Εναλλασσόμενη ανά 15μερο κατοικία των τέκνων στις οικίες των γονέων. Αντίθετες αιτήσεις γονέων. Αναπτυξιακές διαταραχές τέκνου.
ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ
ΑΠΟΦΑΣΗ 2115/2024
(Αριθμός έκθεσης κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/ΕΤΟΣ …/…/2023)
(Αριθμός έκθεσης κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/ΕΤΟΣ …/…/2023)
ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τη Δικαστή Ξανθή Σταμάτη, Πρόεδρο Πρωτοδικών, η οποία ορίσθηκε από τον Προϊστάμενο του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Πρωτοδικείου Αθηνών, κατόπιν κλήρωσης σύμφωνα με τον νόμο.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια στο ακροατήριο του την 8η Ιανουαρίου 2024, χωρίς τη σύμπραξη γραμματέα, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Α. Επί της από 21.9.2023 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/ΕΤΟΣ …/…/2023 αιτήσεων:
ΤΟΥ ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ: ……… του ……, κατοίκου Παλαιού Φαλήρου Αττικής, οδός ……… αρ. … (ΑΦΜ ……), ο οποίος παραστάθηκε μετά της υπογράφουσας Αικατερίνης Καραγκιουλέ (AM ΔΣ Πειραιώς …), που κατέθεσε σημείωμα, και
ΤΗΣ ΚΑΘ’ ΗΣ Η ΑΙΤΗΣΗ: ……… του ……, κατοίκου Νέας Σμύρνης Αττικής, οδός ……… αρ. …, ατομικώς και ως ασκούσης την επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων τους ………, γεννηθέντα στις 3.9.2010 και ………, γεννηθείσα στις 15.3.2014, η οποία παραστάθηκε μετά της πληρεξούσιός της δικηγόρου Αθανασίας Σδρόλια (AM ΔΣΑ …), που κατέθεσε σημείωμα.
Ο ΑΙΤΩΝ κατέθεσε στη γραμματεία του παρόντος Δικαστηρίου την από 21.9.2023 αίτησή του κατά της καθ’ ης, με την οποία ζητεί όσα σε αυτή αναφέρονται, και η οποία έλαβε γενικό και ειδικό αριθμό έκθεσης κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/ΕΤΟΣ …/…/2023 και προσδιορίστηκε προς συζήτηση για την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο, ήτοι αυτή της 8ης.1.2024, και γράφηκε στο έκθεμα αυτής.
Β. Επί της από 12.6.2023 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/ΕΤΟΣ …/…/2023 αιτήσεως:
ΤΗΣ ΑΙΤΟΥΣΑΣ: ……… του ……, κατοίκου Νέας Σμύρνης Αττικής, οδός ……… αρ. …, ατομικώς και ως ασκούσης την επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων τους ………, γεννηθέντα στις 3.9.2010 και τη ………, γεννηθείσα στις 15.3.2014, η οποία παραστάθηκε μετά της πληρεξούσιός της δικηγόρου Αθανασίας Σδρόλια (AM ΔΣΑ …), που κατέθεσε σημείωμα, και
ΤΟΥ ΚΑΘ’ ΟΥ Η ΑΙΤΗΣΗ: ……… του ……, κατοίκου Παλαιού Φαλήρου Αττικής, οδός ……… αρ. … (ΑΦΜ ……), ο οποίος παραστάθηκε μετά της υπογράφουσας Αικατερίνης Καραγκιουλέ (AM ΔΣ Πειραιώς …), που κατέθεσε σημείωμα.
Η ΑΙΤΟΥΣΑ κατέθεσε στη γραμματεία του παρόντος Δικαστηρίου την από 12,6.2023 αίτησή της κατά του καθ’ ου, με την οποία ζητεί όσα σε αυτή αναφέρονται, και η οποία έλαβε γενικό και ειδικό αριθμό έκθεσης κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/ΕΤΟΣ …/…/2023 και προσδιορίστηκε προς συζήτηση για τη δικάσιμο της 26ης.9.2023, οπότε αναβλήθηκε για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας, ήτοι αυτή της 8ης.1.2024.
ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ των ανωτέρω αιτήσεων, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων ανέπτυξαν προφορικά τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν να γίνουν αυτοί δεκτοί, αναφερόμενοι και στα σημειώματα που κατέθεσαν.
ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ
Οι κρινόμενες από 21.9.2023 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/ΕΤΟΣ …/…/2023 υπό στοιχείο Α’ αίτηση και 12.6.2023 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/ΕΤΟΣ …/…/2023 υπό στοιχείο Β’ αίτηση είναι προδήλως συναφείς και πρέπει να συνεκδικαστούν, καθώς έτσι διευκολύνεται και επιταχύνεται η διεξαγωγή της δίκης, επέρχεται δε και μείωση των εξόδων (άρθρα 31, 246, 591 παρ. 1 του ΚΠολΔ).
Από τις διατάξεις των άρθρων 1510, 1511, 1512, 1513, 1514, 1518 και 1520 του ΑΚ όπως αντικαταστάθηκαν ή τροποποιήθηκαν με τον άνω νόμο συνάγεται, ότι η γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου του (η οποία εμπεριέχει την ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευση του τέκνου, καθώς και τον προσδιορισμό του τόπου της διαμονής του), επί πλέον δε και τη διοίκηση της περιουσίας του και την εκπροσώπηση του τέκνου σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη που αφορά το πρόσωπο ή την περιουσία του. Στην περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης του γάμου ή διακοπής της συζυγικής συμβίωσης, όταν ανατρέπονται πλέον οι συνθήκες της ζωής της οικογένειας, καταργείται ο συζυγικός οίκος, δημιουργείται χωριστή εγκατάσταση του καθενός από τους γονείς, ωστόσο οι γονείς εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα. Με την εν λόγω ρύθμιση, η οποία βρίσκεται σε αρμονία με τη διάταξη του άρθρου 1510 εδ. α’ ΑΚ που αναφέρεται στην έγγαμη συμβίωση, καθιερώνεται εκ του νόμου η κοινή άσκηση της γονικής μέριμνας, στην περίπτωση διαζυγίου, ακύρωσης του γάμου ή διακοπής της συζυγικής συμβίωσης, ακόμα και αν δεν υπάρχει συμφωνία των γονέων ή δικαστική απόφαση. Με τη νέα ρύθμιση της ΑΚ 1513, η συνέχιση της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας μπορεί να αποκλειστεί μόνο με συμφωνία των γονέων ή με απόφαση του Δικαστηρίου στο οποίο μπορεί να προσφύγει ο κάθε γονέας, εφόσον όμως συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 1514 παρ. 2 ΑΚ και όχι σε κάθε περίπτωση. Με την έννοια αυτή, η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας σύμφωνα με το νέο δίκαιο είναι υποχρεωτική, αφού ισχύει εκ του νόμου και ανεξάρτητα από το εάν τη θέλουν οι γονείς. Με τον όρο «εξακολουθούν» καταφάσκεται η αναγκαιότητα αδιατάρακτης και αδιάκοπης διαβίωσης του ανηλίκου υπό τις συνθήκες υπό τις οποίες ζούσε πριν από το χωρισμό των γονέων του και ιδίως αυτές που αφορούν τις μεθόδους και τη φιλοσοφία ανατροφής, διαπαιδαγώγησης, εκπαίδευσής του, τις επιλογές ως προς τις εξωσχολικές του δραστηριότητες, την ψυχαγωγία του και τις κοινωνικές του συναναστροφές, αφού η διάσταση, το διαζύγιο, η διακοπή της συμβίωσης ή η ακύρωση του γάμου των γονέων δεν πρέπει να μεταβάλλουν τον τρόπο άσκησης της γονικής μέριμνας του ανηλίκου τέκνου, η οποία πρέπει να ασκείται από κοινού και από τους δύο γονείς, καθ’ όσον βασικός σκοπός είναι η ψυχική υγεία του ανηλίκου τέκνου, η ομαλή ένταξή του στο κοινωνικό περιβάλλον και η ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Με τον όρο «εξίσου» αποδίδεται η θεμελιώδης αρχή του οικογενειακού δικαίου, η οποία εισήχθη με το Ν. 1329/1983 και εναρμόνισε, στο θέμα αυτό, τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα προς τα άρθρα 4 παρ. 2 και 21 παρ. 1 του Συντάγματος, περί της ισότιμης συμβολής και των δύο γονέων στην ανατροφή του τέκνου και την ανάπτυξη της προσωπικότητας, η οποία είναι κοινωνικά ίσης αξίας και εξίσου σπουδαία. Για τη λήψη της απόφασής του το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τους έως τότε δεσμούς του τέκνου με τους γονείς και τους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες που έκαναν οι γονείς του τέκνου για την άσκηση της γονικής μέριμνας. Με βάση την ως άνω διάταξη του άρθρου 1514 ΑΚ συνάγεται ότι σε περίπτωση διαφωνίας των γονέων, η ρύθμιση της γονικής μέριμνας των ανηλίκων τέκνων γίνεται από το Δικαστήριο, ενώ ως περιπτώσεις διαφωνίας αναφέρονται ενδεικτικά («ιδίως»), οι περιπτώσεις που ο ένας γονέας αδιαφορεί ή δεν συμπράττει στη γονική μέριμνα ή δεν τηρεί την τυχόν υπάρχουσα συμφωνία για την άσκηση ή τον τρόπο άσκησής της, ή αν η συμφωνία αυτή είναι αντίθετη προς το συμφέρον του τέκνου, ή αν η γονική μέριμνα ασκείται αντίθετα προς το συμφέρον του τέκνου. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αρκεί, απλώς, η διαφωνία των γονέων, για να απονείμει ο δικαστής, κατά το υποκειμενικό περί δικαίου αίσθημα ή κατά τις αντιλήψεις που επικρατούν μέχρι σήμερα στη νομολογία, την αποκλειστική επιμέλεια του παιδιού στον έναν γονέα, Πιο συγκεκριμένα, αν δεν συντρέξει σπουδαίος λόγος, που εγκυμονεί κινδύνους για το παιδί (περίπτωση κακοποιητικού, ψυχικά διαταραγμένου ή παντελώς αδιάφορου γονέα) ή αν δεν συντρέξει πραγματική αδυναμία άσκησης της συνεπιμέλειας από τον ένα γονέα λόγω της νόμιμης μετεγκατάστασης του παιδιού σε άλλη πόλη ή χώρα, δε νοείται ανάθεση της αποκλειστικής επιμέλειας στον άλλον γονέα ή έστω κατανομή της επιμέλειας, που μόνο κατ’ επίφαση θα επέτρεπε την ουσιαστική συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή και φροντίδα του παιδιού, όπως λ.χ. με την ανάθεση στον έναν γονέα μόνο των ζητημάτων υγείας του παιδιού διότι, διαφορετικά, ο δικαστής θα υπερέβαινε τα ακραία όρια της διακριτικής του ευχέρειας και θα ερμήνευε ή/και θα εφάρμοζε εσφαλμένα το άρθρο 1514 [βλ. Αναστάσιο Βαλτούδη, Συνεπιμέλεια και εναλλασσόμενη κατοικία στο νέο οικογενειακό δίκαιο, ΕλλΔνη 4, 2021 σελ. 999]. Ως κατευθυντήρια γραμμή για την άσκηση της γονικής μέριμνας στην περίπτωση διαφωνίας των γονέων των τέκνων και της προσφυγής τους στο Δικαστήριο αλλά και πυρήνας για προσδιορισμό της άσκησής της είναι το «βέλτιστο συμφέρον του τέκνου», που αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου σε μια ανεξάρτητη και υπεύθυνη προσωπικότητα. Ο όρος «βέλτιστο συμφέρον» κατ’ ουσίαν, αποδίδει την προϊσχύσασα έννοια του «συμφέροντος του τέκνου» και επομένως, δεν εισάγεται διά του νέου όρου «βέλτιστο συμφέρον» καμία διαφοροποίηση σε σχέση με το προϊσχύσαν δίκαιο ως προς την έννοια και το περιεχόμενό της αόριστης νομικής έννοιας του συμφέροντος του παιδιού, [βλ. Λέκκα Γεώργιο, Η επιμέλεια του παιδιού κατά τον Αστικό Κώδικα, Μετά το Ν. 4800/2021, Εκδόσεις Σάκκουλα Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2021, σελ. 163 επομ, Φουντεδάκη Κατερίνα, Το νέο δίκαιο των σχέσεων γονέων και τέκνων, Οι αλλαγές που επέφερε στον Αστικό Κώδικα ο Ν. 4800/2021, σελ. 24 επομ]. Ως συμφέρον του τέκνου νοείται το σωματικό, υλικό, πνευματικό, ψυχικό, ηθικό και, γενικότερα, κάθε είδους συμφέρον το οποίο αποσκοπεί στην ανάπτυξη του ανηλίκου σε ανεξάρτητη και υπεύθυνη προσωπικότητα. Για την εξειδίκευση της αόριστης αυτής νομικής έννοιας παρέχονται για πρώτη φορά από τον νομοθέτη εκ των προτέρων προσδιοριστικά στοιχεία πέραν από το επιβαλλόμενο στον δικαστή καθήκον να σεβαστεί την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου, του σεξουαλικού προσανατολισμού, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας, των πολιτικών ή όποιων άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγένειας, της εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσίας. Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1511 παρ. 2 ΑΚ, «η απόφαση του Δικαστηρίου συνεκτιμά παραμέτρους, όπως την ικανότητα και πρόθεση καθενός εκ των γονέων να σεβαστεί τα δικαιώματα του άλλου, τη συμπεριφορά κάθε γονέα κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα και τη συμμόρφωσή του με τις νόμιμες υποχρεώσεις του, δικαστικές αποφάσεις, εισαγγελικές διατάξεις και προηγούμενες συμφωνίες που είχε συνάψει με τον άλλο γονέα και αφορούν το τέκνο». Τα κριτήρια αυτά αναδεικνύονται από τον νομοθέτη και ισχυροποιούνται έναντι άλλων, χωρίς ωστόσο, να δεσμεύουν το Δικαστήριο ως προς την ιεράρχηση ή την υιοθέτησή τους στο σύνολό τους. Όμως, η ενδεικτική απαρίθμηση κάποιων εκ των παραμέτρων που πρέπει να λάβει υπόψιν του Δικαστήριο, όπως αυτές εκτίθενται κατά το νέο άρθρο 1511 του ΑΚ, προτάσσουν κυρίως τα «συμφέροντα» των γονέων και όχι των τέκνων. Πλην, όμως, το κανονιστικό νόημα της αόριστης νομικής έννοιας υπερτερεί έναντι κάθε άλλου έννομου συμφέροντος κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας (λ.χ. του συμφέροντος των γονέων, των απώτερων ανιόντων, τρίτων προσώπων που έρχονται σε κοινωνική επαφή με το παιδί) (βλ. Λέκκα Γεώργιο, ο.π. σελ. 63 επομ.). Για παράδειγμα, «η ικανότητα και η πρόθεση καθενός εκ των γονέων να σεβαστεί τα δικαιώματα του άλλου» είναι στοιχείο κατά βάση ξένο για το συμφέρον του παιδιού και σε κάθε περίπτωση δε θα πρέπει να αναδεικνύεται σε κυρίαρχο (βλ. αναλυτικά Φουντεδάκη Κατερίνα, ο.