Οι παγίδες που περιέχει η σχετική νομοθετική ρύθμιση απαγορεύει στην ουσία της διαγραφή των παλαιών οφειλών
Δώρον άδωρον αποδεικνύεται η μείωση του χρόνου παραγραφής για τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ από τα 20 στα 10 χρόνια, αφού οι παγίδες που περιέχει η σχετική νομοθετική ρύθμιση απαγορεύει στην ουσία της διαγραφή των παλαιών οφειλών.
Έτσι τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία εξακολουθούν να αυξάνονται και ανέρχονται στα 49,7 δισ. ευρώ, ενώ ιδιαίτερα σημαντικό πως το μεγαλύτερο μέρος τους, πάνω από 60% προέρχεται από οφειλέτες οι οποίοι ξεκίνησαν να δημιουργούν χρέη από το 2009 και παλαιότερα. Ειδικότερα:
- Το 35,56% (ή 17.684.498.669 ευρώ) από το συνολικό χρέος δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2010 και μετά.
- Το 64,44% (ποσό 32.045.876.327 ευρώ) δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά το 2009 ή παλαιότερα.
- Ποσό 10,1 δισ. ευρώ είναι οφειλές πολύ χαμηλής εισπραξιμότητας» και προέρχονται από πτωχευμένους εργοδότες, εργοδότες σε καθεστώς εκκαθάρισης, εργοδότες με οφειλές πριν από την εφαρμογή του συστήματος ασφάλισης μέσω ΑΠΔ, που δεν έχουν ποτέ υποβάλει ΑΠΔ και που δεν έχουν ποτέ καταβάλει ποσά στο Κ.Ε.Α.Ο., καθώς και οφειλές ασφαλισμένων που έχουν αποβιώσει.
Παρόλα αυτά, ελάχιστες οφειλές έχουν διαγραφεί, παρά το γεγονός ότι έχουν υποβληθεί περισσότερες από 10.000 αιτήσεις διαγραφής παλαιών οφειλών από βασικούς οφειλέτες και από κληρονόμους.
Γιατί δεν παραγράφονται
Σύμφωνα με τον ν. 4997/2022, ο μέγιστος χρόνος στον οποίο το ΚΕΑΟ μπορεί να διεκδικεί χρέη είναι η 10ετία και όχι η 20ετία που ίσχυε.
Το πλαίσιο όμως, περιέχει «κόφτες» με τον βασικότερο να είναι εκείνος που προβλέπει, ότι η δεκαετία για την παραγραφή των αξιώσεων του ΕΦΚΑ, αρχίζει να μετρά όχι από την ημερομηνία γένεσης του χρέους αλλά από την ημερομηνία της τελευταίας ειδοποίησης που έστειλε το ΚΕΑΟ ή το ασφαλιστικό ταμείο.
Δηλαδή, εάν εστάλη ειδοποίηση από το ΚΕΑΟ για μια οφειλή 20ετίας, πριν από 3 χρόνια, το χρέος παραμένει «ζωντανό».
Ακόμη, η δεκαετία «τρέχει» και από την ημερομηνία κατά την οποία πληρώθηκε μία δόση της οφειλής, ενώ υπάρχουν και άλλες παράμετροι, με τις οποίες ορίζονται ημερομηνίες-κλειδιά για την παραγραφή ή όχι των ασφαλιστικών οφειλών και συγκεκριμένα:
- Οφειλές από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές, από 12/5/2016 υπόκεινται σε 10ετή παραγραφή που αρχίζει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους εκείνου εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία.
- Για απαιτήσεις που προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που παρασχέθηκε μετά από την 1/1/2026 η παραγραφή ορίζεται 5ετής.
- Σε περίπτωση που η παραγραφή της οφειλής έχει διακοπεί λόγω διακοπτικού γεγονότος (π.χ. ρύθμιση), αρχίζει νέα δεκαετής παραγραφή που ξεκινά από την επόμενη ημέρα του διακοπτικού γεγονότος. Επισημαίνεται ότι η βεβαίωση οφειλόμενων εισφορών στο ΚΕΑΟ λαμβάνεται ως διακοπτικό της παραγραφής γεγονός ΜΟΝΟ εφόσον έχει κοινοποιηθεί, με την εκάστοτε προβλεπόμενη διαδικασία, η εκδοθείσα πράξη βεβαίωσης στον οφειλέτη.
- Δεδομένου ότι για την είσπραξη οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, σύμφωνα με τις διατάξεις των π. φορέων ίσχυε 20ετής παραγραφή και η ισχύουσα διάταξη έχει αναδρομική ισχύ από 12/5/2016, η παραγραφή κάθε οφειλής πέραν της 10ετίας με ύπαρξη διακοπτικού γεγονότος από 12/5/2016 και μετά, επανεξετάζεται αυτεπαγγέλτως, σε περίπτωση αίτησης του ασφαλισμένου, για την οποία είναι αναγκαία η εύρεση των μη παραγεγραμμένων οφειλών (π.χ. αίτηση χορήγησης αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, αίτηση συνταξιοδότησης κ.λπ.), και εφόσον διαπιστωθεί ότι είχε ήδη συμπληρωθεί ο προβλεπόμενος χρόνος (10ετής) κατά την ημερομηνία του ως άνω διακοπτικού γεγονότος, η οφειλή παραγράφεται.
- Οφειλές χρονικών διαστημάτων ασφάλισης πέραν της 10ετίας, για τα οποία δεν υπάρχει διακοπτικό γεγονός, παραγράφονται.
- Στις περιπτώσεις που το τελευταίο διακοπτικό γεγονός παραγραφής οφειλών, είναι έως 11.05.2016 και κατά την ημερομηνία αίτησης έχει παρέλθει ο χρόνος παραγραφής (10ετία) από το διακοπτικό γεγονός, η οφειλή παραγράφεται.
- Στις περιπτώσεις που υπάρχει διακοπτικό γεγονός από την 12.05.2016 και μετά, επανεξετάζεται η χρονική περίοδος που περιλαμβάνεται σε αυτό και τροποποιείται αναλόγως (παραγράφεται), εφ’ όσον είχε παρέλθει 10ετία από την οφειλή ή από τυχόν προηγούμενο διακοπτικό γεγονός. Ο έλεγχος διενεργείται στο πρώτο από την 12.05.2016 και μετά διακοπτικό γεγονός.
- Σε κάθε περίπτωση που εντοπίζονται οφειλές εντός της 10ετίας (μη παραγεγραμμένες) βεβαιώνονται άμεσα στο ΚΕΑΟ με άμεση κοινοποίηση της Πράξης Βεβαίωσης Οφειλής (ΠΒΟ) στον οφειλέτη ώστε να διακοπεί η παραγραφή τους σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.
