Τέλος στο ακανθώδες ζήτημα των λεωφορειολωρίδων βάζει ο αναθεωρημένος ΚΟΚ, που δίνει προτεραιότητα στην απρόσκοπτη διέλευση των λεωφορείων. Tαυτόχρονα φέρνει τσουχτερά πρόστιμα για παραβάσεις που αποτελούν βασικές αιτίες ατυχημάτων. [ΝΙΚΟΣ ΚΟΚΚΑΛΙΑΣ]
Δέσποινα Κόντη
Τσουχτερά πρόστιμα για παραβάσεις που αποτελούν Νο1 αιτία πρόκλησης ατυχήματος, αλλά και για όσους οδηγούν χωρίς δίπλωμα προβλέπει ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), με αυτά να αυστηροποιούνται ακόμη περισσότερο σε περίπτωση υποτροπής.
Ο νέος ΚΟΚ κατατέθηκε αργά χθες τη νύχτα στη Βουλή.
Σύμφωνα με όσα είχαν γίνει γνωστά έως χθες το βράδυ -μετά και τη δημόσια διαβούλευση– δίνει το πράσινο φως για μείωση του επιτρεπόμενου ορίου ταχύτητας των οχημάτων στα 30 χλμ./ώρα σε κατοικημένες περιοχές, αρχής γενομένης από 1η Ιανουαρίου 2026.
O νέος ΚΟΚ ξεκαθαρίζει το πλαίσιο γύρω από ακανθώδη θέματα –όπως η κυκλοφορία των ταξί στις λεωφορειολωρίδες–, ζήτημα που τις τελευταίες ημέρες εξελίχθηκε σε εσωτερική κυβερνητική κόντρα.
Ετσι, η κυκλοφορία των ταξί (και έμφορτων) στη λεωφορειολωρίδα απαγορεύεται, προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα στην απρόσκοπτη διέλευση των λεωφορείων. Εξαιρέσεις ισχύουν για ταξί μηδενικών ρύπων, για οχήματα ειδικού τύπου που εξυπηρετούν άτομα με αναπηρία, καθώς και για περιπτώσεις επιβίβασης ή αποβίβασης επιβατών, υπό την προϋπόθεση ότι δεν παρεμποδίζεται η κυκλοφορία των λεωφορείων. Επίσης, επιτρέπεται η κυκλοφορία ταξί στις λεωφορειολωρίδες κατά τις νυχτερινές ώρες.
Επιπλέον, ο νέος ΚΟΚ δίνει το «πράσινο φως» στην χρήση τεχνικών μέσων διαπίστωσης παραβάσεων, δηλαδή στην χρήση καμερών, σε οχήματα έκτακτης ανάγκης αλλά και σε δημόσια μέσα μεταφοράς (λεωφορεία).
Επίσης, νομιμοποιείται υπό όρους η διήθηση των μοτοποδηλάτων και μοτοσικλετών, μεταξύ των λωρίδων κυκλοφορίας της ίδιας σε κατεύθυνσης σε οδούς με τουλάχιστον 2 λωρίδες κυκλοφορίας κατά κατεύθυνση. Αυτή επιτρέπεται, εάν η ταχύτητά τους δεν υπερβαίνει τα 20χλμ/ώρα και τα λοιπά οχήματα είναι ακινητοποιημένα.
Το 2024 η υπερβολική ταχύτητα αποτέλεσε την πιο συχνή παράβαση στην Ελλάδα, με τον αριθμό των σχετικών παραβάσεων να φτάνει τις 338.419. Με τον σημερινό ΚΟΚ, σε όποιον υπερβεί το όριο ταχύτητας επιβάλλεται πρόστιμο από 20 έως 175 ευρώ και ο οδηγός στερείται την άδεια οδήγησης για έως 60 ημέρες. Με τις προωθούμενες αλλαγές επιβάλλεται πρόστιμο 700 ευρώ σε όποιον υπερβεί το όριο κατά 50 χλμ./ώρα, ενώ ο οδηγός στερείται το δίπλωμά του για 60 ημέρες. Σε περίπτωση υποτροπής το πρόστιμο ανεβαίνει στα 1.000 ευρώ και η άδεια οδήγησης αφαιρείται για έως 180 ημέρες, ενώ σε περίπτωση τρίτης παράβασης (2η υποτροπή) το πρόστιμο διπλασιάζεται στα 2.000 ευρώ και ο οδηγός στερείται το δίπλωμά του για ένα έτος. Γενικά, ο νέος ΚΟΚ κινείται στη λογική της τιμωρίας του ίδιου του οδηγού και όχι του οχήματος, δηλαδή δεν αφαιρούνται οι πινακίδες κυκλοφορίας, πλην βεβαίως ορισμένων εξαιρέσεων.