π, σελ. 24 επομ.). Γνώμονας για τη σχετική απόφαση του Δικαστηρίου είναι μόνο το συμφέρον του ανήλικου τέκνου, όπως τούτο κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση χωριστά, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε υπόθεσης [βλ. ΕφΠειρ 298/2021ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ και Σχόλιο Ιωάννη Βαλμαντώνη στην ως άνω απόφαση, ΕλλΔνη 4/2021, σελ. 1188 επ.). Η σύμφωνη με το Σύνταγμα και τις διεθνείς συμβάσεις ερμηνεία της διάταξης, ιδίως σύμφωνα με το Διεθνές Σύμφωνο Προστασίας των Δικαιωμάτων του παιδιού, πρέπει να οδηγεί τον εφαρμοστή του δικαίου στην εξατομικευμένη κρίση χωρίς δέσμευση από τα κριτήρια του άρθρου 1511 ΑΚ, τα οποία πρέπει να θεωρηθούν ενδεικτικά, καθώς μπορεί να μην έχουν σχέση με το κρινόμενο από το Δικαστήριο θέμα και άλλοτε να οδηγούν σε λύσεις αντίθετες προς το συμφέρον του παιδιού, (βλ. Φουντεδάκη Κατερίνα, ο.π, σελ. 24 επομ.). Η εξατομικευμένη κρίση γίνεται δεκτό ότι συνιστά και εφαρμογή της επιταγής του άρθρου 2 παρ. 1 του Συντάγματος, η οποία αποκλείει τη στερεότυπη αντιμετώπιση ως προς την αξιολόγηση ατόμων και προσωπικών σχέσεων [βλ., αντί πολλών. Στ. Κουτσουμπίνα, Η συνταγματική θέση του ανηλίκου, σελ. 139 (150)]. Έτσι, κρίσιμα προς τούτο στοιχεία, όπως έχουν υιοθετηθεί μέχρι σήμερα από τη νομολογία και τη θεωρία είναι, μεταξύ άλλων, η καταλληλότητα του ή των γονέων για την ανάληψη του έργου της διαπαιδαγώγησης και της περίθαλψης του ανηλίκου τέκνου, οι έως τότε δεσμοί του τέκνου με τους γονείς και (τυχόν) αδελφούς του, ενώ μεγάλης σημασίας είναι και η κατά το δυνατόν μικρότερη διατάραξη του μέχρι τούδε τρόπου ζωής του παιδιού, έτσι ώστε να διαφυλαχθεί, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ο ψυχικός και συναισθηματικός κόσμος του, δεδομένου ότι η διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης των γονέων, με συνεπακόλουθο και τη διάσπαση της οικογενειακής συνοχής, έχει ήδη κλονίσει την ψυχική ισορροπία και την αίσθηση ασφάλειας του τέκνου (ΑΠ 426/2021, ΑΠ 616/2020, ΑΠ 1175/2020 όλες δημοσιευμένες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Έτσι, υπό το κράτος της κατάστασης αυτής, το συμφέρον του ανηλίκου μπορεί να επιβάλει να συμβιώνει τόσο με τη μητέρα του όσο και με τον πατέρα του και ακολούθως, εφόσον έτσι προκαλείται η μικρότερη δυνατή διατάραξη του τρόπου ζωής του, να ανατίθεται η άσκηση της επιμέλειας αυτού από κοινού στη μητέρα και στον πατέρα του, δηλαδή να γίνεται χρονική (ή εναλλασσόμενη) κατανομή αυτής ανάμεσα στους δύο γονείς, ενώ και η γονική μέριμνα να ανήκει από κοινού στους δυο τους, οι οποίοι θα οφείλουν να φροντίζουν για την ομαλή ανάπτυξη και το καλό του τέκνου τους από κοινού. Η έλλειψη δε συνεργασίας των γονέων δεν πρέπει να συνιστά εμπόδιο για την επιλογή της χρονικής κατανομής της επιμέλειας (ΕφΠειρ 298/2021 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Επιπλέον, η τυχόν εξάρτηση της χρονικά κατανεμημένης γονικής μέριμνας ή επιμέλειας από τη διάθεση συνεργασίας των γονέων αποδυναμώνει τη συγκεκριμένη λύση, διότι αφήνει τη δυνατότητα στον γονέα που είναι περισσότερο συναισθηματικά δεμένος με τα παιδιά να τα επηρεάσει σε βάρος του άλλου γονέα και να επιτύχει μέσω της άρνησής του να συνεργαστεί για μια τέτοια λύση, το μείζον, ήτοι να ασκεί αυτός αποκλειστικά τη γονική μέριμνα ή επιμέλεια των τέκνων, περιθωριοποιώντας τον άλλο γονέα. Για τον σκοπό αυτό λαμβάνεται υπόψη η προσωπικότητα και η παιδαγωγική καταλληλότητα του κάθε γονέα και συνεκτιμώνται οι συνθήκες κατοικίας και η οικονομική κατάσταση τούτων (βλ. ΑΠ 434/2020 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1016/2019 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΠειρ 298/2021 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Στη δικαστική κρίση, γενικότερα, καταλείπεται ευρύ πεδίο ώστε, αφού ληφθούν υπόψη όλες οι σχέσεις και οι περιστάσεις, να καταλήξει σε ρύθμιση τέτοια, που να εξυπηρετείται καλύτερα το βέλτιστο συμφέρον του συγκεκριμένου ανηλίκου τέκνου με κριτήρια αξιολογικά, τα οποία αντλούνται, μεταξύ άλλων, και από τα πορίσματα της ψυχολογίας. Διάκριση πρέπει να γίνεται μεταξύ της χρονικής κατανομής της άσκησης της επιμέλειας μεταξύ των γονέων και της εναλλασσόμενης διαμονής (κατοικίας) του τέκνου. Η πρώτη συνιστά μορφή κατανομής της άσκησης της γονικής μέριμνας κατά την οποία οι γονείς ασκούν εναλλάξ τη γονική μέριμνα με περιοδικότητα και συνεπάγεται ότι το παιδί έχει εναλλασσόμενη κατοικία στον τόπο της κατοικίας του γονέα του, ο οποίος στο πλαίσιο αυτό ασκεί μόνος του κάθε φορά τις πράξεις επιμέλειας του παιδιού για όλα τα θέματα, με εξαίρεση εκείνα που αφορούν στον πυρήνα, κατ’ άρθρο 1519 παρ. 1 ΑΚ. Αντιθέτως, η εναλλασσόμενη διαμονή μπορεί να διαταχθεί από το Δικαστήριο αυτοτελώς, χωρίς την κατανομή της άσκησης της επιμέλειας, οπότε οι γονείς εξακολουθούν να ασκούν από κοινού την επιμέλεια του παιδιού (συνεπιμέλεια) σύμφωνα με τον κανόνα της 1513 εδ α’ ΑΚ, με εξαίρεση μόνο εκείνες τις πράξεις επιμέλειας κατ’ άρθρο 1513 εδ. β’ ΑΚ, που μπορεί να επιχειρεί κάθε φορά μόνος του ο γονέας με τον οποίο διαμένει εκ περιτροπής το παιδί. Έτσι με τον κανόνα της διάταξης 1513 ΑΚ αποσυνδέεται ο τόπος διαμονής του παιδιού από την άσκηση της επιμέλειας. Συνεπώς, το παιδί μπορεί να διαμένει με τον έναν γονέα και η επιμέλεια να ασκείται από κοινού, με εξαίρεση τις πράξεις της επιμέλειας του άρθρου 1513 εδ. β’ ΑΚ, και επίσης (a fortiori) το παιδί να διαμένει εναλλακτικά και με τους δύο γονείς και η επιμέλεια να ασκείται από κοινού ή ακόμα και από τον έναν γονέα. Το Δικαστήριο στο πλαίσιο της δυνατότητας που έχει, κατ’ άρθρο 1513 παρ. 3 ΑΚ, να εξειδικεύσει τον τρόπο άσκησής της γονικής μέριμνας στα κατ’ ιδίαν θέματα, μπορεί εφόσον με τον τρόπο αυτό προάγεται το συμφέρον του συγκεκριμένου τέκνου, να αποφασίσει, ως τόπο διαμονής του παιδιού εναλλασσόμενα τον τόπο κατοικίας καθενός από τους γονείς του (εναλλασσόμενη κατοικία), (βλ. αναλυτικά, Βαλμαντώνη Ιωάννη Πρ. Πρωτοδικών, Η εναλλασσόμενη κατοικία τέκνου. Εισήγηση στο Επιμορφωτικό Σεμινάριο στην Εθνική Σχολή Δικαστών, https://www.esdi.gr).
