Αοριστία αγωγής – Για τη νομιμοποίηση του ενάγοντος, που απέκτησε την ψιλή κυριότητα λόγω κληρονομικής διαδοχής, πρέπει να αναφέρονται η αποδοχή και η μεταγραφή της πράξης αποδοχής κληρονομιάς
Απορρίφθηκε λόγω αοριστίας αγωγή αναπροσαρμογής μισθώματος κατόπιν λήξης της επικαρπίας του αρχικού εκμισθωτή – επικαρπωτή (ΜΠΑ 70429/2025).
Το δικαστήριο έκρινε ότι ο ενάγων, ο οποίος σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του απέκτησε την ψιλή κυριότητα του μισθίου λόγω κληρονομικής διαδοχής, αορίστως εκθέτει τα απαραίτητα από το νόμο στοιχεία της νομιμοποίησής του, αφού δεν αναφέρει αποδοχή και δη μεταγραφή της πράξης αποδοχής της εν λόγω κληρονομιάς της ψιλής κυρίας κληρονομούμενης.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, από τις διατάξεις των άρθρων 1164, 1167 ΑΚ, σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 614 και 615 ΑΚ, οι οποίες, όπως προκύπτει ευθέως από τη διάταξη του άρθρου 1164 του ίδιου κώδικα, εφαρμόζονται αναλόγως και αναφορικά με το ζήτημα της τύχης της μίσθωσης μετά τη λήξη της επικαρπίας, συνάγεται ότι αν κατά τη διάρκεια της μίσθωσης, που συνήφθη από τον επικαρπωτή, λήξει η επικαρπία, ως λήξης αυτής νοούμενης και εκείνης που επέρχεται με το θάνατο του επικαρπωτή, αφενός μεν η επικαρπία υποστρέφει αυτοδικαίως στην (ψιλή) κυριότητα και ενώνεται με αυτήν σε πλήρη κυριότητα, κατά τρόπο ώστε ο ψιλός κύριος του μισθίου να καθίσταται αυτοδικαίως από το νόμο πλήρης κύριος τούτου, αφετέρου δε ο τελευταίος υπεισέρχεται αυτοδυνάμως και αυτοδικαίως στη μεταξύ του επικαρπωτή και του τρίτου μίσθωση, ανεξάρτητα από το αν αυτή αποδεικνύεται ή όχι με έγγραφο βέβαιης χρονολογίας, πολύ περισσότερο μάλιστα αν αυτός συναίνεσε στη μίσθωση ή την αποδέχθηκε ρητά ή και σιωπηρά, έχοντας κατά συνέπεια πλέον όλα τα δικαιώματα του εκμισθωτή, μεταξύ των οποίων βέβαια και το δικαίωμα να καταγγείλει τη μίσθωση, κατά τη διάταξη του άρθρου 597 του Α.Κ., λόγω καθυστέρησης στην εκ μέρους του μισθωτή καταβολή των μισθωμάτων του μισθίου, καθώς και να ασκήσει τη σχετική αγωγή για την απόδοση τούτου.
Περαιτέρω, ο νέος κτήτορας μισθίου, ο οποίος απέκτησε τούτο κατά τη διάρκεια της μισθωτικής σχέσης, όπως επίσης και ο ψιλός κύριος του μισθίου που υπεισήλθε στη μίσθωση ως εκμισθωτής μετά την υποστροφή της επικαρπίας, νομιμοποιείται ενεργητικώς στην άσκηση αγωγής αναπροσαρμογής μισθώματος ως υπεισερχόμενος στη μισθωτική σχέση, ο λόγος δε και τα στοιχεία αυτής της υπεισέλευσης πρέπει να αναφέρονται στην αγωγή για την πληρότητα του δικογράφου της.
Εν προκειμένω, ο ενάγων αρκείται στην αναφορά ότι κατέστη ψιλός κύριος από και δια κληρονομικής διαδοχής της ψιλής κυρίας του ακινήτου και μητέρας του και ότι υπεισήλθε στην επίδικη μίσθωση από και δια της λήξεως δια αποσβέσεως της επικαρπίας του εκμισθωτή.
