«Κούρεμα» που ξεκινάει από 10% και φτάνει έως και το 25% της ισοτιμίας θα προβλέπει το ειδικό πρόγραμμα του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας για όλα τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο που οι δανειολήπτες τους θα θελήσουν να μετατρέψουν σε ευρώ. Το «κούρεμα» θα γίνει σε σχέση με τη συναλλαγματική ισοτιμία κατά την ημέρα μετατροπής του δανείου και θα αφορά αποκλειστικά τα δάνεια που σήμερα εξυπηρετούνται και δεν έχουν κοκκινίσει. Το ύψος του «κουρέματος» θα είναι σε συνάρτηση με την εισοδηματική και περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη. Σε όλα τα ελβετικά δάνεια που θα μετατραπούν σε ευρώ θα εφαρμοστεί σταθερό επιτόκιο για όλη τη διάρκεια αποπληρωμής που θα ξεκινάει από 2,30% και θα φτάνει έως και 2,90% ανάλογα και πάλι με την εισοδηματική και περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη. Συγκεκριμένα, η πρόταση αφορά δάνεια φυσικών προσώπων και ελευθέρων επαγγελματιών και προβλέπει:
– Oριζόντιο «κούρεμα» 10% στη συναλλαγματική ισοτιμία κατά την ημέρα μετατροπής ανεξάρτητα από το ύψος του εισοδήματος και την αξία της ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη. Το επιτόκιο για αυτή την κατηγορία διαμορφώνεται στο 2,90%.
– «Κούρεμα» 15% στην ισοτιμία για όσους έχουν οικογενειακό εισόδημα έως 33.000 ευρώ και ακίνητη περιουσία έως 277.500 ευρώ. Το επιτόκιο για αυτή την κατηγορία διαμορφώνεται στο 2,70%.
– «Kούρεμα» 20% για όσους έχουν οικογενειακό εισόδημα έως 27.500 ευρώ και ακίνητη περιουσία έως 231.250 ευρώ. Το επιτόκιο για αυτή την κατηγορία διαμορφώνεται στο 2,50%.
– «Κούρεμα» 25% για όσους έχουν οικογενειακό εισόδημα έως 22.000 ευρώ και ακίνητη περιουσία έως 185.000 ευρώ. Το επιτόκιο για αυτή την κατηγορία διαμορφώνεται στο 2,30%.
Η ισοτιμία είναι σήμερα 1 ελβετικό φράγκο ίσο με 1,07 ευρώ. Ετσι, για κάποιον που χρωστάει σήμερα 100.000 ελβετικά φράγκα το ποσό αυτό ισοδυναμεί με 107.000 ευρώ (100.000 x 1,07). Με βάση τη λύση που προτείνει το υπουργείο, εάν μετατρέψει σήμερα το δάνειό σε ευρώ και λάβει π.χ. την έκπτωση του 10% στην ισοτιμία, η οφειλή των 100.000 ελβετικών φράγκων θα γίνει 96.300 ευρώ. Αρα το «κούρεμα» που θα λάβει θα είναι η διαφορά μεταξύ των 107.000 ευρώ που αποτιμάται σήμερα η οφειλή του και των 96.300 ευρώ που θα οφείλει τελικά εάν μετατρέψει το δάνειο. Το όφελος είναι 10.700 ευρώ. Πάνω σε αυτό το τελικό ποσό οφειλής που θα προκύψει, ο οφειλέτης θα πρέπει να υπολογίσει την επιβάρυνση από τη μετατροπή του επιτοκίου. Στο παράδειγμα του «κουρέματος» 10% στην ισοτιμία, το επιτόκιο που θα ισχύσει είναι 2,90%. Εάν το επιτόκιο αυτό είναι το ίδιο με αυτό που πλήρωνε έως σήμερα, το όφελος παραμένει. Εάν το επιτόκιο του ελβετικού είναι χαμηλότερο, τότε ένα μέρος του οφέλους των 10.700 ευρώ περιορίζεται. Το πόσο εξαρτάται από το ακριβές επιτόκιο που πληρώνει στη μία ή την άλλη περίπτωση. Αυτό που σίγουρα κερδίζει είναι ότι απαλλάσσεται από το άγχος για την πορεία της συναλλαγματικής ισοτιμίας και το ενδεχόμενο η οφειλή να αυξηθεί. Απαλλάσσεται, επίσης, από το άγχος του επιτοκίου, το οποίο γίνεται σταθερό για όλη τη διάρκεια του δανείου.
