Στην ομαλή διεξαγωγή των σημερινών εκλογών στην ΠΓΔΜ και στην ανάδειξη μιας σταθερής κυβέρνησης, η οποία θα είναι σε θέση να λάβει δύσκολες αποφάσεις, προσβλέπουν ο ΟΗΕ και οι «ισχυροί» της διεθνούς κοινότητας, ώστε να προχωρήσουν σε νέες συντονισμένες πρωτοβουλίες για την επίλυση του
«Από τον Μάιο του ’15 ουσιαστικά η χώρα δεν κυβερνάται. Χρειαζόμαστε μια πραγματική κυβέρνηση, με λαϊκή αποδοχή και νομιμοποίηση», ανέφερε στην «Κ» δυτικός αξιωματούχος. Υπό αυτό το πρίσμα εκφράζεται διάχυτος προβληματισμός για το ενδεχόμενο να προκύψει ένα «θολό» αποτέλεσμα –ως πιθανότερο νικητή θεωρούν και πάλι τον Νίκολα Γκρούεφσκι– που θα οδηγήσει στον σχηματισμό μιας αδύναμης κυβέρνησης που δεν θα μπορεί να διαπραγματευθεί.
Ο Μάθιου Νίμιτς θέλει να επανεκκινήσει τη διαμεσολάβησή του το συντομότερο. Εμφανίζεται έτοιμος να μεταβεί στις δύο πρωτεύουσες στις αρχές του χρόνου, μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης στα Σκόπια, ώστε να διερευνήσει τις προθέσεις της νέας κυβέρνησης, αλλά και στην Αθήνα, και αφού σχηματίσει πλήρη εικόνα, να επανέλθει λίγο αργότερα με πιο συγκεκριμένες σκέψεις-προτάσεις. Ο μεσολαβητής του ΟΗΕ, που συναντήθηκε με τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών, τον Σεπτέμβριο, γνωρίζει από την εμπειρία του ότι προϋπόθεση για να υπάρξει πρόοδος αποτελεί η παρουσία ισχυρών κυβερνήσεων και στις δύο χώρες.
Δυτικοί διπλωμάτες σημειώνουν πως η όποια συμφωνία απαιτεί μεγάλη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο της ΠΓΔΜ, ενώ με τα σημερινά δεδομένα εκτιμούν ως πιθανότερο σενάριο να τεθεί σε δημοψήφισμα, το οποίο σημαίνει ότι θα χρειασθεί ισχυρή πολιτική υποστήριξη για να υπερψηφισθεί.
Τα δύο μεγάλα κόμματα της γειτονικής χώρας –το κυβερνών VMRO-DPMNE του Γκρούεφσκι και η αντιπολίτευση SDSM του Ζόραν Ζάεβ– υιοθετούν σχεδόν ταυτόσημες θέσεις στο ζήτημα της ονομασίας με ελαφρές αποχρώσεις ως προς τους χειρισμούς, και θέτουν «κόκκινες γραμμές» υποσχόμενα να μην προβούν σε καμία υποχώρηση σε ζητήματα που αφορούν τη «μακεδονική» εθνική ταυτότητα και γλώσσα.
Πάντως, ιδιαίτερα θετική εικόνα έχουν δημιουργήσει οι πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης και ειδικότερα του κ. Νίκου Κοτζιά, για τον οποίο κύκλοι των Ην. Εθνών και δυτικοί διπλωμάτες τονίζουν ότι καταθέτει «χρήσιμες ιδέες». «Εχω τη σαφή αίσθηση ότι η Ελλάδα έχει πολλά να κερδίσει από την ευρύτερη ομαλοποίηση των σχέσεων με τους γείτονές της και σε όλη την περιοχή, και αυτή είναι η ξεκάθαρη εικόνα που έχω για τις προθέσεις του υπουργού σας των Εξωτερικών στο θέμα αυτό», διαμηνύει ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, δηλώνοντας «εντυπωσιασμένος» από την «περιεκτικότητα της προσέγγισης» του κ. Κοτζιά στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων.
«Είναι μετριοπαθής στο θέμα, έχει προχωρήσει σε θετικές κινήσεις όπως τα ΜΟΕ, και χρησιμοποιεί χαμηλούς τόνους στη ρητορική του», τονίζει στην «Κ» άλλος αξιωματούχος, ο οποίος ασχολείται ειδικότερα με το θέμα και προσθέτει: «Δεν ξέρω πόσο χρήσιμα θα αποδειχθούν στην ουσία, αλλά σίγουρα αποτελούν μια εποικοδομητική προσέγγιση». Σε ανάλογο πνεύμα περιγράφεται η καλή προσωπική σχέση που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των δύο υπουργών Εξωτερικών, Κοτζιά και Πόποσκι. Ο τελευταίος είχε κάνει λόγο –σε συνέντευξή του σε αυστριακή εφημερίδα– για «νέα ποιότητα» των διμερών σχέσεων ως απόρροια της υιοθέτησης των ΜΟΕ και είχε εκτιμήσει ότι ΠΓΔΜ και Ελλάδα διανύουν την καλύτερη περίοδο στις διμερείς τους σχέσεις.
Τέλος, ενόχληση προκαλεί η πιο «σκληρή» στάση του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου. «Ο Ελληνας πρόεδρος κάνει συνεχώς δηλώσεις που κινούνται σε άλλο πνεύμα και δεν ξέρω σε τι αποσκοπούν», σημειώνει δηκτικά αξιωματούχος που εμπλέκεται ενεργά στο ζήτημα.
Και αν το «πρόβλημα» με την ΠΓΔΜ σε αυτή τη φάση είναι ότι δεν υπάρχει συνομιλητής στα Σκόπια, στην περίπτωση της Ελλάδας αναγνωρίζεται μεν η θετική προσέγγιση των κ. Τσίπρα και Κοτζιά και η βούλησή της να λύσουν το θέμα, αλλά από την άλλη εκφράζονται αμφιβολίες για τις προτεραιότητες της Αθήνας. Υψηλόβαθμος δυτικός διπλωμάτης, αφού εξέφρασε την πρόθεση της διεθνούς κοινότητας να υπάρξουν «εξελίξεις», αναρωτήθηκε: «Εχουν την οικονομία και το χρέος, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό, πόσο ψηλά στους σχεδιασμούς τους είναι το θέμα του ονόματος;».
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