Διψήφιο ποσοστό, της τάξης του 16,1% των οδικών ατυχημάτων το 2022 στην Ελλάδα προκλήθηκε από παραβίαση Stop. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα προωθούμενες αλλαγές, σε περίπτωση παραβίασης από τον οδηγό του STOP με πρόκληση ατυχήματος, η ποινή ξεκινάει από τα 700 ευρώ και κλιμακώνεται σημαντικά για τους υπότροπους, οδηγώντας ακόμη και στην αφαίρεση της άδειας για οκτώ έτη. Ειδικότερα, επιβάλλεται πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες, ενώ όποιος επαναλάβει την παράβαση (1η υποτροπή) τιμωρείται με πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση της άδειας για τέσσερα έτη. Σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής, το πρόστιμο αγγίζει τα 4.000 ευρώ και η άδεια αφαιρείται για οκτώ έτη. Εάν ο οδηγός επιφέρει θανατηφόρο δυστύχημα, ο Ποινικός Κώδικας προβλέπει κάθειρξη από 10 έως 20 έτη, ενώ εάν ο οδηγός προκαλέσει ατύχημα που επιφέρει βαριά σωματική βλάβη τότε προβλέπεται κάθειρξη έως 10 έτη.
Στην απερισκεψία αρκετών να οδηγούν χωρίς δίπλωμα στοχεύει ο νέος ΚΟΚ, αφού μόνο πέρυσι η τροχαία βεβαίωσε 79.549 παραβάσεις για στέρηση άδειας ικανότητας του οδηγού. Πρόκειται για αύξηση 16,6% σε σύγκριση με το 2023. Πλέον με τον νέο ΚΟΚ επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 ευρώ, αφαίρεση της πινακίδας για ένα μήνα, ενώ προβλέπεται ποινή φυλάκισης έως 2 έτη και χρηματική ποινή ύψους 1.000 ευρώ. Σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής, το ύψος του προστίμου ανεβαίνει στα 4.000 ευρώ, ενώ και σε αυτή την περίπτωση η άδεια οδήγησης αφαιρείται για οκτώ έτη (σε όσους ήδη έχει αφαιρεθεί το δίπλωμα για κάποια άλλη παράβαση). Σε περίπτωση ατυχήματος ισχύουν οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα για επικίνδυνη οδήγηση.
Βαρύς είναι ο πέλεκυς και για όσους απερίσκεπτους οδηγούς παρκάρουν σε θέση ΑμεΑ. Ο σημερινός ΚΟΚ προβλέπει αφαίρεση της άδειας οδήγησης και στέρηση πινακίδων για 60 ημέρες. Με τις προωθούμενες αλλαγές, οι ποινές αυστηροποιούνται. Επιβάλλεται αυξημένο διοικητικό πρόστιμο 150 ευρώ, αφαιρούνται η άδεια και οι πινακίδες για 60 ημέρες, ενώ το όχημα απομακρύνεται επί τόπου. Σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής το πρόστιμο ανεβαίνει στα 2.000 ευρώ, ενώ το δίπλωμα αφαιρείται για ένα έτος.
Νέο όριο ταχύτητας 30 χλμ./ώρα εντός κατοικημένων περιοχών φέρνει ο νέος ΚΟΚ, υπάρχουν ωστόσο και οι εξαιρέσεις. Σε δρόμους με δύο τουλάχιστον λωρίδες διαχωριζόμενες με διαγραμμίσεις (π.χ. Πανεπιστημίου) θα ισχύουν τα 50 χλμ./ώρα, όπως επίσης και σε οδούς διπλής κατεύθυνσης με διαχωριστική νησίδα. Παράλληλα, σε οδούς διπλής κατεύθυνσης με τουλάχιστον δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση διαχωριζόμενες με διαγραμμίσεις, όπως για παράδειγμα στον κόμβο Κηφισίας, διατηρείται το όριο των 50 χλμ./ώρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2026 διατηρείται το γενικό όριο των 50 χλμ./ώρα, ενώ τα νέα όρια εφαρμόζονται εφόσον δεν ορίζονται διαφορετικά με ειδική σήμανση.
Ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης πραγματοποίησε χθες συνάντηση εργασίας με συλλόγους και φορείς που εκπροσωπούν οικογένειες θυμάτων τροχαίων συγκρούσεων, δεσμευόμενος για την υιοθέτηση αρκετών προτάσεων. Εκτός από τις βασικές προβλέψεις του νέου αυστηροποιημένου ΚΟΚ, στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκε η εφαρμογή ποινών φυλάκισης ή κάθειρξης για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η χρήση κινητού τηλεφώνου, η εφαρμοσιμότητα των νέων μέτρων σε ολόκληρη τη χώρα, καθώς και οι ιδιαιτερότητες που προκύπτουν σε τουριστικές περιοχές. Παράλληλα, συζητήθηκε η ανάγκη για ενσωμάτωση πρακτικών όπως οι συσκευές alcohol-interlock που εφαρμόζονται σε Βέλγιο και Σουηδία, καθώς και τα «έξυπνα» κράνη. Πάντως, τα πρόστιμα για το αλκοόλ στο τιμόνι θα είναι βαριά, με φορείς να ζητούν ακόμη και μηδενική ανοχή για όσους έχουν πιει ενώ οδηγούν. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, για όριο 0,80g/l-1,10g/l ο νέος ΚΟΚ προβλέπει τσουχτερό πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση της άδειας για 90 ημέρες.