Το δικαστήριο έκρινε ότι η υπεισέλευση του ενάγοντος του στην ένδικη μίσθωση έλαβε χώρα λόγω λήξης της επικαρπίας και συγκέντρωσης στο πρόσωπό του των προσόντων του πλήρους κυρίου, έστω κατά το επικαλούμενο ποσοστό συγκυριότητας. Δεν επρόκειτο, λοιπόν, για κληρονομική διαδοχή της μισθωτικής σχέσης, αλλά «εκποίηση» του μισθίου κατά τη μισθωτική διάρκεια. Και ναι μεν κατά το χρόνο της απόκτησης της ψιλής κυριότητας ο ενάγων δεν υπεισήλθε ως τέτοιος στην ένδικη μίσθωση, αφού δεν απέκτησε από τον εκμισθωτή, όμως η επέλευση των αποτελεσμάτων της διάταξης του α. 1164 ΑΚ, προϋποθέτει έγκυρη και νόμιμη απόκτηση ψιλής κυριότητας.
Κατά την κρίση του δικαστηρίου, λοιπόν, η νομική μεταχείριση του υπεισερχόμενου νέου κτήτορα, είτε ευθέως από τη διάταξη του α. 614 ΑΚ είτε κατ’ αναλογική αυτού εφαρμογή, όπως παραπέμπει σε αυτό η διάταξη του α. 1164 ΑΚ, πρέπει να είναι κοινή, απαιτώντας και στην περίπτωση του ψιλού κυρίου που κατέστη πλήρης, κατά τη διάρκεια του μισθωτικού χρόνου, να επικαλείται την ιδιότητά του αυτή, ήτοι του ψιλού κυρίου που υπεισήλθε στη μίσθωση αφού απέκτησε την πλήρη κυριότητα δι’ αποσβέσεως της επικαρπίας του εκμισθωτή επικαρπωτή και τον τρόπο με τον οποίον την απέκτησε.
Τα στοιχεία αυτά, ήτοι η ιδιότητα του ενάγοντος, ως κυρίου και ο τρόπος που απέκτησε την κυριότητα, στην περίπτωση του α. 614 ΑΚ, δηλαδή στην περίπτωση που το μίσθιο κατά τη διάρκεια της μίσθωσης μεταβιβάσθηκε κατά κυριότητα σε άλλον, ο οποίος υπεισήλθε στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του αρχικού εκμισθωτή, είναι τα απαραίτητα στοιχεία για τη νομιμοποίηση του ενάγοντος, η έλλειψη των οποίων καθιστά την αγωγή απαράδεκτη λόγω αοριστίας.
Απόσπασμα απόφασης
Πλην όμως με το ανωτέρω περιεχόμενο και σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην οικεία μείζονα σκέψη της παρούσης, η κρινόμενη αγωγή ελέγχεται ως αόριστη καθόσον δεν περιέχει τα ελάχιστα εκείνα στοιχεία που απαιτούνται από το νόμο για τη θεμελίωσή της. Η αγωγή αναπροσαρμογής μισθώματος εφόσον αποτελεί άσκηση αξιώσεως, που απορρέει από τη μισθωτική σύμβαση, ανήκει αποκλειστικά στον εκμισθωτή, ο οποίος και νομιμοποιείται να την ασκήσει. Επομένως, η ιδιότητα του ενάγοντος ως εκμισθωτή και ο τρόπος που αυτή αποκτήθηκε αποτελούν αναγκαία στοιχεία της ενεργητικής του νομιμοποιήσεως και της ιστορικής βάσεως της ανωτέρω αγωγής, που πρέπει να διαλαμβάνονται στο δικόγραφό της. Ο νέος κτήτορας ειδικότερα μισθίου ο οποίος απέκτησε τούτο κατά τη διάρκεια της μισθωτικής σχέσεως, όπως επίσης και ο ψιλός κύριος του μισθίου που υπεισήλθε στη μίσθωση ως εκμισθωτής μετά την υποστροφή της επικαρπίας, νομιμοποιείται ενεργητικώς στην άσκηση της ως άνω αγωγής ως υπεισερχόμενος στη μισθωτική σχέση, ο λόγος δε και τα στοιχεία αυτής της υπεισέλευσης πρέπει να αναφέρονται στην αγωγή για την πληρότητα του δικογράφου της. Εν προκειμένω ο ενάγων αρκείται στην αναφορά ότι κατέστη ψιλός κύριος από και δια κληρονομικής διαδοχής της ψιλής κυρίας του ακινήτου και μητέρας του και ότι υπεισήλθε στην επίδικη μίσθωση από και δια της λήξεως δια αποσβέσεως της επικαρπίας του εκμισθωτή. Παρά τα αντιθέτως υποστηριζόμενα από τον ενάγοντα, η υπεισέλευσή του στην ένδικη