Εν προκειμένω, με την υπό στοιχείο Α’ αίτηση ο αιτών επικαλούμενος επείγουσα περίπτωση, ζητεί ως ασφαλιστικό μέτρο, να αφαιρεθεί η επιμέλεια των ανήλικων τέκνων των διαδίκων ……… και ……… που απέκτησε από τον γάμο του με την καθ’ ης από την τελευταία στην οποία έχει ανατεθεί δυνάμει πρακτικού διαμεσολάβησης και να ανατεθεί προσωρινά στον αιτούντα, για τους λόγους που εκτίθενται στην αίτηση, καθώς και να καταδικασθεί η καθ’ ης στη δικαστική του δαπάνη.
Η υπό κρίση αίτηση παραδεκτά εισάγεται για να συζητηθεί στο Δικαστήριο αυτό, το οποίο τυγχάνει καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμόδιο (άρθρα 3, 683 παρ. 1, 22 ΚΠολΔ), κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (άρθρα 686 επ. ΚΠολΔ), και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1510, 1511, 1512, 1513, 1514, 1518, 1519 ΑΚ και 731, 732, 735 και 176, 191 § 2 ΚΠολΔ, απορριπτομένου του ισχυρισμού περί παραβίασης της προθεσμίας των δύο ετών του άρθρου 18 παρ. 2 του ν. 4800/21.5,2021, καθόσον κατ’ αναλογική εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 1536 ΑΚ και βάσει των άρθρων 1514 παρ. 2 και 1512 ΑΚ οι γονείς δεν εμποδίζονται να ζητήσουν την τροποποίηση της υφιστάμενης συμφωνίας τους οποτεδήποτε, ακόμα και μετά την παρέλευση της διετίας (βλ. Γ. Λέκκας, Η επιμέλεια του παιδιού κατά τον Αστικό Κώδικα, 2021, § 10, σ. 337, αρ. 811). Επομένως, η εν λόγω αίτηση πρέπει να ερευνηθεί περαιτέρω και ως προς την ουσιαστική βασιμότητά της.
Με την υπό στοιχείο Β’ αίτηση, η αιτούσα, επικαλούμενη επείγουσα περίπτωση, ζητεί ως ασφαλιστικό μέτρο να υποχρεωθεί ο καθ’ ου να καταβάλλει στην ίδια ως ασκούσα την αποκλειστική επιμέλεια των ανήλικων τέκνων των διαδίκων και για λογαριασμό αυτών ως συνεισφορά στην προσωρινή σε χρήμα διατροφή του α) το ποσό των 757,08 ευρώ μηνιαίως για το χρονικό διάστημα από την επίδοση της αίτησης έως και τον Δεκέμβριο του έτους 2023 και το ποσό των 523,75 ευρώ από τον Ιανουάριο του έτους 2024 μέχρι την έκδοση οριστικής δικαστικής απόφασης για την κύρια υπόθεση για λογαριασμό του ………, και β) το ποσό των 426,25 ευρώ μηνιαίως για το χρονικό διάστημα από την επίδοση της αίτησης και μέχρι την έκδοση οριστικής δικαστικής απόφασης για την κύρια υπόθεση, προκαταβολικά τις πρώτες πέντε ημέρες κάθε μήνα με τον νόμιμο τόκο από την καθυστέρηση κάθε δόσης. Τέλος, ζητεί να υποχρεωθεί ο καθ’ ου στην καταβολή των δικαστικών της εξόδων.
Η υπό κρίση αίτηση παραδεκτά εισάγεται για να συζητηθεί στο Δικαστήριο αυτό, το οποίο τυγχάνει καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμόδιο (άρθρα 683 § 1, 22 ΚΠολΔ), κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (άρθρα 686 επ. ΚΠολΔ), και είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1485, 1486, 1489, 1493, 1496, 1498, 1516 § 2 εδ. β, 1518 ΑΚ και 728 § 1 περ. α’, 729 § 1 και 176, 191 § 2 ΚΠολΔ. Πρέπει, επομένως, η εν λόγω αίτηση να ερευνηθεί ως προς την ουσιαστική βασιμότητά της.
Ο εναγόμενος γονέας, προς καταβολή ολόκληρου του ποσού της διατροφής, μπορεί να επικαλεστεί κατ’ ένσταση, κατ’ άρθρο 262 ΚΠολΔ, ότι και ο άλλος γονέας έχει την οικονομική δυνατότητα, σε σχέση με τη δική του και σε συνδυασμό με τις λοιπές υποχρεώσεις του, να καλύψει μέρος της ανάλογης διατροφής του ανηλίκου, οπότε με την απόδειξη της ένστασης αυτής, περιορίζεται η υποχρέωση του εναγόμενου γονέα κατά το ποσό που αντιστοιχεί στην οικονομική δυνατότητα και στη βάση αυτής υποχρέωση συνεισφοράς του άλλου γονέα (ΑΠ 1663/2014, ΑΠ 120/2013 ΝΟΜΟΣ). Η επιπρόσθετη επίκληση εκ μέρους του εναγομένου γονέως της υπάρξεως δαπανών προς εξυπηρέτηση στεγαστικών ή καταναλωτικών δανείων δεν προαφαιρείται από τα εισοδήματα του υπόχρεου αλλά λαμβάνεται υπ’ όψιν ως στοιχείο προσδιοριστικό της αξίας της περιουσίας του, η οποία πρέπει να εκληφθεί ότι μειώνεται κατά το ποσό του δανείου, καθώς και ως στοιχείο προσδιοριστικό των συνθηκών διαβιώσεως αυτού (βλ. ΑΠ 1612/2017, ΑΠ 120/2013, ΑΠ 680/2010 ΝΟΜΟΣ). Ο επιμερισμός όμως αυτός της απαιτουμένης για το ανήλικο τέκνο διατροφής, μεταξύ των γονέων του, γίνεται χωρίς να απαιτείται η υποβολή ένστασης συνεισφοράς, εκ μέρους του εναγομένου, όταν με την αγωγή ζητείται όχι ολόκληρο το ποσό της απαιτουμένης για το ανήλικο διατροφής, αλλά μόνο το ποσό που αντιστοιχεί στην υποχρέωση συμμετοχής του εναγομένου στη διατροφή αυτή, μετά την αφαίρεση της συμμετοχής του άλλου γονέα, και σ’ αυτή την περίπτωση η ένσταση συνεισφοράς του άλλου γονέα αποτελεί αρνητικό ισχυρισμό (ΑΠ 1330/2011 ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, από τη διάταξη του άρθρου 1487 εδ, 2 του ΑΚ σαφώς προκύπτει ότι, ο γονέας που οφείλει διατροφή στο ανήλικο τέκνο του, δεν μπορεί να αντιτάξει εναντίον του την ένσταση διακινδύνευσης της δικής του διατροφής. Έχει την υποχρέωση να διαθρέψει το ανήλικο παιδί του, εφόσον τα εισοδήματα της περιουσίας του και το προϊόν της εργασίας του δεν αρκούν για τη διατροφή του, έστω κι αν κινδυνεύσει η αυτοδιατροφή του. Κατ’ εξαίρεση, μπορεί ο γονέας να αντιτάξει κατά του ανηλίκου τέκνου του την ένσταση της διακινδύνευσης της αυτοδιατροφής του, αν επικαλεστεί και αποδείξει: α) ότι το ανήλικο τέκνο μπορεί να στραφεί εναντίον άλλου υπόχρεου και β) το τέκνο μπορεί να διατραφεί αναλώνοντας την περιουσία του. Ως άλλος υπόχρεος νοείται και ο άλλος γονέας, προς τον οποίο μπορεί ο εναγόμενος να παραπέμψει το ανήλικο τέκνο, προκειμένου να αναζητηθεί από εκείνον το μέρος της διατροφής που δεν μπορεί να πληρώνει ο εναγόμενος, χωρίς να διακινδυνεύσει η δική του διατροφή. Σε αναφορά προς τον άλλο γονέα, όμως, υφίσταται και λειτουργεί υπέρ του εναγομένου και η ένσταση συνεισφοράς. Η ένσταση διακινδύνευσης είναι ανεξάρτητη από την ένσταση συνεισφοράς του άλλου γονέα στη διατροφή του τέκνου. Έτσι, εάν, μετά την προβολή ένστασης συνεισφοράς και τον (κατόπιν αυτής) υπολογισμό του ποσοστού συμμετοχής εκάστου γονέα στη διατροφή του ανηλίκου τέκνου, προκύπτει ότι, ο εναγόμενος δεν είναι σε θέση να καταβάλλει το ποσό συμμετοχής του, χωρίς να διακινδυνεύσει η δική του διατροφή, τότε είναι δυνατό με την προβολή της ενστάσεως διακινδύνευσης και με την προϋπόθεση ότι ο άλλος γονέας είναι σε θέση να πληρώνει το σύνολο της οφειλόμενης διατροφής, να απαλλαγεί πλήρως ο εναγόμενος από τη δική του υποχρέωση (ΕφΑιγαίου 92/2019 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΠειρ 61/2017, 570/2014 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Εν προκειμένω, ο καθ’ ου στην υπό στοιχείο Β’ αίτηση με το σημείωμα που κατέθεσε αρνείται την αίτηση, περαιτέρω δε προβάλλει ισχυρισμό περί συνεισφοράς της αιτούσας στη διατροφή του ανήλικου τέκνου, ο οποίος συνιστά αρνητικό ισχυρισμό των θεμελιωτικών της ιστορικής βάσεως της αίτησης περιστατικών, που αναφέρονται στο ύψος της αιτούμενης διατροφής διότι η αιτούσα ζητεί να υποχρεωθεί ο καθ’ ου στην καταβολή ποσού που κατά τους ισχυρισμούς της αντιστοιχεί μόνο στην υποχρέωση συνεισφοράς του. Επίσης, προβάλλει ισχυρισμό περί διακινδύνευσης της δικής του διατροφής ο οποίος είναι απορριπτέος ως μη νόμιμος διότι δεν επικαλείται ότι το ανήλικο τέκνο του μπορεί να στραφεί εναντίον άλλου υπόχρεου προκειμένου να αναζητηθεί από εκείνον το μέρος της διατροφής που δεν μπορεί να πληρώνει ο ίδιος, χωρίς να διακινδυνεύσει η δική του διατροφή ή ότι μπορεί το ανήλικο τέκνο του να διατραφεί αναλώνοντας την περιουσία του.
