν αν συμπληρωθούν 40 χρόνια στα 62 (τουλάχιστον 33 πραγματικά + έως 7 πλασματικά από στρατό, σπουδές, τέκνα).