μίσθωση έλαβε χώρα -κατά τα ιστορούμενα από τον ίδιο πραγματικά περιστατικά- λόγω λήξης της επικαρπίας και συγκέντρωσης στο πρόσωπό του των προσόντων του πλήρους κυρίου, έστω κατά το επικαλούμενο ποσοστό συγκυριότητας. Δηλονότι, δεν επρόκειτο για κληρονομική διαδοχή της μισθωτικής σχέσης αλλά «εκποίηση» του μισθίου κατά τη μισθωτική διάρκεια, σύμφωνα με το α. 1164 ΑΚ που παραπέμπει ευθέως στην κατ’ αναλογία εφαρμογή των διατυπώσεων της διάταξης του α. 614 ΑΚ Και ναι μεν κατά το χρόνο της απόκτησης της ψιλής κυριότητας ο εδώ ενάγων δεν υπεισήλθε ως τέτοιος στην ένδικη μίσθωση, αφού δεν απέκτησε από τον εκμισθωτή, όμως η επέλευση των αποτελεσμάτων της διάταξης του α. 1164 ΑΚ, προϋποθέτει έγκυρη και νόμιμη απόκτηση ψιλής κυριότητας. Πέρα από την ευθεία αναφορά της εν λόγω διάταξης στην αντίστοιχη του α. 614 ΑΚ, η ανωτέρω προϋπόθεση (της έγκυρης και νόμιμης απόκτησης ψιλής κυριότητας) παρίσταται ως λογικό επακόλουθο και νομική αναγκαιότητα για την όμοια μεταχείριση των περιπτώσεων εκποίησης του μισθίου. Δεν δικαιολογείται η διαφορετική μεταχείριση της απόκτησης ψιλής και πλήρους κυριότητας κατ’ α. 614 από μόνο το γεγονός ότι η υπεισέλευση στη μίσθωση επέρχεται για κάθε μία όσιό τις περιπτώσεις σε διαφορετικό χρόνο. Η νομική μεταχείριση του υπεισερχόμενου νέου κτήτορα, είτε ευθέως από τη διάταξη του α. 614 ΑΚ είτε κατ’ αναλογική αυτού εφαρμογή, όπως παραπέμπει σε αυτό η διάταξη του α. 1164 ΑΚ, πρέπει κατά τη γνώμη του δικάζοντας Δικαστηρίου να είναι κοινή απαιτώντας και στην περίπτωση του ψιλού κυρίου που κατέστη πλήρης, κατά τη διάρκεια του μισθωτικού χρόνου, να επικαλείται την ιδιότητά του αυτή, ήτοι του ψιλού κυρίου που υπεισήλθε στη μίσθωση αφού απέκτησε την πλήρη κυριότητα δι’ αποσβέσεως της επικαρπίας του εκμισθωτή επικαρπωτή και τον τρόπο με τον οποίον την απέκτησε. Τα στοιχεία αυτά, ήτοι η ιδιότητα του ενάγοντος, ως κυρίου και ο τρόπος που απέκτησε την κυριότητα, στην περίπτωση του α. 614 ΑΚ, δηλαδή στην περίπτωση που το μίσθιο κατά τη διάρκεια της μίσθωσης μεταβιβάσθηκε κατά κυριότητα σε άλλον, ο οποίος υπεισήλθε στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του αρχικού εκμισθωτή, είναι τα απαραίτητα στοιχεία για τη νομιμοποίηση του ενάγοντος, η έλλειψη των οποίων καθιστά την αγωγή απαράδεκτη λόγω αοριστίας.
Με τα ανωτέρω δεδομένα, ο ενάγων αορίστως εκθέτει τα απαραίτητα από το νόμο στοιχεία της νομιμοποιήσεώς του, αφού δεν αναφέρει αποδοχή και δη μεταγραφή της πράξης αποδοχής της εκ διαθήκης κληρονομιάς της μητέρας του. Όπως ο ίδιος ιστορεί, απέκτησε την ψιλή κυριότητα του μισθίου λόγω κληρονομικής διαδοχής, πλην όμως σε κανένα σημείο της αγωγής του δεν μνημονεύει την αποδοχή και περαιτέρω μεταγραφή της αποδοχής της εν λόγω κληρονομιάς της ψιλής κυρίας κληρονομούμενης. Η επιχειρούμενη συμπλήρωση της αγωγής του ενάγοντος, ο οποίος μάλιστα συνομολογεί ότι δεν έχει προβεί σε μεταγραφή της αποδοχής της κληρονομιάς της μητέρας του, ακόμη και αν ήθελε θεωρηθεί λυσιτελής για τη νομιμοποίησή του, δεν είναι επιτρεπτή και δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη γιατί έγινε, όχι με τις προτάσεις, αλλά με την προσθήκη των προτάσεων.
Δείτε ολόκληρη την απόφαση στο dsanet.gr.