Από την επ’ ακροατηρίω ένορκη κατάθεση της μάρτυρα της καθ’ ης – αιτούσας, ………, την ανωμοτί κατάθεση του αιτούντος – καθ’ ου, τις με αριθμό 6397/2023 και 48/2024 ένορκες βεβαιώσεις που περιέχουν αντίστοιχα τις καταθέσεις των μαρτύρων …….. και ……… ενώπιον του Ειρηνοδίκη Αθηνών και λήφθηκαν με επιμέλεια της καθ’ ης – αιτούσας καθώς και όλα τα έγγραφα που οι διάδικοι μετ’ επικλήσεως προσκομίζουν, συμπεριλαμβανομένων όσων λαμβάνονται υπόψη ως δικαστικά τεκμήρια πιθανολογούνται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν στις 27.7.2010 νόμιμο πολιτικό γάμο στο Δημοτικό Κατάστημα του Δήμου Καλλιθέας και αργότερα στις 19.4.2015 συνήψαν νόμιμο θρησκευτικό γάμο κατά τους Ιερούς Κανόνες της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Ρηγίλλης. Κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσής τους οι διάδικοι απέκτησαν δύο τέκνα, τον ………, γεννηθέντα στις 3.9.2010, και τη ………, γεννηθείσα στις 15.3.2014. Οικογενειακή στέγη τους αποτέλεσε διαμέρισμα επί της οδού ……… αριθμός … στη Νέα Σμύρνη Αττικής. Μετά τη ρήξη στις σχέσεις των διαδίκων, ο αιτών – καθ’ ου αποχώρησε από την οικογενειακή στέγη στις 19.7.2020 και ζήτησε τη ρύθμιση της επικοινωνίας με τα τέκνα με τη με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ΓΑΚ/ΕΑΚ/ΕΤΟΣ …/…/2020 αίτηση ασφαλιστικών μέτρων ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Μετά την έκδοση σχετικής προσωρινής διαταγής επί της ως άνω αιτήσεως, οι διάδικοι ακολούθησαν τη διαδικασία διαμεσολάβησης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4640/2019 και υπέγραψαν το από 9.9.2020 πρακτικό διαμεσολάβησης της διαπιστευμένης διαμεσολαβήτριας ………, δυνάμει του οποίου ανατέθηκε η επιμέλεια των τέκνων στην καθ’ ης – αιτούσα, ρυθμίσθηκε η επικοινωνία του αιτούντος – καθ’ ου με τα τέκνα και συμφωνήθηκε να καταβάλλει ο αιτών – καθ’ ου ως μηνιαίο ποσό διατροφής στην καθ’ ης για λογαριασμό των ανήλικων τέκνων τους το ποσό των 330 ευρώ μηνιαίως. Εν συνεχεία, ο γάμος των διαδίκων λύθηκε με τη με αριθμό 4670/28.4.2021 πράξη συναινετικής λύσης γάμου και ρύθμισης επιμέλειας επικοινωνίας και διατροφής τέκνων της συμβολαιογράφου Αθηνών ……… του ……, στην οποία ενσωματώθηκε το από 10.2.2021 ιδιωτικό συμφωνητικό με τους ίδιους με το ως άνω πρακτικό διαμεσολάβησης όρους. Μετά την προπεριγραφόμενη διευθέτηση των ανωτέρω ζητημάτων, ωστόσο, οι διάδικοι ζητούν να τροποποιηθεί η υφιστάμενη συμφωνία μεταξύ τους, ο μεν αιτών – καθ’ ου ως προς την επιμέλεια των τέκνων, η άσκηση της οποίας ζητάει να του ανατεθεί, η δε καθ’ ης – αιτούσα ως προς τη σε χρήμα διατροφή που της καταβάλλει ο αιτών – καθ’ ου για λογαριασμό των τέκνων ως ασκούσας αποκλειστικά την επιμέλεια αυτών, επικαλούμενοι αμφότεροι νέες συνθήκες και συγκεκριμένα αφενός ο πρώτος τις διενέξεις της καθ’ ης με τα τέκνα και αφετέρου η δεύτερη την αύξηση των αναγκών των τέκνων. Περαιτέρω, και όπως πιθανολογήθηκε, αμφότεροι οι διάδικοι τρέφουν αναμφίβολα αισθήματα αγάπης, τρυφερότητας και στοργής για τα ανήλικα τέκνα τους. Επίσης, αμφότεροι συγκατοικούν με τους νέους συντρόφους τους ενώ ο αιτών – καθ’ ου έχει αποκτήσει και δίδυμα τέκνα με τη νέα του σύντροφο. Ο αιτών – καθ’ ου εμφάνιζε κατά τη διάρκεια του γάμου του με την καθ’ ης – αιτούσα εθισμό σε τυχερά παίγνια, πλην όμως πιθανολογείται ότι, μετά την μακροχρόνια παρακολούθηση θεραπευτικού προγράμματος, έχει απεξαρτηθεί. Η δε καθ’ ης – αιτούσα ήδη από την νεαρή της ηλικία πάσχει από σκλήρυνση κατά πλάκας, που την εμποδίζει να εργασθεί. Επιπροσθέτως, ο υιός των διαδίκων έχει διαγνωσθεί από τα τρία του έτη με αναπτυξιακή διαταραχή του λόγου και της κινητικής λειτουργίας, για τα οποία υποβλήθηκε σε λογοθεραπείες και εργοθεραπείες κατά την περίοδο από το 2015 έως και το 2019 ενώ ακόμα έχει διαγνωσθεί με διαταραχή φοβικού άγχους για τη διαταραχή της οποίας υποβάλλεται μέχρι σήμερα σε ψυχοθεραπεία και πρόγραμμα ψυχολογικής υποστήριξης. Δεν πιθανολογήθηκε, εξάλλου, η βασιμότητα των εκατέρωθεν αιτιάσεων των διαδίκων σε βαθμό και ένταση τέτοια που να τους καθιστούν ακατάλληλους για τον γονεϊκό τους ρόλο, σε κάθε δε περίπτωση άπτονται κυρίως των μεταξύ τους προσωπικών σχέσεων. Αντιθέτως, ενόψει της κρίσιμης ηλικίας των τέκνων (13 και 10 ετών) και των αναπτυξιακών διαταραχών από τις οποίες πάσχει ο υιός των διαδίκων καθίσταται απαραίτητη η ουσιαστική συμβολή αμφότερων των διαδίκων στην ανατροφή, επίβλεψη και διαπαιδαγώγηση των τέκνων. Συνακόλουθα, το Δικαστήριο κρίνει ότι το συμφέρον των ανήλικων τέκνων, το οποίο αποσκοπεί στην ανάπτυξη υπεύθυνης και υγιούς προσωπικότητας από τους ανηλίκους, επιβάλλει την ανάθεση προσωρινά της άσκησης της επιμέλειας τους σε αμφότερους τους διαδίκους με χρονική κατανομή αυτής ανάμεσα στους δύο γονείς, που εξασφαλίζει την ισότιμη συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή των τέκνων και ενισχύει τους δεσμούς των τελευταίων με αμφότερους τους γονείς τους, περιορίζοντας έτσι τις αναπόφευκτα δυσμενείς επιπτώσεις που προκαλεί ο χωρισμός των γονέων στην ψυχολογία και την εν γένει προσωπικότητα των τέκνων. Εξάλλου, με τους κοντινούς τόπους διαμονής των γονέων επιτυγχάνεται η εύκολη και ασφαλής πρόσβαση των τέκνων και στις δύο χωριστές κατοικίες. Κατόπιν των ανωτέρω και ενόψει του ότι συντρέχει επείγουσα περίπτωση κατά την κρίση του Δικαστηρίου προς προσωρινή ρύθμιση της κατάστασης αναφορικά με την άσκηση της επιμέλειας