Στην περίπτωση που κάποιος εμπίπτει σε κάποια από τις εισοδηματικές κατηγορίες με μεγαλύτερη έκπτωση στη μετατροπή της συναλλαγματικής ισοτιμίας, το όφελος αυξάνεται. Το πρόβλημα στις κατηγορίες με τα κριτήρια είναι κυρίως τα περιουσιακά, καθώς για να πάρει κάποιος το μεγαλύτερο όφελος του 25% της έκπτωσης θα πρέπει η ακίνητη περιουσία να μην ξεπερνάει τις 185.000 ευρώ. Το όριο αυτό θεωρείται πολύ χαμηλό ειδικά μετά την άνοδο των τιμών των ακινήτων τα τελευταία χρόνια. Με δεδομένο μάλιστα ότι τα περισσότερα δάνεια σε ελβετικό ήταν για την αγορά σχετικά ακριβών κατοικιών, εκτιμάται ότι μεγάλος αριθμός των δυνητικά ωφελουμένων θα βρεθεί εκτός της ευνοϊκής ρύθμισης, καθώς μόνο το ακίνητο για το οποίο έχει λάβει το σχετικό δάνειο είναι μεγαλύτερης αξίας από το όριο που προτείνει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας.
Βασική προϋπόθεση για να ενταχθεί κάποιος στο ειδικό πρόγραμμα που θα έρθει προς ψήφιση στη Βουλή εντός του Ιουλίου, είναι τα δάνεια αυτά να είναι πράσινα, δηλαδή να εξυπηρετούνται σήμερα ακόμη και εάν έχουν ρυθμιστεί. Η ένταξή τους θα γίνει μέσω πλατφόρμας στην οποία για να ενταχθούν και να πάρουν το «κούρεμα» θα πρέπει να συναινέσουν στην άρση του φορολογικού τους απορρήτου προκειμένου να διαπιστωθεί η ακρίβεια των εισοδηματικών και περιουσιακών τους στοιχείων.
Εκτός από το ειδικό πρόγραμμα για τα εξυπηρετούμενα δάνεια, οι δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο που δεν εξυπηρετούν τα δάνειά τους θα μπορούν να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό προκειμένου να ρυθμίσουν και να μετατρέψουν σε ευρώ την οφειλή τους με βάση τα κριτήρια που ισχύουν ούτως ή άλλως από τον αλγόριθμο του εξωδικαστικού.
Οι δανειολήπτες με δάνεια σε ελβετικό φράγκο είναι περίπου 35.000, και από αυτούς οι 20.000 παραμένουν στις τράπεζες έχοντας ρυθμίσει τα δάνειά τους, ενώ άλλοι 15.000 έχουν «μεταφερθεί» στις εταιρείες διαχείρισης, καθώς τα δάνειά τους έχουν κοκκινίσει και έχουν πωληθεί σε funds. Σε υπόλοιπα τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο διαμορφώνονται σήμερα στα 4,5 δισ. ευρώ και, από αυτά, τα 3 δισ. ευρώ παραμένουν στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και είναι στην πλειονότητά τους εξυπηρετούμενα, ενώ άλλο 1,5 δισ. ευρώ έχει κοκκινίσει και έχει πωληθεί σε funds. Εκτιμάται ότι τα δάνεια που θα επηρεαστούν περισσότερο είναι αυτά που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, καθώς τα δάνεια που έχουν πουληθεί, είτε έχουν ρυθμιστεί είτε τα ακίνητα αυτής της κατηγορίας έχουν οδηγηθεί σε πλειστηριασμό.
Η λύση που θα θεσμοθετήσει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας θα είναι εθελοντική και θα στοχεύει στη μερική ανακούφιση των δανειοληπτών του ελβετικού φράγκου σε σχέση με την απώλεια που έχουν υποστεί την τελευταία 20ετία περίπου από την ανατίμηση του νομίσματος σε σχέση με το ευρώ. Με δεδομένο ότι τα δάνεια αυτά έχουν συναφθεί το 2005, όταν η ισοτιμία ήταν για κάθε 1 ευρώ 1,50 – 1,60 ελβετικά φράγκα, το «κούρεμα» που προκύπτει από τη λύση είναι κατά πολύ μικρότερο σε σχέση με την επιβάρυνση που έχουν υποστεί. Ενα μέρος της αντισταθμίζεται από το χαμηλότερο επιτόκιο που απολάμβαναν τα δάνεια αυτά σε σχέση με τα επιτόκια που ίσχυαν σε ευρώ, αλλά και πάλι δεν καλύπτει το σύνολο της απώλειας. Αποτελεί ωστόσο μια λύση μερικής ανακούφισης για όσους ειδικά ανήκουν στη χαμηλότερη εισοδηματική κατηγορία και εξασφαλίζει κυρίως σταθερότητα στη δόση, καθώς συνδυάζεται με σταθερό επιτόκιο για όλη τη διάρκεια αποπληρωμής.
