Η απόφαση δείχνει πώς μια φαινομενικά τυπική λεπτομέρεια, όπως η μη αναγραφή του τιμήματος, αρκεί για να τινάξει στον αέρα μια ολόκληρη διαδικασία εκτέλεσης σε βάρος δανειολήπτη.
Εφετείο Πατρών (185/2025): Ακυρώθηκε η Τιτλοποίηση Δανείου λόγω Έλλειψης Τιμήματος στην Καταχώριση στο Ενεχυροφυλακείο
Η απόφαση δείχνει πώς μια φαινομενικά τυπική λεπτομέρεια, όπως η μη αναγραφή του τιμήματος, αρκεί για να τινάξει στον αέρα μια ολόκληρη διαδικασία εκτέλεσης σε βάρος δανειολήπτη.
Μία κομβική απόφαση για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι τιτλοποιήσεις δανείων στην Ελλάδα εξέδωσε το Μονομελές Εφετείο Πατρών (185/2025). Στο επίκεντρο τέθηκε το ερώτημα αν μια σύμβαση μεταβίβασης απαιτήσεων από τράπεζα σε εταιρεία ειδικού σκοπού (SPV), στο πλαίσιο του ν. 3156/2003, είναι έγκυρη όταν στο Ενεχυροφυλακείο δεν καταχωρίζεται το τίμημα της πώλησης.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι χωρίς αυτό το στοιχείο η μεταβίβαση είναι ατελής και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Έτσι, η εταιρεία διαχείρισης δεν είχε νομιμοποίηση να επισπεύσει πράξεις εκτέλεσης και η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης ακυρώθηκε.
Από τη διαταγή πληρωμής στην κατάσχεση: Πώς έφτασε η υπόθεση στο Εφετείο
Η υπόθεση ξεκίνησε με ένα κλασικό σενάριο δανειακής διαφοράς. Η εκκαλούσα είχε λάβει τοκοχρεωλυτικό δάνειο από ελληνική τράπεζα, με συνεγγυητές τρίτα πρόσωπα. Όταν η οφειλή δεν εξυπηρετήθηκε, η τράπεζα εξέδωσε διαταγή πληρωμής (47/2021 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ιωαννίνων), με την οποία η δανειολήπτρια υποχρεώθηκε να καταβάλει περίπου 280.000 ευρώ πλέον τόκων και εξόδων.
Η απαίτηση, όμως, είχε ήδη μεταβιβαστεί. Συγκεκριμένα, στις 17 Δεκεμβρίου 2021 η τράπεζα μεταβίβασε το δάνειο σε αλλοδαπή εταιρεία ειδικού σκοπού (SPV) στο πλαίσιο τιτλοποίησης βάσει του ν. 3156/2003. Την ίδια ημέρα υπογράφηκε και σύμβαση διαχείρισης, με αποτέλεσμα η επίδικη απαίτηση να περνά υπό τον έλεγχο εταιρείας διαχείρισης στην Ελλάδα. Η τελευταία ανέλαβε να προβεί σε όλες τις ενέργειες είσπραξης, μεταξύ των οποίων και στην αναγκαστική εκτέλεση.
Έτσι, στις 1 Σεπτεμβρίου 2022 επιδόθηκε στην εκκαλούσα επιταγή προς πληρωμή, ενώ τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο του 2022 ακολούθησαν η έκθεση αναγκαστικής κατάσχεσης και το απόσπασμα κατάσχεσης ακινήτου της. Η δανειολήπτρια αντέδρασε άμεσα: άσκησε ανακοπή ζητώντας να ακυρωθούν όλες οι πράξεις εκτέλεσης, προβάλλοντας, μεταξύ άλλων, ότι η μεταβίβαση της απαίτησης ήταν άκυρη.
Το Μονομελές Πρωτοδικείο Αιγίου, όμως, με την απόφαση 128/2023 δεν δέχθηκε τους ισχυρισμούς της και απέρριψε την ανακοπή. Η δανειολήπτρια προσέφυγε κατόπιν τούτου στο Εφετείο Πατρών με έφεση, ανοίγοντας τον δρόμο για την κρίσιμη απόφαση του 2025.
Η κρίση του Εφετείου: Άκυρη η τιτλοποίηση, άκυρη και η εκτέλεση
Το Εφετείο Πατρών, εξετάζοντας την υπόθεση, έβαλε στο μικροσκόπιο τη νομιμότητα της μεταβίβασης του δανείου. Το κρίσιμο σημείο ήταν η καταχώριση της σύμβασης πώλησης και μεταβίβασης απαιτήσεων στο Ενεχυροφυλακείο, όπως απαιτεί ο ν. 3156/2003 και η υπουργική απόφαση που ορίζει τα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει η περίληψη.
Μεταξύ αυτών των στοιχείων, κομβικό είναι το τίμημα που κατέβαλε η εταιρεία ειδικού σκοπού στην τράπεζα για την αγορά των απαιτήσεων. Όμως, στην επίδικη περίπτωση το τίμημα δεν εμφανιζόταν πουθενά στην καταχώριση. Αντίθετα, γινόταν παραπομπή σε άλλα έγγραφα, τα οποία δεν είχαν δημοσιευθεί στο Ενεχυροφυλακείο και δεν είχαν κοινοποιηθεί στη δανειολήπτρια.
Το Δικαστήριο ήταν σαφές: «στην από 17-12-2021 σύμβαση πώλησης και μεταβίβασης απαιτήσεων […] δεν αναγράφεται το ποσό του τιμήματος αγοράς […] αλλά αντίθετα γίνεται παραπομπή σε άλλα έγγραφα, τα οποία και δεν έχουν κατατεθεί […] ούτε όμως συγκοινοποιήθηκαν με την ανακοπτόμενη επιταγή».
Η έλλειψη αυτή δεν ήταν τυπικό λάθος, αλλά πλήγμα στην ίδια την εγκυρότητα της μεταβίβασης. Σύμφωνα με το Εφετείο, η σύμβαση είναι «ατελής» και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα, άρα η εταιρεία ειδικού σκοπού δεν απέκτησε ποτέ την απαίτηση και η εταιρεία διαχείρισης δεν είχε δικαίωμα να κινήσει εκτέλεση. Όπως τόνισε το Δικαστήριο, «η εν λόγω σύμβαση πώλησης είναι ατελής με αποτέλεσμα να μην επιφέρει το μεταβιβαστικό της αποτέλεσμα, ανεξαρτήτως βλάβης της ανακόπτουσας».
Κατά συνέπεια, το Εφετείο εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση, έκανε δεκτή την έφεση και ακύρωσε όλες τις πράξεις εκτέλεσης: την επιταγή προς πληρωμή, την κατάσχεση και το απόσπασμα κατάσχεσης.
Διαβάστε ολόκληρη την απόφαση.