προς εξυπηρέτηση του αποκλειστικού συμφέροντος των ανηλίκων πρέπει να κατανεμηθεί χρονικά η άσκηση της επιμέλειας ανάμεσα στους δύο γονείς με εναλλασσόμενη κατοικία των ανηλίκων ως εξής: (Α) αφενός, αποκλειστικά στον αιτούντα – καθ’ ου η αίτηση (με τον οποίο τα ανήλικα τέκνα θα διαμένουν στην οικία του τελευταίου) από την πρώτη (1η) ημέρα έως την δέκατη πέμπτη (15η) ημέρα έκαστου μηνός, αφετέρου, αποκλειστικά στην καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα (με την οποία τα ανήλικα θα διαμένουν στην κείμενη επί της οδού ……… … στη Νέα Σμύρνη οικία της τελευταίας) από την δέκατη έκτη (16η) ημέρα έως την τελευταία ημέρα εκάστου μήνα, Β) για τις εορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, κατά μεν τα μονά ημερολογιακά έτη, αφενός, αποκλειστικά στην καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα από τις 24 Δεκεμβρίου έως και τις 30 Δεκεμβρίου, αφετέρου, αποκλειστικά στον αιτούντα – καθ’ ου η αίτηση από τις 31 Δεκεμβρίου έως και τις 6 Ιανουαρίου, κατά δε τα ζυγά ημερολογιακά έτη, αφενός, αποκλειστικά στην καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα (με την οποία τα ανήλικα θα διαμένουν στην ως άνω οικία της τελευταίας) από τις 31 Δεκεμβρίου έως και τις 6 .Ιανουαρίου, αφετέρου, αποκλειστικά στον αιτούντα – καθ’ ου η αίτηση (με τον οποίο τα ανήλικα θα διαμένουν στην οικία του τελευταίου) από τις 24 Δεκεμβρίου έως και τις 30 Δεκεμβρίου, Γ) για την εορτή του Πάσχα, κατά μεν τα μονά ημερολογιακά έτη, αφενός, αποκλειστικά στον αιτούντα – καθ’ ου η αίτηση (με τον οποίο τα ανήλικα θα διαμένουν στην οικία του τελευταίου) για τις ημέρες από το Σάββατο του Λαζάρου έως και το Μεγάλο Σάββατο, αφετέρου, αποκλειστικά στην καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα (με την οποία τα ανήλικα θα διαμένουν στην ως άνω οικία της τελευταίας) για τις ημέρες από την Κυριακή του Πάσχα έως και την Κυριακή του Θωμά, κατά δε τα ζυγά ημερολογιακά έτη, αφενός, αποκλειστικά στον αιτούντα-καθ’ ου η αίτηση (με τον οποίο τα ανήλικα θα διαμένουν στην οικία του τελευταίου) για τις ημέρες από την Κυριακή του Πάσχα έως την Κυριακή του Θωμά, αφετέρου, αποκλειστικά στην καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα (με την οποία τα ανήλικα θα διαμένουν στην ως άνω οικία της τελευταίας) για τις ημέρες από το Σάββατο του Λαζάρου έως και το Μεγάλο Σάββατο, Δ) κατά τις θερινές διακοπές για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, θα ακολουθείται το πρόγραμμα των δεκαπενθήμερων περιόδων που αναφέρεται ανωτέρω υπό στοιχείο Α. Συγκεκριμένα: κάθε ζυγό έτος τα ανήλικα θα διαμένουν με τον αιτούντα-καθ’ ου η αίτηση το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου και με την καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, και κάθε μονό έτος τα ανήλικα θα διαμένουν με τον αιτούντα – καθ’ ου η αίτηση το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, και με την καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου. Επισημαίνεται, αναφορικά με τις ημέρες άσκησης της επιμέλειας που ανωτέρω ορίζονται για τον αιτούντα – καθ’ ου, ότι, αφενός, ο τελευταίος – εκτός αντίθετης έγγραφης συμφωνίας των μερών – θα παραλαμβάνει τα ανήλικα τέκνα από την οικία της καθ’ ης – αιτούσας στις 20:00 μ.μ. της 1ης ημέρας εκάστου μήνα, υποχρεουμένης αυτής (καθ’ ης η αίτηση) σε παράδοσή τους (των ανηλίκων τέκνων) σύμφωνα με τα άρθρα 613 και 950 ΚΠολΔ, και θα τα επιστρέφει, υποχρεούμενος σε απόδοσή τους, σύμφωνα με τα άρθρα 613 και 950 ΚΠολΔ στον ίδιο τόπο στις 20:00 το βράδυ της 15ης ημέρας του μήνα, αφετέρου, για τα χρονικά διαστήματα των εορτών Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Πάσχα ο αιτών – καθ’ ου θα παραλαμβάνει τα ανήλικα από την οικία της καθ’ ης – αιτούσας στις 10:00 π.μ. της ημέρας που ορίζεται ως εναρκτήρια του χρόνου της εκ μέρους του άσκησης επιμέλειας, υποχρεουμένης αυτής (καθ’ ης η αίτηση – αιτούσας) σε παράδοσή τους (των ανηλίκων τέκνων) και θα τα επιστρέφει, υποχρεούμενος σε απόδοσή τους, στον ίδιο τόπο στις 20:00 μ.μ. της ημέρας που ορίζεται ως καταληκτική του χρόνου της εκ μέρους του άσκησης επιμέλειας. Περαιτέρω, στο πλαίσιο της κατά τα προεκτιθέμενα προσωρινής ρύθμισης της άσκησης της επιμέλειας των ανηλίκων τέκνων των διαδίκων, το Δικαστήριο κρίνει ότι προς περαιτέρω προαγωγή του συμφέροντος αυτών, πρέπει να ρυθμιστεί προσωρινά και το δικαίωμα επικοινωνίας του κάθε γονέα κατά το χρονικό διάστημα που δεν διαμένει με τα τέκνα ως εξής: 1) απρόσκοπτη (καθημερινή) τηλεφωνική ή ηλεκτρονική επικοινωνία με βιντεοκλήση μέσω viber ή facebook ή skype καθενός γονέα με τα εν λόγω τέκνα του όταν δεν θα διαμένει με αυτά, σε τηλεφωνικό αριθμό ή ηλεκτρονική διεύθυνση, αντίστοιχα, και συσκευή προοριζόμενα αποκλειστικά για την εν λόγω επικοινωνία και σύμφωνα πάντοτε με το καθημερινό πρόγραμμα των τέκνων και 2) δια ζώσης κάθε Τρίτη και Πέμπτη από ώρα 19.00 μ.μ έως ώρα 21.00 μ.μ, ο καθένας από τους δύο γονείς το δεκαπενθήμερο που θα ασκεί την επιμέλεια ο άλλος γονέας. Τα τέκνα θα παραλαμβάνει ο άλλος γονέας και θα τα επιστρέφει πάλι στην οικία του γονέα που ασκεί την επιμέλεια. Επιπλέον, πιθανολογήθηκε ότι η καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα λαμβάνει λόγω της πάθησής της σύνταξη αναπηρίας και προνοιακά επιδόματα συνολικού ύψους 1.500 ευρώ περίπου μηνιαίως και σε αυτά περιορίζονται τα εισοδήματά της καθόσον δεν εργάζεται. Εισοδήματα από άλλη πηγή δεν πιθανολογήθηκε ότι έχει η καθ’ ης η αίτηση- αιτούσα, η οποία δεν βαρύνεται με οποιαδήποτε διατροφική υποχρέωση απέναντι σε τρίτα πρόσωπα, πλην των προαναφερόμενων ανηλίκων τέκνων της. Διαμένει σε διαμέρισμα η ψιλή κυριότητα του οποίου της ανήκει κατόπιν γονικής παροχής από τους γονείς της και βαρύνεται με τα πάσης φύσης λειτουργικά έξοδα της οικίας αυτής (κοινόχρηστα, ΔΕΗ κλπ), καθώς και με τις συνήθεις, όπως των ατόμων της αυτής από άποψης οικονομικών δυνατοτήτων και εν γένει κοινωνικής κατάστασης, δαπάνες. Αντίστοιχα, ο αιτών-καθ’ ου η αίτηση εργαζόταν ως ιδιωτικός υπάλληλος σε εταιρεία πώλησης μηχανημάτων εξοπλισμού καταστημάτων εστίασης, αποκερδαίνοντας το ποσό των 1.400 ευρώ περίπου μηνιαίως, πλην όμως στις 8.9.2023 καταγγέλθηκε η σύμβαση εργασίας του και έλαβε αποζημίωση συνολικού ποσού 9.676,73 ευρώ. Έκτοτε, λαμβάνει επίδομα ανεργίας ύψους 500 ευρώ και αναζητά εργασία. Από τις 4.10.2023 βαρύνεται και με την υποχρέωση διατροφής των δίδυμων τέκνων που απέκτησε με τη νέα σύντροφό του, με την οποία κατοικεί στην οικία της τελευταίας. Βαρύνεται έτσι με μέρος των λειτουργικών εξόδων της οικίας αυτής (κοινόχρηστα, ΔΕΗ κλπ), καθώς και με τις συνήθεις, όπως των ατόμων της αυτής από άποψης οικονομικών δυνατοτήτων και εν γένει κοινωνικής κατάστασης, δαπάνες. Έχει ακόμη περιέλθει στην κυριότητά του η πατρική του οικία – διαμέρισμα στην Καλλιθέα Αττικής, την οποία έχει θέσει προς πώληση λόγω της επιβάρυνσής της με εμπράγματη εξασφάλιση στεγαστικού δανείου ύψους 120.000 ευρώ, το οποίο ο αιτών – καθ’ ου οφείλει να εξυπηρετεί. Επίσης, διαθέτει ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου επί δύο αγροτεμαχίων στη Μύκονο. Εισοδήματα από άλλη πηγή δεν πιθανολογήθηκε ότι έχει ο αιτών – καθ’ ου η αίτηση. Εξάλλου, πιθανολογήθηκε ότι τα ανήλικα τέκνα ……… και ……… κατά τον χρόνο της συζήτησης των αιτήσεων φοιτούν στην Α’ τάξη του Γυμνασίου και την Δ’ τάξη του Δημοτικού αντίστοιχα. Προσέτι, παρακολουθούν μαθήματα αγγλικής γλώσσας, το μηνιαίο κόστος των οποίων ανέρχεται για τον ……… στο ποσό των 65 ευρώ και για τη ……… στο ποσό των 56 ευρώ. Επίσης, παρακολουθούν φροντιστηριακά μαθήματα για τη μελέτη των σχολικών μαθημάτων μηνιαίου κόστους 150 ευρώ περίπου έκαστος. Το μηνιαίο κόστος των αθλητικών δραστηριοτήτων που παρακολουθούν ανέρχεται για τον ……… στο ποσό των 50 ευρώ και για τη ……… στο ποσό των 40 ευρώ. Επιπλέον, ο υιός των διαδίκων, λόγω των αναπτυξιακών διαταραχών που εμφανίζει παρακολουθεί συνεδρίες ψυχοθεραπείας με μηνιαίο κόστος 90 ευρώ. Οι λοιπές δαπάνες αντιστοιχούν σε αυτές που κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας απαιτούνται για ανήλικα τέκνα της ηλικίας τους. Περαιτέρω, από τα ίδια ανωτέρω αποδεικτικά μέσα πιθανολογήθηκε ότι τα ανήλικα τέκνα στερούνται προσοδοφόρου περιουσίας ή εισοδημάτων από οποιαδήποτε πηγή, καθώς και από εργασία, αφού λόγω της ανηλικότητάς τους δεν έχουν εργασιακή ικανότητα, και επομένως αδυνατούν να αυτοδιατραφούν, οι δε μηνιαίες ανάγκες τους, όπως αυτές προσδιορίζονται κατά το μέτρο του άρθρου 1493 ΑΚ, προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής τους και ανταποκρίνονται στα απαραίτητα έξοδα για διατροφή, εν γένει συντήρηση, εκπαίδευση και ψυχαγωγία τους, ανέρχονται, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, στο ποσό των 470 ευρώ μηνιαίως για τον ……… και 370 ευρώ για τη ………, στα οποία, σημειωτέον, συνυπολογίζονται και οι αποτιμώμενες σε χρήμα, συναφείς με την περιποίηση και φροντίδα του προσώπου τους, υπηρεσίες. Ενόψει της εναλλασσόμενης κατοικίας με ισόχρονη κατανομή της επιμέλειας και με δεδομένο ότι δεν πιθανολογήθηκε ότι κάποιος των διαδίκων είναι οικονομικά ασθενέστερος, ουδείς των διαδίκων υποχρεούται έναντι του άλλου σε καταβολή μηνιαίας σε χρήμα διατροφής για λογαριασμό των ανηλίκων τέκνων τους, παρά βαρύνεται έκαστος εξ αυτών στην κάλυψη των διατροφικών και εν γένει δαπανών των ανηλίκων για το χρονικό διάστημα που θα έχει την επιμέλεια, για δε τα δίδακτρα και τις εξωσχολικές δραστηριότητες θα βαρύνονται επίσης εξίσου οι διάδικοι, απορριπτομένου συνεπώς του αιτήματος της καθ’ ης – αιτούσας περί υποχρέωσης του αντιδίκου στην καταβολή μηνιαίας σε χρήμα διατροφής για λογαριασμό των ανήλικων τέκνων τους. Κατόπιν των ανωτέρω εκτιθέμενων, πρέπει η υπό στοιχείο α’ αίτηση να γίνει εν μέρει δεκτή ως βάσιμη κατ’ ουσίαν και να απορριφθεί η υπό στοιχείο β’ αίτηση, να ανατεθεί εναλλασσόμενα, με χρονική κατανομή, και στους δύο γονείς των ανήλικων τέκνων, κατά τον προπαρατιθέμενο τρόπο, η επιμέλεια του προσώπου των ανήλικων τέκνων των διαδίκων και να ρυθμιστεί το δικαίωμα επικοινωνίας κάθε γονέα, κατά το χρονικό διάστημα που δεν διαμένει με τα τέκνα του, κατά τα προλεχθέντα και όπως εκτίθεται στο διατακτικό της παρούσας. Τέλος, η δικαστική δαπάνη πρέπει να συμψηφισθεί εξ ολοκλήρου μεταξύ των διαδίκων, λόγω της της μερικής νίκης και ήττας τους (άρθρο 179 ΚΠολΔ, σε συνδυασμό με το άρθρο 591 παρ. 1 του ίδιου κώδικα), σύμφωνα με τα οριζόμενα στο διατακτικό.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
ΣΥΝΕΚΔΙΚΑΖΕΙ την από 21.9.2023 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/ΕΤΟΣ …/…/2023 υπό στοιχείο Α’ αίτηση και από 12.6.2023 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης ΓΑΚ/ΕΑΚ/ΕΤΟΣ …/…/2023 υπό στοιχείο Β’ αίτηση κατ’ αντιμωλίαν των διαδίκων.
ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει την υπό στοιχεία Α’ αίτηση.
ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την υπό στοιχείο Β’ αίτηση.
ΑΝΑΘΕΤΕΙ προσωρινά την άσκηση της επιμέλειας των ανηλίκων ……… και ………, εναλλασσόμενα, με χρονική κατανομή, και στους δύο γονείς τους ως εξής: (Α) αφενός, αποκλειστικά στον αιτούντα – καθ’ ου η αίτηση (με τον οποίο τα ανήλικα τέκνα θα διαμένουν στην οικία του τελευταίου) από την πρώτη (1η) ημέρα έως την δέκατη πέμπτη (15η) ημέρα εκάστου μηνός, αφετέρου, αποκλειστικά στην καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα (με την οποία τα ανήλικα θα διαμένουν στην κείμενη επί της οδού ……… … στη Νέα Σμύρνη οικία της τελευταίας) από την δέκατη έκτη (16η) ημέρα έως την τελευταία ημέρα εκάστου μήνα, Β) για τις εορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, κατά μεν τα μονά ημερολογιακά έτη, αφενός, αποκλειστικά στην καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα από τις 24 Δεκεμβρίου έως και τις 30 Δεκεμβρίου, αφετέρου, αποκλειστικά στον αιτούντα – καθ’ ου η αίτηση από τις 31 Δεκεμβρίου έως και τις 6 Ιανουαρίου, κατά δε τα ζυγά ημερολογιακά έτη, αφενός, αποκλειστικά στην καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα (με την οποία τα ανήλικα θα διαμένουν στην ως άνω οικία της τελευταίας) από τις 31 Δεκεμβρίου έως και τις 6 Ιανουαρίου, αφετέρου, αποκλειστικά στον αιτούντα – καθ’ ου η αίτηση (με τον οποίο τα ανήλικα θα διαμένουν στην ως άνω οικία του τελευταίου) από τις 24 Δεκεμβρίου έως και τις 30 Δεκεμβρίου, Γ) για την εορτή του Πάσχα, κατά μεν τα μονά ημερολογιακά έτη, αφενός, αποκλειστικά στον αιτούντα – καθ’ ου η αίτηση (με τον οποίο τα ανήλικα θα διαμένουν στην ως άνω οικία του τελευταίου) για τις ημέρες από το Σάββατο του Λαζάρου έως και το Μεγάλο Σάββατο, αφετέρου, αποκλειστικά στην καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα (με την οποία τα ανήλικα θα διαμένουν στην ως άνω οικία της τελευταίας) για τις ημέρες από την Κυριακή του Πάσχα έως και την Κυριακή του Θωμά, κατά δε τα ζυγά ημερολογιακά έτη, αφενός, αποκλειστικά στον αιτούντα – καθ’ ου η αίτηση (με τον οποίο τα ανήλικα θα διαμένουν στην ως άνω οικία του τελευταίου) για τις ημέρες από την Κυριακή του Πάσχα έως την Κυριακή του Θωμά, αφετέρου, αποκλειστικά στην καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα (με την οποία τα ανήλικα θα διαμένουν στην ως άνω οικία της τελευταίας) για τις ημέρες από το Σάββατο του Λαζάρου έως και το Μεγάλο Σάββατο, Δ),κατά τις θερινές διακοπές για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, θα ακολουθείται το πρόγραμμα των δεκαπενθήμερων περιόδων που αναφέρεται ανωτέρω υπό στοιχείο Α. Συγκεκριμένα: κάθε ζυγό έτος τα ανήλικα θα διαμένουν με τον αιτούντα – καθ’ ου η αίτηση το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου και με την καθ’ ης η αίτηση – αιτούσα το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, και κάθε μονό έτος τα ανήλικα θα διαμένουν με τον αιτούντα – καθ’ου η αίτηση το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου, και με την καθ’ ης η αίτηση -αιτούσα το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου και το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου. Επισημαίνεται, αναφορικά με τις ημέρες άσκησης της επιμέλειας που ανωτέρω ορίζονται για τον αιτούντα – καθ’ ου, ότι, αφενός, ο τελευταίος – εκτός αντίθετης έγγραφης συμφωνίας των μερών- θα παραλαμβάνει τα ανήλικα τέκνα από την οικία της καθ’ ης – αιτούσας στις 20:00 μ.μ. της 1ης ημέρας εκάστου μήνα, υποχρεουμένης αυτής (καθ’ ης η αίτηση) σε παράδοσή τους (των ανηλίκων τέκνων) σύμφωνα με τα άρθρα 613 και 950 ΚΠολΔ, και θα τα επιστρέφει, υποχρεούμενος σε απόδοσή τους, σύμφωνα με τα άρθρα 613 και 950 ΚΠολΔ στον ίδιο τόπο στις 20:00 το βράδυ της 15ης ημέρας του μήνα, αφετέρου, για τα χρονικά διαστήματα των εορτών Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Πάσχα ο αιτών – καθ’ ου θα παραλαμβάνει τα ανήλικα από την οικία της καθ’ ης – αιτούσας στις 10:00 π.μ. της ημέρας που ορίζεται ως εναρκτήρια του χρόνου της εκ μέρους της άσκησης επιμέλειας, υποχρεουμένης αυτής (καθ’ ης η αίτηση – αιτούσας) σε παράδοσή τους (των ανηλίκων τέκνων) και θα τα επιστρέφει, υποχρεούμενος σε απόδοσή τους, στον ίδιο τόπο στις 20:00 μ.μ. της ημέρας που ορίζεται ως καταληκτική του χρόνου της εκ μέρους του άσκησης επιμέλειας.
ΡΥΘΜΙΖΕΙ προσωρινά την άσκηση του δικαιώματος επικοινωνίας του κάθε γονέα κατά το χρονικό διάστημα που δεν θα διαμένει με τα τέκνα ως εξής: 1) απρόσκοπτη (καθημερινή) τηλεφωνική ή ηλεκτρονική επικοινωνία με βιντεοκλήση μέσω vjber ή facebook ή skype καθενός γονέα με τα εν λόγω τέκνα του όταν δεν θα διαμένει με αυτά, σε τηλεφωνικό αριθμό ή ηλεκτρονική διεύθυνση, αντίστοιχα, και συσκευή προοριζόμενα αποκλειστικά για την εν λόγω επικοινωνία και σύμφωνα πάντοτε με το καθημερινό πρόγραμμα των τέκνων και 2) δια ζώσης κάθε Τρίτη και Πέμπτη από ώρα 19.00 μ.μ έως ώρα 21.00 μ.μ. ο καθένας από τους δύο γονείς το δεκαπενθήμερο που θα ασκεί την επιμέλεια ο άλλος γονέας. Τα τέκνα θα παραλαμβάνει ο άλλος γονέας και θα τα επιστρέφει πάλι στην οικία του γονέα που ασκεί την επιμέλεια.
ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ τα δικαστικά έξοδα εξ ολοκλήρου μεταξύ των διαδίκων.
ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, στο ακροατήριό του και σε έκτακτη δημόσια αυτού συνεδρίαση την 18-4-2024, απόντων των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους, με τη σύμπραξη του γραμματέα.
Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